Humphrey Bogart. Twardziel bez broni

Biografia na przyzwoitym poziomie. Duży plus za skupienie się na filmografii, ale być może przez to jednak zabrakło tej szczególnej iskry, której szukamy nurkując w życiorysach żywych legend. Niemniej jednak sylwetkę H.B. bardzo polubiłam. Dla mnie mniej twardziel a bardziej dżentelmen w starym stylu.

Biografia na przyzwoitym poziomie. Duży plus za skupienie się na filmografii, ale być może przez to jednak zabrakło tej szczególnej iskry, której szukamy nurkując w życiorysach żywych legend. Niemniej jednak sylwetkę H.B. bardzo polubiłam. Dla mnie mniej twardziel a bardziej dżentelmen w starym stylu.

Sama postać Bogiego bardzo ciekawa, a książka trochę mniej (po co streszczać filmy z jego udziałem?).

Sama postać Bogiego bardzo ciekawa, a książka trochę mniej (po co streszczać filmy z jego udziałem?).

Za mało zdjęć i niepotrzebne spoilery w opisach filmografii.

Za mało zdjęć i niepotrzebne spoilery w opisach filmografii.

Ostatnio czytałem o mafiozie, który większość swoich spraw załatwiał przy użyciu siły i broni, czyli "Luckym" Luciano. Dziś napiszę o innym twardzielu, który broni nie używał a do dziś pozostaje ikoną męskości. Zapraszam na recenzję książki przedstawiającej życie i twórczość najlepszego aktora w historii światowego kina - "Humphrey Bogart. Twardziel bez broni" Stefana Kanfera.

Książka Kanfera to "rasowa" biografia, którą każdy koneser kina powinien przeczytać a już w szczególności wszyscy fani Humphreya Bogarta. Autor przedstawia w niej bowiem dość dokładnie (na ile dokładnie nie potrafię powiedzieć, bo jest to jedna z niewielu tak obszernych publikacji w języku polskim dotyczących tego aktora; jest jeszcze "Humphrey Bogart. Ostatni taki twardziel" Krzysztofa Żywczaka, ale liczy ona zaledwie 64 strony; no i książka autorstwa syna Bogarta "Humphrey Bogart. W poszukiwaniu mojego ojca", ale do nich nie zdążyłem jeszcze zajżeć) sylwetkę tego, choć niewysokiego, to jednak niezaprzeczalnie wielkiego aktora, którego sława i popularność utrzymuje się do dziś, a on choć znalazł wielu naśladowców wśród mężczyzn na całym świecie, chcących wyglądać i zachowywać się tak jak on, to do tej pory nie znalazł nikogo, kto by potrafił go zastąpić na ekranie.

Kanfer przedstawia nam dzieciństwo chłopaka którego imię i nazwisko składało się z nazwisk rodziców (Maud Humphrey i Belmont Bogart),kiedy to był wychowywany przez wyzwoloną i władczą matkę artystkę i dość spokojnego ojca lekarza uzależnionego od morfiny. Także późniejsze problemy i cierpienia sióstr, z których jedna, Kay ("Catty") zmarła przedwcześnie z powikłań wywołanych chorobą alkoholową, a druga Frances ("Pat") wpadła w depresję poporodową i w wyniku tego zapadła na poważną chorobę umysłową i do śmierci wymagała stałej opieki. Niespełnienie pokładanych w nim rodzicielskich planów i nadziei względem kariery lekarskiej. Późniejszą ucieczkę z domu i zaciągnięcie się do marynarki. Długą i niekoniecznie, szczególnie w początkowych latach, obfitującą w wielkie role i sukcesy karierę teatralną. Pierwsze nieudane początki w filmach, które zmusił go do powrotu na scenę. Oraz wydarzenia przełomowe, które pozwoliły mu wypłynąć na szersze wody, jak choćby sztuki takie jak "Skamieniały las" (1934) gdzie został dostrzeżony w roli drugoplanowej i dwa lata później zagrał główną rolę w filmowej adaptacji "The Petrified Forest" wytwórni Warnerów. Ten film był pierwszym krokiem do kariery, przyniósł mu zachwyt widowni i krytyki oraz renomę w branży. I choć minęło jeszcze sporo czasu zanim pojawiły się "High Sierra" i "Sokół Maltański" (oba 1941),a aktor musiał jeszcze wielokrotnie kończyć swoje filmowe role zastrzelony, powieszony bądź na krześle elektrycznym, to jednak zaczynał już wypracowywać swój własny niepowtarzalny styl.

"W filmie gwiazdor często umierał. W pierwszych trzydziestu czterech filmach Humphrey był zastrzelony w dwunastu, a w ośmiu powieszony lub zginął na krześle elektrycznym"


Później przyszła "Casablanca" (1942),która jest kluczowym filmem w dorobku Bogarta i chyba to właśnie z rolą Ricka Blaine'a aktor jest najczęściej utożsamiany i kojarzony. Nie jest to jednak koniec jego kariery, a wręcz przeciwnie. Jeśli filmami "High Sierra" i "Sokołem Maltańskim" Bogie delikatnie otwierał sobie drzwi na szczyty Hollywood, to filmem Curtiza wywalił je z kopa na oścież. Kontrakt z Warnerem podpisany na ładnych kilka lat i gaża w wysokości 200 000$ za rolę oraz pierwsze miejsce w napisach po wielu latach starań wreszcie zrobiły z Bogarta jedną z najważniejszych gwiazd kina. Nowych, choć tak naprawdę starych, bo miał wtedy 43 lata.

