Czy w piekle ptaki nadal śpiewają? Horace Greasley 7,7
ocenił(a) na 74 lata temu "Pamiętaj, jeśli się poddasz - to Twój wybór, a nie los. Masz wybór. Zawsze...."
"Najtrudniej zamknąć trudny rozdział naszego życia...bo ten piękny zamyka się niepostrzeżenie i bezpowrotnie..."
Do bólu szczera, po męsku opowiedziana prawdziwa historia brytyjskiego żołnierza, Horace Greasley'a, którego zawierucha II wojny rzuca do obozów jenieckich w Polsce i na Czeskim Śląsku.
Horace wraz z licznym rodzeństwem, wśród kur i świń wiódł spokojne, niczym nie zmącone życie na farmie w Leicestershire. Ot, radosna egzystencja młodzik. Wszytko się nagle zmienia gdy 21-letni chłopak staje się żołnierzem. Zaczęła się wojna. Nie będzie spotkań z kumplami, ani pierwszych inicjacji seksualnych, choć nie, te już młody Horace ma za sobą z uwodzicielsko piękną Evą. Entuzjazm młodego żołnierza mija, gdy przyjdzie mu zmierzyć się z okrucieństwem wojny. Czy Bóg rozumie po niemiecku? Przejdzie mu nie raz przez myśl, bo przecież naziści nie mogą czcić tego samego Boga i dopuszczać się tylu zbrodni.
Pędzony niczym stado bydła, w wielotygodniowym morderczym marszu do obozu, doświadcza koszmaru na jawie, który wysysa z niego wszystkie siły, podkopuje zdrowie i doprowadza na skraj śmierci głodowej. Czy można bardziej upodlić i pozbawić człowieczeństwa? "Bóg nie istnieje. Nie może istnieć." Horace opowiada o piekle obozów jenieckich, gdzie wraz ze współtowarzyszami niewoli będą myśleć o łatwej śmierci, chociażby od kuli by skończyć z cierpieniem i powolnym umieraniem, bo nadzieja na życie z każdym dniem będzie gasła. Totalne zezwierzęcenie i brak godności będzie popychać zagłodzonych i zawszonych mężczyzn do prób samobójczych i szaleństwa. W tym świecie, gdzie wszy, muchy i karaluchy zżerały ich żywcem, pojawi się uczucie, tak ogromne, że pokona strach, głód i horror dnia codziennego, przywraca nadzieję na życie.
Brutalna, momentami wulgarna, a przez to tak prawdziwa i do bólu szczera bo ludzka, opowieść oparta na wspomnieniach, będąca świadectwem prawdy tamtych czasów, pełna surrealistycznych obrazów przeżytych koszmarów.
Pokuszę się nawet by stwierdzić, że jest to erotyk wojenny, bo nie brak w niej licznych, pikantnych opisów miłosnych uniesień, ujętych po męsku, wszak to wspomnienia żołnierza, jedynych dobrych i pięknych chwil w tym barbarzyńskim świecie.
Czy w piekle ptaki nadal śpiewają? Nie, ale może zdarzyć się miłość. Piękna i czysta jak śpiew ptaków.