Marek Plewczyński to znany specjalista od wojskowości szesnastowiecznej, stąd był w stanie o starciu, co do którego źródła są skąpe i lakoniczne, napisać całą książkę, może niewielką, ale ciekawą.
Sporo miejsca poświęcił taktyce, uzbrojeniu, warunkom stoczonej walki, ale zwłaszcza rodzajowi broni używanemu przez poszczególne oddziały, bardzo dokładnie rozpisując i uzasadniając różne założenia i teorie uzupełniające dane pochodzące ze źródeł. Chyba pierwszy raz spotkałem się z dokładnym wyliczeniem niemal dla każdej chorągwi, ilości używanych w niej broni, a w konsekwencji procentowi występowania danego uzbrojenia. W ten sposób autor znajduje wyjaśnienie dla przewag wojsk polskich nad moskiewskimi i czyni zasadnym dość bezkrytyczne przyjęcie znacznych, bardzo rozbuchanych liczb odnośnie wojska moskiewskiego, pokonanego w starciu.
Do tego serwuje opis bitwy uwzględniający każde kolejne starcia, wyliczając szacowane wysokości strat, wykazując podstawę takich założeń. Jest to dość ciekawe i chyba dotąd u nas nie stosowany zabieg, pozwalający dość barwnie, ale i matematycznie ujrzeć bitwę, jej przebieg i wynik. O ile jednak nie przekonuje mnie bezkrytyczne przyjmowanie danych, dość fantastycznych o stosunku sił i ilości wojska moskiewskiego (45 tysięcy do ledwie mniej niż 2400 Polaków i Litwinów),o tyle sposób interpretacji bitwy, tak bardzo oparty na matematycznych wyliczeniach, pozwalających jednak tłumaczyć jakieś prawdopodobieństwo zaistnienia polskiego zwycięstwa przy przyjętych liczbach jest bardzo frapujący.
Nawet z samego tego powodu i dość nowatorskiego, matematycznego sposobu analizy starcia warto sięgnąć po tą pozycję.
Do tego mamy temat pierwszych walk o Inflanty, o wiele rzadziej opisywany niż starcia z czasów Stefana Batorego i z początku siedemnastego wieku. Zdecydowanie na plus względem dawniejszych tytułów z serii, odznacza się warstwa ilustracyjna i kolorowe mapy. Ale to już chyba nowy standard Historycznych bitew z Bellony.

Marek Plewczyński to znany specjalista od wojskowości szesnastowiecznej, stąd był w stanie o starciu, co do którego źródła są skąpe i lakoniczne, napisać całą książkę, może niewielką, ale ciekawą.
Sporo miejsca poświęcił taktyce, uzbrojeniu, warunkom stoczonej walki, ale zwłaszcza rodzajowi broni używanemu przez poszczególne oddziały, bardzo dokładnie rozpisując i...

Cytując słowa Marka Plewczyńskiego z początku rozdziału V, "trwała bitwa" i "kiryśnikom kilkiem rot przed czoło wystąpić każą..." to jedyne zapisy w źródłach odnoszące się do południowych starć w drugiej fazie bitwy pod Newlem. A mimo to, opis tego fragmentu boju liczy sobie w książce 44 strony. Dlaczego? Dla autora tytułowa bitwa pod Newlem, to w zasadzie pretekst, aby dokonać wykładu o sztuce wojennej XVI wieku. Omówienie starcia to raczej hipotetyczna rekonstrukcja bitwy niż rzeczywisty opis oparty na źródłach. Dowiemy się gdzie celował kopią husarz podczas szarży, ile strzał miał tatar w kołczanie, ile i w jakim czasie wystrzelono pocisków oraz ilu żołnierzy zostało zabitych i rannych w wyniku ostrzału. To oczywiście bardziej przypomina idealne starcie, gdzie poszczególne chorągwie stoją na polu bitwy od linijki. Na pewno z braku źródeł jest to ciekawa konwencja, z której można się sporo dowiedzieć o taktyce czy sposobie walki, ale nie wydaje mi się, żeby taki sposób narracji każdemu czytelnikowi przypadł do gustu.

Cytując słowa Marka Plewczyńskiego z początku rozdziału V, "trwała bitwa" i "kiryśnikom kilkiem rot przed czoło wystąpić każą..." to jedyne zapisy w źródłach odnoszące się do południowych starć w drugiej fazie bitwy pod Newlem. A mimo to, opis tego fragmentu boju liczy sobie w książce 44 strony. Dlaczego? Dla autora tytułowa bitwa pod Newlem, to w zasadzie pretekst, aby...