Fryderyk II Hohenstauf był niewątpliwie postacią wyprzedzającą swoją epokę. W istocie to jakby renesansowy monarcha „zesłany” w wieki średnie. Wnuk cesarza Fryderyka Barbarossy, zmarłego przed jego urodzinami. Mówił w 9, a pisał w 7 językach. Fascynował się matematyką, architekturą i sztuką, medycyną (w szczególności anatomią),ornitologią a sam napisał w pełni naukowy, oparty o obserwacje empiryczne, traktat o sokolnictwie. Korespondował z najwybitniejszymi uczonymi swoich czasów, nawet ze świata islamu. Wreszcie odzyskał Jerozolimę dzięki … dyplomacji, a nie wojnie. Założył świecki uniwersytet w Neapolu i zbudował nowoczesny aparat urzędniczy, jakiego prawdopodobnie Sycylia i południowe Włochy nie miały już nigdy później. Na jego dworze przebywali uczeni z krajów chrześcijaństwa zachodniego i wschodniego, Żydzi i muzułmanie (zwani wówczas Saracenami). I o tym wszystkim też wspomina autor książki, ale nie to jest dla niego najważniejsze.
Książka Kantorowicza pochodzi z 1927 r. i autor pisząc ja miał 32 lata. Wyraźnie widać, że postać bohatera budziła jego fascynację. Nie jest to zwyczajna biografia ani nawet książka popularnonaukowa. Jego bardziej znane dzieło nosi tytuł „Dwa ciała króla. Studium ze średniowiecznej teologii politycznej”. I w gruncie rzeczy większość tekstu dotyczy myśli politycznej Fryderyka II bądź też przypisywanej temu władcy przez autora. Przy fragmentach cytowanych – nie ma wątpliwości. Przy innych – wobec braku przypisów nie wiadomo, na jakiej podstawie Kantorowicz wnioskuje o celach i motywach Fryderyka II. Przy autor czym nacisk na owe teologiczne uzasadnienia władzy cesarskiej, jej zakresu, stosunku do papieskiej i innych monarchów. Zatem w istocie jest to biografia myśli politycznej cesarza i jego środowiska oraz jej rozumienia (tudzież uzupełnienia) przez Ernsta Kantorowicza, bardziej w formie eseju. I niewątpliwie są to bardzo ciekawe rozważania, napisane do tego pięknym językiem, ale czy istotnie najciekawsze w biografii tak wszechstronnego władcy, jakby wyjętego z Podróży 20 „Dzienników gwiazdowych” Stanisława Lema?
Faktów jest znacznie mniej, niż w typowej biografii, a sfera życia prywatnego władcy - niemal pominięta, podobnie jak opisy ówczesnych realiów. Tym niemniej pozycja warta przeczytania, szczególnie w ramach wyzwania kwietniowego – biografia lub autobiografia.

Fryderyk II Hohenstauf był niewątpliwie postacią wyprzedzającą swoją epokę. W istocie to jakby renesansowy monarcha „zesłany” w wieki średnie. Wnuk cesarza Fryderyka Barbarossy, zmarłego przed jego urodzinami. Mówił w 9, a pisał w 7 językach. Fascynował się matematyką, architekturą i sztuką, medycyną (w szczególności anatomią),ornitologią a sam napisał w pełni naukowy,...

Najobszerniejsza z trzech dostępnych po polsku biografii cesarza Fryderyka II. Jej autor urodził się w Poznaniu w żydowskiej rodzinie, ale był przede wszystkim niemieckim nacjonalistą, walczył nawet w jednym z Freikorpsów z powstańcami wielkopolskimi. Omawiana pozycja została napisana zdecydowanie ku pokrzepieniu niemieckich serc po klęsce Rzeszy w I wojnie św. (pierwsze wydanie w 1927 roku). Co prawda Kantorowicz ostatecznie z racji żydowskich korzeni musiał opuścić hitlerowskie Niemcy i znalazł bezpieczną przystań w USA, ale poglądów nie zmienił, o czym świadczą późniejsze wydania i tłumaczenia tej książki.

