Równie dobrze mogłabym nazwać tę recenzję „Moja przygoda z literaturą azjatycką, część X”. Bo po ostatnich sukcesach z powieściami „Nikt nie odpisuje” i „Kroniki dziwnych bestii” nabrałam ochoty na więcej. Na próbowanie jeszcze większej ilości tekstów, bo gdy już się okazało, że jest w nich coś dla mnie, to wszystkie mury uprzedzenia i niepewności runęły. Równie dobrze za kilka dni może się okazać, że będę zapełniać swoje biblioteczki literaturą właśnie z tego regionu – to nie tak, że jest jeszcze gdzie wciskać książki, ale pomarzyć zawsze można, prawda?

A gdy okazało się, że i jedno z moich ulubionych wydawnictw będzie miało w swoich zbiorach coś z Dalekiego Wschodu, to przecież nie mogłam dłużej czekać. „Czy muszę odchodzić” dotarło do mnie akurat, gdy walczyłam z nieznośnym katarem, ale nawet stos chusteczek nie powstrzymał mnie przed jak najszybszym rozpoczęciem lektury.

Lilia Imbody ma już swoje lata. A dokładnie osiemdziesiąt jeden lat, pięcioro dzieci, siedemnaścioro wnucząt i trzech zmarłych mężów, jeśli już mamy trzymać się liczb. I jednego martwego byłego kochanka. Ale spokojnie, to nie jest żaden mroczny kryminał, w którym na końcu okazuje się, że to Lilia go zamordowała. Po skończonym przelotnym romansie ich drogi się rozeszły, do czasu aż w ręce kobiety trafia dziennik Rolanda. Kobieta nie może się powstrzymać i rzuca się w wir losów mężczyzny, którego życia wyznaczały charakterne kobiece postaci. Z każdą stroną Lilia popada w coraz większą obsesję na punkcie jego historii i nie szczędzi sobie niekiedy zgryźliwych komentarzy pod adresem autora. A pomiędzy wierszami swoich komentarzy wraca myślami do własnego życia i wyborów, które musiała podjąć.

„Miłość i nienawiść to dziwne słowa. Wydawałoby się, że mają ogromną moc, ale wcale tak nie jest”.

Ta książka to zdecydowanie jedna z pauzowych cegiełek. Ma swoją objętość i jestem w stanie wyobrazić sobie, że potrafi zmęczyć czytelnika. Lilia nie jest też najłatwiejszą bohaterką do polubienia. Czasami miałoby się ochotę dać jej przysłowiowo przez czerep gazetą, a kiedy indziej po prostu przytulić. W pewnym momencie zaczyna ona znikać, przytłoczona przez bohaterki życia Rolanda. Zupełnie jak w prawdziwym życiu, gdy ten usunął Lilię w cień. A jednak mimo chwilowego zmęczenia nie sposób odłożyć tej książki na później. Yiyun Li ma coś takiego w stylu pisania, że choć wydaje się, iż nie pisze o niczym ważnym, to ciężko zostawić jej książkę niedoczytaną na stoliku nocnym. Wręcz przeciwnie. W moim przypadku takie próby zawsze kończyły się sromotnym niepowodzeniem. Wracałam pokonana po maksymalnie kilkudziesięciu minutach.

Nie będzie to łatwa i prosta lektura (zresztą chyba żadnej pozycji z wydawnictwa Pauza nie mogłabym do takich zaliczyć), ale na pewno znajdzie i takich czytelników, których oczaruje. Ja może i nie zaliczę jej do moich ulubieńców, ale zdecydowanie to była jedna z bardziej interesujących książek w ostatnim czasie.

Kinga Kolenda