Następnie przyszła pora na kolejne ciekawe kreacje aktorskie w "Mieć i nie mieć" (1944),"Wielkim śnie" (1946),gdzie poznał swoją czwartą żonę, o prawie 25 lat młodszą od niego Betty Joan Perske, którą wszyscy znamy jak Laurem Bacall, z którą był aż do swojej śmierci w roku 1957. Jego kariera była przeplatana różnymi kreacjami, a dodatkowe braki w jego umiejętnościach poza aktorskich i aparycji (nie była ani ładny, ani sympatyczny, nie umiał śpiewać ani tańczyć),powodowały, że jego role musiały być wciąż podobne, choć on ciągle wszystkich zaskakiwał i nadawał swoim postaciom niepowtarzalny rys i charakter. Jego Marlowe z "Wielkiego snu" był tym najbardziej docenianym przez środowisko jak i widownię. Później, zrywając ze swoimi poglądami względem Oskarów (że tylko ta sama rola zagrana przez różnych aktorów może wyłonić zwycięzcę) odebrał również statuetkę za "Afrykańską Królową" (1951).

Mimo tych sukcesów i szacunku jakim darzyło go środowisko i fani jego życie nie było usłane różami. Problemy z trzecią żoną, późne ojcostwo poglądy polityczne i charakter sprawiały, że nie wszyscy go lubili, a on sam często się nie doceniał i nie mógł odnaleźć w tym blichtrze Hollywoodu. Swoje smutki i rozterki topił w alkoholu i kłębach dymu z Chesterfieldów. I o ile ten pierwszy nałóg nie okazał się zabójczy, to ten drugi już tak. Bogart zmarł na raka krtani, który w tamtych czasach był praktycznie nieuleczalny (pacjenci dostawali około 4% szans na wyleczenie). Pozostawił po sobie dwoje dzieci, dość jeszcze młodą i piękną żonę oraz ogromną filmografię, która jest doceniana po dziś dzień. I choć niektórzy wieszczyli, że jego popularność skończy się 10-15 lat po śmierci, to było zupełnie odwrotnie. Ona wcale nie umarła, a rosła proporcjonalnie do upływu lat. Ukoronowanie zachwytów nad jego twórczością nadeszło około czterdziestu lat po jego śmierci. Wtedy to właśnie American Film Institut umieścił go na pierwszym miejscu jako największą męską gwiazdę w historii kina, a magazyn "Entertaiment Weekly" ogłosił go legendą kina wszech czasów. W 1997 roku amerykańska poczta umieściła jego podobiznę na znaczku pocztowym, a dziewięć lat później część 103. Ulicy pomiędzy Broadwayem a Amsterdam Avenue została oficjalnie nazwana Humphrey Bogart Place.

Nie wspominam już o dziesiątkach lokali mających jego imię w nazwie, czy też piosenek o nim lub po prostu nawiązań do jego osoby w filmach bądź serialach telewizyjnych. Jednak jak zauważyliście recenzja książki zamieniła się troszkę w mini-biografię, ale nie mogłem się oprzeć pokusie przedstawienia sylwetki jednego z moich ulubionych aktorów. Przechodząc już do samej książki, to dużo więcej niż to, że jest świetnie napisana, pełna ciekawych faktów z życia Bogiego, jak i ówczesnego Hollywood, i opatrzona ciekawym wstępem Tomasza Raczka dodać nie mogę ;)

Nie pozostaje mi nic innego jak tylko zachęcić wszystkich kinomanów do wyłączenia swoich "projektorów" i zagłębienia się w tę arcyciekawą lekturę a później obejrzenia jakiegoś filmu z Bogartem. Zobaczycie, że znając jego historię spojrzycie na te kreacje zupełnie w inny sposób. Moja ocena to 8.5/10.
Polecam!

Zapraszam również na mój blog - Rick's Cafe!
http://playitoncemoresam.blogspot.com/

Ostatnio czytałem o mafiozie, który większość swoich spraw załatwiał przy użyciu siły i broni, czyli "Luckym" Luciano. Dziś napiszę o innym twardzielu, który broni nie używał a do dziś pozostaje ikoną męskości. Zapraszam na recenzję książki przedstawiającej życie i twórczość najlepszego aktora w historii światowego kina - "Humphrey Bogart. Twardziel bez broni" Stefana...

W poszukiwaniu straconego mężczyzny. Lekarstwo na współczesną miałkość i antyasertywność facetów.

W poszukiwaniu straconego mężczyzny. Lekarstwo na współczesną miałkość i antyasertywność facetów.

Hm, mam z tą książką problem. Nie do końca jestem w stanie określić, dlaczego mi nie podeszła (pomijając kwestie pojawiających się miejscami błędów gramatycznych i stylistycznych, które utrudniały czytanie),mimo iż pochłonęłam ją dość szybko.

