Ciężko ocenić tę książkę. Pierwsze 4 z 11 rozdziałów pochłaniają czytelnika, uczą czym jest istota kłamstwa, czym są jego behawioralne oznaki, przecieki, mikroekspresje, manipulacje, emblematy itd. Autor otwiera nam oczy na wiele sygnałów, których w kontakcie z drugą osobą zazwyczaj nie dostrzegamy. Ekman pisze przystępnym językiem, czasem niemal łopatologicznie- pozwolę sobie sparafrazować- "trudne kłamstwa są łatwe do wykrycia, natomiast trudne kłamstwa są łatwe do wykrycia". Gdy już nam się wydaje, że posiedliśmy mistyczną wiedzę i rozszyfrowujemy każdego kolegę z pracy, gdy relacjonuje nam co porabiał przez weekend, Ekman w dalszej części książki uczy nas, że tak naprawdę nic nie jest jednoznaczne, że istnieje "ryzyko Brokawa" i syndrom Otella i że nie potrafimy dostrzec kłamstwa a jedynie stres z nim związany. Do tego samego sprowadza się środkowa część książki dotycząca wariografu.
Jeśli jakiś praktyk (np. policjant, prokurator, pracodawca) oczekuje, że znajdzie w tej książce proste instrukcje w stylu "gdy osoba patrzy w lewo to kłamie, kiedy drapie się lewą ręką po prawym ramieniu to mówi prawdę a gdy mówi eee zamiast yyy to faktycznie nie wie" to się rozczaruje. Dla takich osób końcowe rozdziały opowiadające o kłamstwach polityków (Hitlera, Kennedy'ego, Chamberlain'a) wydadzą się bezużyteczne. Mnie zaciekawiły jako sensacje XX wieku. Jednak trochę za dużo jest w tej książce nauki, filozofii, logiki a za mało praktyki. Łopatologiczny język jest zaletą, autor ciągle przytacza te same przykłady z literatury i historii w różnych kontekstach dzięki czemu można szybko się odnaleźć w logicznych konstrukcjach tych rozważań, czasem jednak odnosi się wrażenie, że autor zjada własny ogon, pisze w kółko o tym samym tyle, że w innych słowach. Przez większość czasu Ekman odwołuje się do jednego eksperymentu z pielęgniarkami- przez tyle lat prac badawczych nie przeprowadził ich więcej? Zadziwia też mała ilość ilustracji. W rozdziale o mimicznych wskazówkach kłamstwa autor opisuje 18 rodzajów uśmiechu rozkładając go na pojedyncze partie mięśniowe twarzy a załącza jedynie kilka czarno-białych, miniaturowych zdjęć sennego pana, z których ciężko coś wywnioskować. Ja nie żałuję, że przeczytałem całość, jest ona dobrym wstępem do psychologii kryminalistycznej, sztuki wywiadu i przesłuchania. Do tych 4 początkowych rozdziałów na pewno jeszcze wrócę, natomiast przeciętny czytelnik może się zniechęcić w połowie książki.

Ciężko ocenić tę książkę. Pierwsze 4 z 11 rozdziałów pochłaniają czytelnika, uczą czym jest istota kłamstwa, czym są jego behawioralne oznaki, przecieki, mikroekspresje, manipulacje, emblematy itd. Autor otwiera nam oczy na wiele sygnałów, których w kontakcie z drugą osobą zazwyczaj nie dostrzegamy. Ekman pisze przystępnym językiem, czasem niemal łopatologicznie- pozwolę...