Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Głód... Długotrwały brak pokarmu, który może doprowadzić nawet do śmierci. Czy jednak głód wpływa tylko na ciało? Okazuje się, że nie. Ale po kolei...

XIX-wieczna Christiania. Żyje tu główny bohater. Jest anonimowy (nie znamy jego personaliów). Młody mężczyzna utrzymuje się z pisywania artykułów do gazet. To zajęcie nie jest niestety zbyt opłacalne i nie daje mu możliwości uiszczenia opłaty za wynajem pokoju, nie mówiąc już o zaspokajaniu innych potrzeb. Dlatego literat głoduje. Opis jego przeżyć jest wstrząsający (zawiera elementy techniki naturalistycznej), co potęguje fakt zastosowania w utworze narracji pierwszoosobowej.

Bohater spaceruje po mieście i spotyka różnych ludzi, ale jest osamotniony - nie ma rodziny i bliskich przyjaciół. Powoduje to u niego uczucie egzystencjalnej pustki. Jego głód nie dotyczy tylko konieczności spożycia pokarmu, ale oznacza również tęsknotę za drugim człowiekiem.

Hamsun w swej powieści doskonale przedstawił destrukcyjne działanie głodu. Udowodnił, że brak pokarmu oddziałuje nie tylko na ciało, ale również na psychikę. Bohater utworu łatwo popada ze stanów euforycznych w depresję, cierpi na koszmary senne, czasem pozwala sobie na życie w iluzji (np. marzenia o księżniczce Ylajali). Na jego przykładzie można obserwować rozpad więzi łączącej Boga i człowieka.

Warto zwrócić uwagę na pewną cechę charakteru młodego idealisty, która od razu rzuca się w oczy. Ta cecha to duma - nie pozwala mu ona na skorzystanie z pomocy oferowanej przez innych ludzi. Z jednej strony bywa to irytujące, gdyż w ten sposób pozbawia go szansy polepszenia swego losu. Z drugiej strony natomiast jego postępowanie stanowi dowód na to, iż człowiek - bez względu na to, w jak trudnej sytuacji się znajdzie - może zachować swoją godność. Taka interpretacja postawy literata udowadnia ludzką siłę i odporność na przeciwności losu. Nie należy również zapomnieć o uczciwości bohatera, która sprawiała, że nie przywłaszczał on sobie cudzej własności i nie oszukiwał. Duma i uczciwość młodego idealisty mogą świadczyć o jego heroizmie.

Powieść "Głód" niewątpliwie warto przeczytać. Dlaczego? M.in. ze względu na wielowymiarowe ukazanie problemu (dwa oblicza głodu), pieczołowitość opisu, poruszenie ważnych zagadnień egzystencjalnych, które są uniwersalne i ponadczasowe. Ponadto bohatera można uznać za everymana, w związku z czym czytelnik ma możliwość odnalezienia w nim cząstki siebie.

Ciekawy wydaje się fakt, iż norweski noblista napisał ten utwór pod wpływem własnych doświadczeń. Dzięki temu był zaangażowany w opisywany problem. Dodatkowo czytelnik może dowiedzieć się czegoś o autorze powieści.
Serdecznie polecam!

Głód... Długotrwały brak pokarmu, który może doprowadzić nawet do śmierci. Czy jednak głód wpływa tylko na ciało? Okazuje się, że nie. Ale po kolei...

XIX-wieczna Christiania. Żyje tu główny bohater. Jest anonimowy (nie znamy jego personaliów). Młody mężczyzna utrzymuje się z pisywania artykułów do gazet. To zajęcie nie jest niestety zbyt opłacalne i nie daje mu możliwości...

"Kto już raz zaprzedał się z miłości dla innych, ten drugi raz tego nie zrobi"

Jeden z najważniejszych, o ile nie najważniejszy z utworów Ibsena. Kolejny z utworów przedstawiający pozornie szczęśliwe małżeństwo.

Torvald Helmer ma dobrą pracę w banku, słodkie dzieci i śliczną żonę, Norę, którą lubi chwalić się w towarzystwie. Gdy jednak okaże się, że Nora przed laty dopuściła się fałszerstwa, co może zagrozić pozycji mężczyzny w pracy, bajka się skończy...