Może to kwestia tego, że Kanfer po wszystkich tematach (czy to chodzi o filmy Bogarta, czy ludzi) się prześlizguje, niczego nie drąży nadmiernie*. Łączy się z tym też niezbyt pogłębiona interpretacja samego Bogarta, niepełne wytłumaczenie (jego próba?) fenomenu tego aktora. Samemu opisowi Bogarta jako człowieka też czegoś brakowało – autor pod koniec książki cytuje różne o nim opinie, tylko problem polega na tym, że tych cech, które są w nich wymieniane (a przynajmniej znacznej z nich części),nie widziałam w człowieku, którego opisywał Kanfer.

W ogóle mam wrażenie, że autor miał dystans do Bogarta – nie widzę w jego tekście fascynacji nim (przy czym nie mam tu na myśli bałwochwalczego uwielbienia),czegoś, co by tłumaczyło decyzję o napisaniu biografii.

To, co jeszcze miał wpływ na pewien dyskomfort mojej lektury (co nie jest zarzutem, a jedynie stwierdzeniem faktu),to bardzo silne odczucie, że jest to książka pisana przez Amerykanina dla Amerykanów. Ujawniało się to przede wszystkim w amerykańskiej perspektywie patrzenia na rzeczywistość (np. zupełnie inne przeżywanie II wojny światowej),co akurat było po części odświeżające, bo uświadamiające, że Europa nie jest pępkiem świata, jak i sporej liczby odniesień do nieznanych mi elementów amerykańskiej kultury. Dość częste gubienie się w gąszczu zupełnie obcych nazwisk ludzi odpowiedzialnych za złoty wiek Hollywood, mimo iż historia kina jako takiego nie jest mi obca, było momentami konfundujące.

Plusem książki jest pełna filmografia aktor (poprzedzona spisem jego ról teatralnych) i obszerna bibliografia, obejmująca także książki, których Bogart jest bohaterem.

Podsumowując, dla tych, którzy interesują się odtwórcą roli Sama Spade’a czy Phillipa Marlowe’a do przeczytania (innych biografii aktora właściwie u nas nie ma),ale z zastrzeżeniem, że można trafić lepiej.

* Tu akurat może mieć wpływ fakt, że książek o Bogarcie – przynajmniej według bibliografii Kanfera – powstało w USA co najmniej dwadzieścia, więc dziennikarz nie czuł się w obowiązku pisać o wszystkim czy pisać bardziej dogłębnie.

Hm, mam z tą książką problem. Nie do końca jestem w stanie określić, dlaczego mi nie podeszła (pomijając kwestie pojawiających się miejscami błędów gramatycznych i stylistycznych, które utrudniały czytanie),mimo iż pochłonęłam ją dość szybko.

Może to kwestia tego, że Kanfer po wszystkich tematach (czy to chodzi o filmy Bogarta, czy ludzi) się prześlizguje, niczego nie...

Kinomanów z całą pewnością nie trzeba zachęcać do lektury Twardziela bez broni. Wpływ kreacji aktorskich Bogarta znacznie wykracza poza ramy czasowe, w których był czynny zawodowo. Na przestrzeni kolejnych dziesięcioleci teksty kultury wypełniły się cytatami i odniesieniami do bohaterów filmów takich, jak Wielki sen czy Mieć i nie mieć. Określony rodzaj postaci, w jakie się wcielał, rzutował na sposób postrzegania samego Humphrey’a, tworząc hollywoodzką legendę. Stefan Kanfer stworzył rzetelną biografię, dzięki której czytelnicy mają wreszcie możliwość oddzielenia ekranowego Bogarta od człowieka, którym był w życiu prywatnym.

http://obliczakultury.pl/literatura/kultura/biograficzne/2928-humphrey-bogart-twardziel-bez-broni-stefan-kanfer-recenzja

Kinomanów z całą pewnością nie trzeba zachęcać do lektury Twardziela bez broni. Wpływ kreacji aktorskich Bogarta znacznie wykracza poza ramy czasowe, w których był czynny zawodowo. Na przestrzeni kolejnych dziesięcioleci teksty kultury wypełniły się cytatami i odniesieniami do bohaterów filmów takich, jak Wielki sen czy Mieć i nie mieć. Określony rodzaj postaci, w jakie się...

Bardzo nudna. Jak na biografię za mało inforamcji o aktorze, a za dużo historii kina i pobocznych wątków co powoduje, że ciężko się ją czyta. Duże rozczarowanie.

Bardzo nudna. Jak na biografię za mało inforamcji o aktorze, a za dużo historii kina i pobocznych wątków co powoduje, że ciężko się ją czyta. Duże rozczarowanie.

Świetna biografia! Mnóstwo się można dowiedzieć, literacko też dobra. Szkoda, że tak mało biografii panów ze złotej ery u nas wydają, oj szkoda.

Świetna biografia! Mnóstwo się można dowiedzieć, literacko też dobra. Szkoda, że tak mało biografii panów ze złotej ery u nas wydają, oj szkoda.