Lektura jak lektura.

Lektura jak lektura.

"Nad Niemnem" nie ma dobrego PR-u, do czego przyczynili się także nauczyciele. Pamiętam, że w liceum polonistka grożąc palcem straszyła nas: "Oj, czekajcie, niedługo będziemy przerabiać Orzeszkową i dopiero zobaczycie...". Krótko potem sięgnąłem po książkę i po pierwszych 40 stronach, na których nie działo się nic poza wędrówką dwóch kobiet przez pole, rzuciłem ją w kąt. Nawet do bryka byłem zniechęcony i jakoś się prześlizgnąłem przez przerabianie tej lektury. Wróciłem do "Nad Niemnem" po kilkunastu latach i uznałem, że to wybitna książka. Wspaniała powieść obyczajowa poruszająca wiele uniwersalnych tematów. Być może program nauczania w szkołach się zmienił, ale jeszcze za moich czasów skupiano się wyłącznie na wątkach patriotycznych (grób Cecylii i Jana, powstanie...),kompletnie ignorując fakt, że to przecież książka feministyczna, emancypacyjna. Warto wrócić do Orzeszkowej w dorosłym życiu, bo nastolatek nie ma tylu doświadczeń, przemyśleń i ukształtowanych poglądów, by ta powieść była dla niego wartościowa.

"Nad Niemnem" nie ma dobrego PR-u, do czego przyczynili się także nauczyciele. Pamiętam, że w liceum polonistka grożąc palcem straszyła nas: "Oj, czekajcie, niedługo będziemy przerabiać Orzeszkową i dopiero zobaczycie...". Krótko potem sięgnąłem po książkę i po pierwszych 40 stronach, na których nie działo się nic poza wędrówką dwóch kobiet przez pole, rzuciłem ją w kąt....

W ramach lektury, dawno temu przeczytałem ją bardzo skrótowo. Nie potrafiłem przebrnąć przez opisy przyrody. Ale kiedy po latach trafiłem na audiobooka to właśnie opisy przyrody okazały się najbardziej odlotową i relaksującą częścią tej książki.

W ramach lektury, dawno temu przeczytałem ją bardzo skrótowo. Nie potrafiłem przebrnąć przez opisy przyrody. Ale kiedy po latach trafiłem na audiobooka to właśnie opisy przyrody okazały się najbardziej odlotową i relaksującą częścią tej książki.

Niby czytało się lepsze, ale ta też ma swój urok. Swoją drogą, kiedy była szkolną lekturą nie czytałem, dopiero po kilku latach do niej podszedłem i wrażenia jak najbardziej. Ten świat Korczyńskich i całego tego towarzystwa znad Niemna naprawdę można było polubić i chyba zaakceptować, czego nie można powiedzieć na temat tego, z którym kojarzony jest inny Niemen.
Oczywiście chodzi o Czesława Niemena i jego "Dziwny jest ten świat", który cały czas nie wiadomo dokąd płynie.

Niby czytało się lepsze, ale ta też ma swój urok. Swoją drogą, kiedy była szkolną lekturą nie czytałem, dopiero po kilku latach do niej podszedłem i wrażenia jak najbardziej. Ten świat Korczyńskich i całego tego towarzystwa znad Niemna naprawdę można było polubić i chyba zaakceptować, czego nie można powiedzieć na temat tego, z którym kojarzony jest inny Niemen....

Mega książka, super się bawiłem przy czytaniu <3

Mega książka, super się bawiłem przy czytaniu <3

Cudowny klasyk o miłości pokonującej wszelkie przeszkody, o rozczarowaniu, dążeniu do wolności, itp. Nastrojowe opisy przyrody nie irytowały mnie za bardzo, aczkolwiek potrafiły spowolnić czytanie. Z drugiej strony przez wiele lat pracowałam z osobą, która urodziła się na tych terenach i od niej wiem, że Eliza Orzeszkowa wiernie oddała ich opis. Plus za pokazanie historii i punktu widzenia różnych bohaterów. Podziwiam też autorkę za to, jak subtelnie napisała o tak trudnych sprawach, jak upadek powstania styczniowego (tak, wiem, że to też kwestia ówczesnej cenzury, ale i tak to podziwiam). Poza tym pięknie pokazała zainteresowanie Janka Justyną, tak czułe, z podziwem, ale także z pasją.

Wspaniałe było wrócić do "Nad Niemnem" po latach. Jestem pewna, że to nie ostatni mój powrót. Dla mnie to jedna z tych książek, które od razu chce czytać kolejny raz po jej skończeniu.

Cudowny klasyk o miłości pokonującej wszelkie przeszkody, o rozczarowaniu, dążeniu do wolności, itp. Nastrojowe opisy przyrody nie irytowały mnie za bardzo, aczkolwiek potrafiły spowolnić czytanie. Z drugiej strony przez wiele lat pracowałam z osobą, która urodziła się na tych terenach i od niej wiem, że Eliza Orzeszkowa wiernie oddała ich opis. Plus za pokazanie historii i...