Niestety nacjonalistyczna frazeologia jest tu silnie obecna. Ilość dziwacznych sformułowań potrafi rozbroić. Np. na stronie 90 czytamy o "emanacji germańskości" rzekomo otaczającej cesarza, na stronie 95 mamy zdanie o "atlantyckich Niemczech" Karola V (przepraszam, że co?). "Zamiar udoskonalenia rasy" to z kolei str. 190, bo jakże by inaczej, największą wadą Włochów jest przecież "degeneracja i domieszki rasowe" na str. 236. Takiej argumentacji jest tu dużo więcej, zupełnie nietrafionej i dorabianej niesamowicie na siłę.

Największą zaletą książki jest literacki, niezwykle sugestywny styl, który pozytywnie wyróżnia się na tle dość suchych biografii autorstwa Hauzińskiego i Wiesa. Pod piórem Kantorowicza Fryderyk II rzeczywiście jawi się jako geniusz i jego epoka ożywa. Wielką zaletą jest przybliżenie ówczesnej mentalności, z naciskiem na panujące wówczas koncepcje millenarystyczne i mesjanistyczne. To chyba główny powód, dla którego warto sięgnąć po książkę pomimo tych wszystkich dziwacznych wtrętów. Trzeba jednak pamiętać, że wiele opinii i wniosków autora jest już zdezaktualizowanych. Przykładowo wiemy nieco więcej o dzieciństwie cesarza i romantyczna opowieść o dziecku chowającym się samopas w Palermo należy do literackiej fikcji. Wiadomo, że przez cały czas był pod kuratelą nauczycieli (o tym więcej w biografii Wiesa).

Spora część książki poświęcona jest cesarskiej ideologii i "liturgii". Choć w książce nie ma żadnych przypisów, to znajdziemy tu mnóstwo cytatów z dokumentów, kronik i listów. Nie do końca rozumiem wybór tłumacza, aby pozostawić w oryginale długie fragmenty po łacinie (na szczęście mamy Google Translator). O obrazie cesarza i jego propagandzie Kantorowicz pisze z przesadną emfazą, popada często w nieznośną egzaltację, gdy wychwala tego "potomka i następcę cezarów". Z racji objętości i grafomańskich ciągot autora momentami czyta się to ciężko, ale to niewątpliwie wartościowa część książki, oddająca duch epoki i zapędy cesarza. To czego brakuje to wyważona ocena, bo choć z losów Fryderyka II przebija niespełnienie, to dla Kantorowicza jest przecież germańskim pół-bogiem i nigdy nie popełnia błędów. Książka momentami przypomina niestety hagiografię.

Być może odbiór byłby inny, gdyby wydano ją z krytycznym komentarzem i dołączono do niej tom z przypisami, który ukazał się kilka lat po publikacji pierwszego wydania. Niestety tak się nie stało i mówiąc szczerze, dużo lepsze są książki Wiesa i Hauzińskiego, które prezentują aktualny stan wiedzy. Szkoda, że po polsku nie ukazała się biografia cesarza autorstwa Davida Abulafii, która wydaje się być najlepsza ze wszystkich.

Najobszerniejsza z trzech dostępnych po polsku biografii cesarza Fryderyka II. Jej autor urodził się w Poznaniu w żydowskiej rodzinie, ale był przede wszystkim niemieckim nacjonalistą, walczył nawet w jednym z Freikorpsów z powstańcami wielkopolskimi. Omawiana pozycja została napisana zdecydowanie ku pokrzepieniu niemieckich serc po klęsce Rzeszy w I wojnie św. (pierwsze...

Kto tak jeszcze pisze dziś Historię? A jak to się czyta! Co za język!

Ano wielkich humanistów już brak, a ta klasyczna biografia niewiele się tak naprawdę zestarzała.

I nawet nie przeszkadza, że Autor nie ukrywa swego afirmującego stosunku do swego bohatera. A chodzi o cesarza Fryderyka II - jedną z najbardziej fascynujących postaci Średniowiecza - wielkiego władcy Cesarstwa i Królestwa Sycylii, twórcy średniowiecznej administracji, zapiekłego wroga papiestwa, humanisty, erudyty, człowieka wielu kultur (toż to prawdziwe muliti-kulti: niemiecka, normańska, grecka, arabska, włoska, żydowska),skutecznego krzyżowca - Jerozolimę nie zdobył, ale wynegcjował od Saracenów, samemu prowadząc rozmowy z sułtanem po arabsku (!),ornitologa.

