Dzieła filozoficzne czasami pełne są czczej gadaniny, która zajmuje większość tekstu, a która jest całkowicie wolna od treści lub stanowi powtórzenie wcześniejszych myśli. Fenomenologia to książka, w której autor wcale nie czyni takich dygresji, stąd jest to też dzieło bardzo wymagające i niedostępne dla tych, którzy nie są w stanie poświęcić dostatecznie dużo czasu na analizę kolejnych przejść, kształtów świadomości i ich wzajemnej relacji, zwłaszcza relacji do "Wiedzy Absolutnej" (która nie jest wcale czymś enigmatycznym, chyba że ktoś boi się słowa "Absolutny"), która stanowi rezultat tego procesu, do czego dokłada się też niewątpliwie niezwykle zawiły, ale też nieraz (choć raczej rzadziej niż częściej) błyskotliwy, język. Szkoda, że Hegel nie zdołał napisać drugiego wydania Fenomenologii Ducha - niezwykle by się ono przydało i pozwoliłoby na szerszy odbiór myśli autora Fenomenologii. Należy jednak przypuszczać, że Hegel nie przejmowałby się swoją niepopularnością, a nawet się jej spodziewał, więc, choć oczywiście lekturę zalecam, to nie ma powodu, aby popadać w skrajności. Fenomenologia Ducha to na pewno nie jest zwieńczenie systemu Hegla, bowiem ten napisał i bardziej ambitne, i bardziej przystępne (paradoksalnie) dzieła. Ale ten również na pewno nie był szarlatanem, wbrew temu, co się twierdzi.

Dzieła filozoficzne czasami pełne są czczej gadaniny, która zajmuje większość tekstu, a która jest całkowicie wolna od treści lub stanowi powtórzenie wcześniejszych myśli. Fenomenologia to książka, w której autor wcale nie czyni takich dygresji, stąd jest to też dzieło bardzo wymagające i niedostępne dla tych, którzy nie są w stanie poświęcić dostatecznie dużo czasu na...