W samej treści nic odkrywczego, ale przepięknie napisana.

W samej treści nic odkrywczego, ale przepięknie napisana.

Nad Niemnem to bardzo dobry przykład, jak poprzez szablonową i schematyczną interpretację, która jest dokonywana w szkole, można zniechęcić do tej lektury. Oczywiście, że jest patriotyzm i problem klasowości, ale to przede wszystkim opowieść o pewnej społeczności z całą galerią różnorodnych postaci, o odmiennych doświadczeniach, motywacjach, pragnieniach, postawach. I chociaż na pierwszy rzut oka mogą się one wydawać zbyt jednowymiarowe, to nie można odmówić Orzeszkowej, że każda z nich jest wyrazista a w miarę rozwijania się fabuły zaczynamy rozumieć, dlaczego taka jest, jakie doświadczenia ją ukształtowały. I chociaż Nad Niemnem ukazało się po raz pierwszy w 1888 roku, nie jest aż tak bardzo nieaktualne. Sporo jest tu ważnych tematów też dzisiaj - społeczeństwo obywatelskie, branie odpowiedzialności za siebie, swoje wybory, ale też za ludzi, którzy w jakiś sposób od nas zależą, pozycja kobiet, rola edukacji, dążenie do porozumienia i współpracy nie tylko w ramach swojej "bańki", ale też patrzenie szerzej, z różnych punktów widzenia. To, co dla mnie jest najważniejsze, co jest istotą tej książki to nadanie swojemu życiu jakiegoś kierunku, celu, do którego się dąży - utrzymanie rodziny, dbałość o to, co posiadamy, przywiązanie do miejsca, w którym żyjemy, szerzenie postępu, wiedzy wśród prostych, niewykształconych ludzi, walka o wolność zarówno tę w wymiarze jednostkowym, jak i szerszym (społecznym, narodowym). I tu mamy Benedykta, Martę, Janka Bohatyrewicza. To ludzie, którzy wiedzą, po co budzą się każdego ranka i nie znają takiego uczucia jak nuda. Wcale nie śmiałabym się aż tak bardzo z Emilii, która jest przecież wytworem wychowania "dworkowych" kobiet w tamtych czasach - ma leżeć, pachnieć i być ozdobą dla męża. Ale to w gruncie rzeczy smutna postać - ta kobieta, chociaż pewnie nie jest tego do końca świadoma, cierpi, bo nie widzi sensu w swoim życiu, a nie widzi go, bo nie przygotowano ją do tego, aby go poszukiwać, aby wykazać własną inicjatywę. To, że zwraca uwagę na rozwój "duchowy", to przecież nic złego. On też powinien być, ale robi to naiwnie, infantylnie. Ale jest też w niej dążenie do prawa samostanowienia o sobie, gdy walczy o swoją niezależność finansową, co w tamtych czasach wśród kobiet należało raczej do rzadkości. Doceniam u Orzeszkowej właśnie ten niemal feministyczny rys, gdy przedstawia kobiety, jako te, które mają prawo do własnych decyzji (Justyna, mimo wszystko Emilia, Jadwiga Domuntówna prowadząca samodzielnie gospodarstwo i radzi sobie z tym świetnie, Elżunia, która tego swojego "malutkiego" męża nie traktuje jak pana i władcy, ale to ona gra pierwsze skrzypce w tym związku). Ważny dla mnie jest też wątek Zygmunta. Jego rozmowa z matką, w trakcie której zarzuca jej, że to do czego go wychowała, a to, jakie faktycznie ma możliwości, to dwie różne rzeczywistości. I tutaj naprawdę go rozumiem, bo to temat bardzo aktualny i dzisiaj. Te frustracje, które przeżywają młodzi ludzie, po tym, jak rodzice im wpajali, że "w życiu możesz wszystko" i "jaki jesteś wspaniały/a", a tak naprawdę do tego życia ich nie przygotowali A te tak krytykowane opisy przyrody? To one właśnie tworzą nastrój, pobudzają naszą wyobraźnię, pozwalają zobaczyć ten świat, w którym przyszło żyć naszym bohaterom.

Nad Niemnem to bardzo dobry przykład, jak poprzez szablonową i schematyczną interpretację, która jest dokonywana w szkole, można zniechęcić do tej lektury. Oczywiście, że jest patriotyzm i problem klasowości, ale to przede wszystkim opowieść o pewnej społeczności z całą galerią różnorodnych postaci, o odmiennych doświadczeniach, motywacjach, pragnieniach, postawach. I...

Kocham ją i nadal nie umiem znaleźć drugiej takiej książki.

Kocham ją i nadal nie umiem znaleźć drugiej takiej książki.

Nudna, słaba.

Nudna, słaba.