Japoński pisarz, kandydat do literackiej Nagrody Nobla (1964). Urodził się w tokijskiej dzielnicy Nihonbashi, w bogatej rodzinie kupieckiej, która szybko zubożała i nie mogła opłacać jego nauki. Szkołę średnią ukończył dzięki pomocy nauczycieli i w 1908 rozpoczął studia na Wydziale Literatury Japońskiej Cesarskiego Uniwersytetu Tokijskiego. Przerwał jednak naukę w 1910 roku z powodu braku chęci i pieniędzy.
Znał kulturę i literaturę europejską, której wpływy można znaleźć w jego utworach. Przede wszystkim jednak fascynował się klasyczną literaturą japońską. Działalność literacką rozpoczął w 1910 roku, gdy pismo „Shinshichō” przyjęło do druku jego dramaty: Tanjō (Narodziny) i Zō (Słoń) oraz opowiadanie The Affair of Two Watches.
Początkowo interesował się estetyzmem, skierowanym przeciwko japońskiemu naturalizmowi, satanizmem i dandyzmem europejskim, a następnie w jego twórczości uwidocznił się wpływ Oscara Wilde’a. Fascynował się zachodnim stylem życia: chodził w garniturze i grał na gitarze. Uważał, że Tokio zniszczone w 1923 roku w wyniku trzęsienia ziemi będzie można odbudować w zachodnim stylu, a potem nastąpił u niego przełom duchowy i powrót do kultury japońskiej.
Niewielu pisarzy tak dogłębnie poznało mroczne zakamarki ludzkiej namiętności i pożądania. Z pewnością zaś żaden inny japoński pisarz nie przejął tak licznych elementów ze sprzecznych wobec siebie tradycji: japońskiej i zachodniej, poszukując istotnej syntezy obu kultur. W swej twórczości, naznaczonej piętnem pogoni za anormalnymi przyjemnościami, zajmuje się tym, co dla innych jest żenujące i niegodne opisu.
Tanizaki dokonał przekładu klasycznej powieści Genji monogatari z XI wieku. Pierwsze wydania ukazały się w latach 1940–1942, jednak w następnych latach wielokrotnie była poprawiana, aż do 1964 roku – wtedy została wydana wersja ostateczna, licząca 2200 stron.
W 1923 roku został wybrany do Japońskiej Akademii Sztuki. Laureat Nagrody Asahi za 1948 rok.
DYSKUSJE