Thomas "Toivi" Blatt (ur. jako Tomasz Blatt) - żydowski więzień obozu zagłady w Sobiborze. Urodził się w Izbicy, na Lubelszczyźnie. Miasteczko to było w owym czasie prawie całkowicie zasiedlone ludnością żydowską (ok. 90-93% ludności wyznania mojżeszowego). Był to typowy kresowy sztetl, zaś wśród polskiej gawiedzi krążyło powiedzonko "Izbica, Izbica - żydowska stolica".
W czasie II wojny światowej rodzina Blattów nadal mieszkała w Izbicy. Nie obmurowano miejsca, gdzie żyli wówczas Żydzi (w innych miejscach tworzono zamknięte getta),lecz warunki bytowania i tak były ciężkie.
Blattowie jednym z ostatnich transportów zostali wysłani do obozu zagłady w Sobiborze. Rodzice i dziesięcioletni brat zginęli. Natomiast Tomasz Blatt brał udział w ucieczce z obozu. Przez następne miesiące ukrywał się przed gestapowcami w lesie. Potem przyłączył się do polskiej partyzantki. Przetrwał wojnę.
W czasie wojny Blatt pisał dziennik. Często tracił zapiski i potem odtwarzał je z pamięci. W ten sposób po wyzwoleniu odtworzył około 40% zapisków. Na ich podstawie sporządził rękopis, który w 7 lat po wyzwoleniu zaniósł do jednego z komunistycznych polskich wydawnictw. Wydawnictwo zgodziło się na wydanie dziennika, stawiając jednak przy tym swoje warunki, na co z kolei zgody nie wyraził sam autor.
W 1957 roku Blatt wyemigrował do Izraela. Swój dziennik pokazał osobie, która przetrwała piekło KL Auschwitz, ale mężczyzna ten nie dał wiary zapiskom autora.
Dopiero w 1987 roku fragmenty dziennika Thomasa "Toiviego" Blatta (tak się teraz nazywał) znalazły się w publikacji w publikacji Richarda Rishke pt. "Escape from Sobibor". Na podstawie tej książki powstał film zatytułowany "Ucieczka z Sobiboru", w którym zagrała m.in. polska aktorka Joanna Pacuła (w rolę Tomasza Blatta wcielił się Jason Norman).
Toivi Blatt żył 88 lat.
Izbica, miasteczko rozsławione ostatnio przez Rafała Hetmana, to miejsce gdzie rozpoczyna się akcja autobiograficznej powieści polskiego Żyda, będącego w momencie wybuchu wojny młodym chłopcem. Narrator siedzi w samym oku cyklonu, jest jednym z wpisanych na listę do zagłady, ukrywa się a potem walczy o życie w nieludzkich warunkach, ma umrzeć i ślad po nim nie może zostać. On jednak żyje, buntuje się, zmienia tożsamość, ucieka się do wszystkich możliwych sposobów aby przetrwać. Brawurowo napisana opowieść o odważnym choć bardzo ciężko doświadczonym przez los i historię Tojwim nie zestarzała się pomimo upływu lat, nałożyło się na nią jednak wiele innych pozycji co sprawia, że temat zdaje się być ograny. Jednak w czasach gdy Blatt na podstawie własnych zapisków wojennych tworzył swoją powieść, literatura Holocaustu dopiero wypływała na szersze wody. Wiele osób uważało go za bajkopisarza. Dzisiaj książek związanych z zagładą Żydów jest zatrzęsienie, ale nadal mało kto wie o buncie i olbrzymiej odwadze więźniów z mniej znanego niż Auschwitz obozu w Sobiborze. Warto czytać.
Takich książek nie można oceniać nisko. Jest to historia życia(przeżycia),którą autor dzieli się z nami. Historia ta jest okrutna, niesprawiedliwa, wstrząsająca, dramatyczna ale przede wszystkim PRAWDZIWA. Moje przemyślenia są następujące: w 21 wieku my czyli Polacy lubimy widzieć siebie i opisywać jako naród, który doświadczył wiele złego ale mimo wszystko poprzez patriotyzm, waleczność i wiarę przezwyciężył przeciwności losu. Prawda nieststy nie jest tak kolorowa. Za fasada narodowościową i głęboko religijna kryją się takie historie jak tu opisane. Antysemityzm, chęć zysku, kolaboracja z nazistami, wydawanie i zabijanie Żydow dla własnej korzyści. Pamiętać chcemy tylko te jasne strony, tych Polaków, którzy pomagali, ukrywali, karmili nieststy nie było ich tak wielu jak wcześniej opisanych. Zawsze wtrzasaja mną opisy jak człowiek, który przeżywa PIEKLO OBOZU, ucieka z niego nadludzkim wysiłkiem, po czym wraca w rodzinne strony i zostaje zabity, bo w jego domu mieszkają już Polacy i staje się problemem. Słynna gra BIJ ŻYDA opisana na łamach książki też ukazuje jakie nastroje mieliśmy i po cichu nadal mamy w naszym kraju... Polecam otworzyć głowę i z takim stanem umyslu przeczytać ten zapis losów młodego chłopca.