"Dom lalki" to wspaniały portret kobiety zdolnej do największych poświęceń dla dobra ukochanej osoby. Świetnie wykreowana główna bohaterka, Nora, to jedna z najciekawszych postaci kobiecych w historii literatury. Z pozoru lalka niezdolna do samodzielnego myślenia, której rola sprowadza się do wychowywania dzieci i bycia ozdobą męża. Jednak Nora to tak naprawdę silna kobieta, gotowa łamać zasady, gdy zajdzie taka potrzeba, rezygnująca z honoru i biorąca odpowiedzialność za swoje czyny, a także walcząca o swoją godność, za co należą się jej najwyższe pochwały.
Pozostali bohaterowie (Pani Linde, Torvald, Helmer) zostali również przedstawieni w interesujący sposób; ich interakcje są fascynujące.

Dramat zmusza do refleksji; jego język jest prosty, surowy i pozbawiony zbędnych ozdobników. Autor za jego pomocą przekazuje to, co najważniejsze.

Ibsen w swym dramacie przedstawił, jakie role narzucane są kobietom oraz ukazał ich zależność od mężczyzn. Uczynił z tytułowej lalki heroinę, która postanawia zawalczyć o siebie. Jego utwór to głos w walce o prawa kobiet. Nie należy jednak zapominać o innych poruszonych w utworze problemach (konflikt racji pomiędzy społeczeństwem a jednostką, niesprawiedliwość prawa). Warto znać.
Polecam!

"Kto już raz zaprzedał się z miłości dla innych, ten drugi raz tego nie zrobi"

Jeden z najważniejszych, o ile nie najważniejszy z utworów Ibsena. Kolejny z utworów przedstawiający pozornie szczęśliwe małżeństwo.

Torvald Helmer ma dobrą pracę w banku, słodkie dzieci i śliczną żonę, Norę, którą lubi chwalić się w towarzystwie. Gdy jednak okaże się, że Nora przed laty...

"Są ludzie, którzy od razu idą na dno, kiedy utkwi w nich parę ziaren śrutu, i nigdy już się nie podniosą"

Hjalmar Ekdal zajmuje się fotografią. Jego żona (Gina) i córka (Jadwinia) dzielnie go wspierają. Mieszka z nimi ojciec mężczyzny, Stary Ekdal. Wszystko jest tak, jak ma być. A przynajmniej tak się wydaje, dopóki na scenie nie pojawi się przyjaciel Hjalmara, Gregers Werle, gorący zwolennik prawdy i idealista w każdym calu...

Dramat Ibsena odznacza się surowym klimatem, rzeczowością, brakiem zbędnych ozdobników. Autor podejmuje problem prawdy i zastanawia się, czy ta wartość zawsze jest dobra. Tak by się mogło wydawać, ale po lekturze "Dzikiej kaczki" można dojść do wniosku, że niekiedy ma ona wymiar destrukcyjny.

Na przykładzie Hjalmara i Gregersa można zaobserwować kontrast życiowych postaw, realizmu i idealizmu. Która z nich jest właściwsza? Pozostawię to pytanie bez odpowiedzi.

Nie należy zapominać o tym, że utwór jest przykładem dramatu symbolicznego, dlatego warto zastanowić się głębiej nad znaczeniem użytych w nim symboli (dzika kaczka, pies myśliwski).

Dobrze zarysowani bohaterowie, psychologizm, surowy, ale zarazem nieco tajemniczy klimat, ograniczona przestrzeń, rozważania na temat społeczeństwa, brutalność, moralny wstrząs i morał - to wszystko oferuje dramat wielkiego Norwega.
Zachęcam do lektury!

"Są ludzie, którzy od razu idą na dno, kiedy utkwi w nich parę ziaren śrutu, i nigdy już się nie podniosą"

Hjalmar Ekdal zajmuje się fotografią. Jego żona (Gina) i córka (Jadwinia) dzielnie go wspierają. Mieszka z nimi ojciec mężczyzny, Stary Ekdal. Wszystko jest tak, jak ma być. A przynajmniej tak się wydaje, dopóki na scenie nie pojawi się przyjaciel Hjalmara, Gregers...

"(...) nigdy nie należy budować zamków na lodzie. Prawda?"