Lektura pożyteczna nie tylko dla historyka - to po prostu literatura piękna......! PS. Tylko Otton III mógłby go przebić swą wielkością, gdyby nie umarł w tak młodym wieku

Kto tak jeszcze pisze dziś Historię? A jak to się czyta! Co za język!

Ano wielkich humanistów już brak, a ta klasyczna biografia niewiele się tak naprawdę zestarzała.

I nawet nie przeszkadza, że Autor nie ukrywa swego afirmującego stosunku do swego bohatera. A chodzi o cesarza Fryderyka II - jedną z najbardziej fascynujących postaci Średniowiecza - wielkiego władcy...

Fryderyk II - cesarz Świętego Cesarstwa Rzymskiego, Król Sycylii i Jerozolimy był jak na tamte czasy niezwykłą postacią. Cesarz-krzyżowiec, trzykrotnie ekskomunikowany, walczył praktycznie całe życie we Włoszech, Niemczech i Ziemi Świętej, z papieżem, Saracenami i Lombardczykami. Książka Ernsta Kantorowicza ukazała się w 1927 roku i jest to bardzo widoczne podczas lektury. Biografia jest świetna pod kątem literackim i językowym i jeśli ktoś lubi starszą historiografię, to będzie zachwycony pozycją. Trzeba też pogratulować tłumaczowi, bo miał do czynienia z niełatwą lekturą. Trochę szkoda, że nie wszystkie cytaty z łaciny zostały przetłumaczone, trochę wychodzi tutaj brak konsekwencji(i przy okazji zanik resztek znajomości tego języka u mnie). Autor w niezwykle dokładny i szczegółowy sposób przedstawił życie cesarza Fryderyka II, ale również odmalował szeroką panoramę tamtych czasów. I tutaj pewnie sporo osób będzie miało zarzut do książki, bo Kantorowicz często wpadał w dygresję i przykładowo zaczyna opisywać XIII-wieczną literaturę. Osoby zafascynowane średniowieczem nie będą narzekać, ale dla kogoś mniej wtajemniczonego lektura będzie niestety trudna i nużąca. Poza tym Fryderyk II nie jest też jedynym bohaterem książki. Przewijają się tu również znane postaci z innych czasów, że wspomnę chociażby o Dante Allighierim czy Napoleonie, który często jest porównywany z Fryderykiem II. Sama postać Fryderyka II jest przedstawiona bardzo dokładnie, zwłaszcza podobały mi się fragmenty o krucjatach, gdzie autor sporo miejsca poświęcił stosunkom osobistym i politycznym cesarza z Saracenami, ale także ich wydźwięku w świecie, zwłaszcza poprzez papieską propagandę, która przedstawiała Fryderyka II jako Antychrysta. Biografia Fryderyka II nie jest łatwą pozycją i nie jest też dla każdego, ale postać Hohenstaufa jest na tyle ciekawa, że warto zapoznać się z tamtymi czasami i postacią cesarza.

Fryderyk II - cesarz Świętego Cesarstwa Rzymskiego, Król Sycylii i Jerozolimy był jak na tamte czasy niezwykłą postacią. Cesarz-krzyżowiec, trzykrotnie ekskomunikowany, walczył praktycznie całe życie we Włoszech, Niemczech i Ziemi Świętej, z papieżem, Saracenami i Lombardczykami. Książka Ernsta Kantorowicza ukazała się w 1927 roku i jest to bardzo widoczne podczas lektury....

Pod względem stylu słabsze niż biografie niemieckich cesarzy Ernsta Wiesa. Za to nieco bardziej szczegółowe (większa objętość).

Pod względem stylu słabsze niż biografie niemieckich cesarzy Ernsta Wiesa. Za to nieco bardziej szczegółowe (większa objętość).