Prawda. Taki zamek może łatwo runąć. Ale Jörgenowi Tesmanowi to raczej nie przeszkadza. Ma piękną żonę, śliczny dom, pisze książkę i optymistycznie patrzy w przyszłość. Jednak wkrótce coś w tym wszystkim zaczyna zgrzytać. W osobie swego przyjaciela, Ejlerta Løvborga, musi zacząć widzieć naukowego rywala. Okazuje się również, iż jego żona, Hedda, którą tak rozpieszcza, wcale nie przypomina oddanej małżonki. Zarówno on, jak i ona, nie są wobec siebie zupełnie szczerzy, podobnie jak w stosunku do innych ludzi. Żyją w świecie pozorów. Do czego to doprowadzi? Jak potoczą się losy Jörgena i Heddy?

Tytułowa bohaterka dramatu Ibsena jest bardzo niejednoznaczna. Z jednej strony wygląda na grymaśną i rozkapryszoną, z drugiej - jest nieszczęśliwa, dusi się w małżeństwie, a jej wzorcem mężczyzny pozostaje ojciec, generał. Swoje prawdziwe uczucia skrzętnie ukrywa przed innymi. Pragnie innego życia, szara codzienność ją nuży: "Jeszcze to! Za wszystkim, czego tylko się dotknę, snuje się śmieszność i proza. Jak przekleństwo". Może jednak zależy jej na mężu, biorąc pod uwagę sposób, w jaki postąpiła z rękopisem powieści Ejlerta? W jej przypadku trudno być pewnym czegokolwiek. Niewątpliwie ma silny wpływ na ludzi ze swego otoczenia (rada dla przyjaciela męża). Nie godzi się na zależność od kogokolwiek i dlatego podejmuje desperacki krok... W jej kreacji jest coś nieuchwytnego, coś jakby tragizm i destrukcyjne działanie na innych. Wszystko to sprawia, że Hedda to jedna z ciekawszych postaci kobiecych w literaturze.

Również Jörgen jest godzien uwagi. Rozpieszcza żonę, spełnia każde jej zachcianki, jakby był zaślepiony. Pragnie sprostać oczekiwaniom środowiska, z którego pochodzi jego żona. Czy ma to sens? Nie. Warto również przyjrzeć się ambiwalentnemu stosunkowi Tesmana do Ejlerta, przyjaciela i rywala. Niewątpliwie jest zazdrosny o jego talent, ale czy będzie w stanie działać na jego niekorzyść?

Dramat Ibsena to interesujące studium rozczarowanej życiem kobiety i ciekawa charakterystyka nieszczęśliwego małżeństwa. To także utwór o naiwności, pozorach, ambicji, zazdrości, kłamstwach, sekretach, lęku i dążeniu do katastrofy.

O sile utworu stanowią niejednoznaczni, pogłębieni psychologicznie bohaterowie, uniwersalne i aktualne problemy, niesamowita atmosfera i w pewnym stopniu otwarte zakończenie.
"Hedda Gabler" to jeden z moich ulubionych dramatów Ibsena.
Polecam!

"(...) nigdy nie należy budować zamków na lodzie. Prawda?"

Prawda. Taki zamek może łatwo runąć. Ale Jörgenowi Tesmanowi to raczej nie przeszkadza. Ma piękną żonę, śliczny dom, pisze książkę i optymistycznie patrzy w przyszłość. Jednak wkrótce coś w tym wszystkim zaczyna zgrzytać. W osobie swego przyjaciela, Ejlerta Løvborga, musi zacząć widzieć naukowego rywala. Okazuje...

"Lękasz się cudu? W takim razie nie możesz wierzyć, że to cud"

Głównym bohaterem sztuki Bjørnstjerne Bjørnsona jest pastor Adolf Sang. Mężczyzna jest zawsze gotów do pomocy innym ludziom i posiada dar czynienia cudów. Prezentuje postawę idealistyczną, w przeciwieństwie do swej pragmatycznej żony, Klary, chorującej na bezsenność. Pastor jest nie do końca rozumiany przez swe dzieci - Rakel i Eliasa. Mimo to stara się przekonać syna i córkę o słuszności wiary chrześcijańskiej. Jest bardzo ciekawą postacią, człowiekiem w pełni oddanym temu, czym się zajmuje.

Dramat "Ponad siły" prezentuje nie tylko kontrast pomiędzy odmiennymi postawami życiowymi, ale zajmuje się również zagadnieniami religijnymi.

Cuda rozgrywające się za sprawą Sanga budzą ciekawość u duchownych, którzy przybywają do jego domu na teologiczne dysputy. Kapłani zastanawiają się nad istotą chrześcijaństwa i znaczeniem cudów dla Kościoła. Te rozważania mają charakter uniwersalny i warto się nad nimi pochylić.

Atmosfera w utworze jest surowa, a język prosty i raczej pozbawiony ozdobników. Z utworu wyziera skandynawski klimat, podobnie jak w przypadku sztuk Ibsena.

Przesłanie utworu dotyczy znaczenia wiary w życiu. Wg autora bez wiary wszystko byłoby niemożliwe, nieprawdziwe, niedoścignione. Byłoby "ponad siły".

Odnoszę wrażenie, iż twórczość Bjørnsona jest u nas niepopularna. Wielu Czytelników kojarzy go przede wszystkim jako autora opowiadania "Dziewczę ze Słonecznego Wzgórza", natomiast utwory dramatyczne spychane są na dalszy plan. Może dlatego, że są trudno dostępne? Na szczęście kilka z nich znajduje się w zasobach biblioteki cyfrowej Polona. Warto się z nimi zapoznać. Ja zaczęłam od utworu "Ponad siły" (cz. I; jeśli chodzi o cz. II, to na język polski przetłumaczono tylko fragmenty utworu), ale na tym się nie skończy. Jestem ciekawa, co noblista zaprezentował w innych swych dramatach.
Polecam!

"Lękasz się cudu? W takim razie nie możesz wierzyć, że to cud"

Głównym bohaterem sztuki Bjørnstjerne Bjørnsona jest pastor Adolf Sang. Mężczyzna jest zawsze gotów do pomocy innym ludziom i posiada dar czynienia cudów. Prezentuje postawę idealistyczną, w przeciwieństwie do swej pragmatycznej żony, Klary, chorującej na bezsenność. Pastor jest nie do końca rozumiany przez swe...

"Jestem sobą samym
Mógłbyś to również powiedzieć o sobie?"

Tytułowy bohater to - ku utrapieniu matki, Aasy - młodzieniec bardzo niefrasobliwy, skłonny do kłamstw i fantazjowania. Trudna sytuacja materialna nie powoduje, że stara się zapewnić sobie i matce lepszy byt. Wręcz przeciwnie - Peer woli przeżywać szalone przygody i wędrować, wędrować! Skacze na koźle w przepaść, porywa Ingrydę, świeżo poślubioną innemu mężczyźnie, by potem ją porzucić. Wdaje się w znajomość z trollami, odrzuca czystą miłość Solwejgi, zostaje bogaczem, a nawet cesarzem. Dużo? To i tak nie jest wszystko...

Ibsen w swym utworze odwołuje się dużo do Biblii (jego bohater ma tendencję do naginania treści biblijnych maksym do własnych potrzeb) oraz do filozofii (np. do Hegla). Peer stara się w życiu kierować jasno określonymi zasadami - być zawsze sobą i omijać przeszkody. Ale czy to mu się uda? Czy naprawdę jest "sobą"? Czy tam i z powrotem to jednakowa droga? Czy uda mu się uniknąć zgubnych konsekwencji własnego postępowania?

Dramat Ibsena daje do myślenia. To przykład utworu, w którym bohater dojrzewa, a pomaga mu w tym odbywana podróż. Jeśli lubicie taki motyw, to myślę, że "Peer Gynt" może Was zainteresować. Bohaterów mamy wielu, wiele się też dzieje, nie zabraknie okazji do refleksji i podchwycenia formułowanych przez autora nauk. Do tego odrobina fantazji, baśniowości, grozy oraz pierwiastek orientalny jako swego rodzaju przeciwwaga dla fascynującego skądinąd surowego skandynawskiego klimatu.

Niezwykle interesujące i na pewno godne uwagi. Warto!

"Jestem sobą samym
Mógłbyś to również powiedzieć o sobie?"

Tytułowy bohater to - ku utrapieniu matki, Aasy - młodzieniec bardzo niefrasobliwy, skłonny do kłamstw i fantazjowania. Trudna sytuacja materialna nie powoduje, że stara się zapewnić sobie i matce lepszy byt. Wręcz przeciwnie - Peer woli przeżywać szalone przygody i wędrować, wędrować! Skacze na koźle w przepaść,...