Informacja o znalezieniu rękopisu “Siły bezsilnego” była nie lada sensacją, bowiem tekst długo uchodził za zaginiony. W rozmowie z Karelem Hvížďalą Havel opowiadał: „O pierwszych dniach Karty 77, moim aresztowaniu i pierwszym uwięzieniu zaraz po powrocie napisałem mniej więcej stustronicowy reportaż, ale gdzieś go schowałem i już dawno nie wiem, gdzie jest. Jednak może kiedyś go znajdę”. Odnalazł się jednak dopiero w 2017 roku, 6 lat po śmierci Havla, a równe 40 od momentu powstania, i od tego czasu trwały mozolne prace nad jego rekonstrukcją z rozproszonych i nierzadko mało czytelnych rękopisów. Mimo że w pierwotnych zamiarach reportaż miał być jeszcze znacząco poszerzony, m.in. o świadectwa innych osób związanych ze środowiskiem Karty 77, nawet w swojej surowej, nieoszlifowanej formie stanowi bezcenne znalezisko.

Część pierwsza nie zdradza jeszcze ciężaru gatunkowego, jaki zawierają w sobie ostatnie fragmenty. Havel przywołuje w niej okoliczności powstania Karty 77, swojego zatrzymania i pierwszych dni spędzonych w areszcie w żartobliwym tonie, podkreślając absurd więziennych obyczajów i zachowań służb. W kolejnych dwóch rozdziałach z nadzwyczajną psychologiczną wnikliwością opisuje doświadczenie osoby uwięzionej i starannie rekonstruuje reguły gry, jaką prowadzą między sobą śledczy i przesłuchiwany. Serce utworu stanowi niewątpliwie ostatnia część. Havel dokonuje tu surowej oceny swojej postawy w więzieniu, kiedy dał się wmanewrować w podpisanie dokumentów, zmanipulowanych potem przez władze i wykorzystanych do zdyskredytowania jego działalności opozycyjnej. Ta poruszająca spowiedź, w której Havel bezwzględnie rozprawia się z własną nieostrożnością i naiwnością, staje się momentem zwrotnym nie tylko w wymiarze osobistym, ale również politycznym - to właśnie dzięki tym doświadczeniom, jak pisze w posłowiu Michael Žantovský, “narodził się przyszły prezydent”.

***

Więcej recenzji na:
https://www.instagram.com/dwa.akapity/
https://www.facebook.com/dwa.akapity/

Informacja o znalezieniu rękopisu “Siły bezsilnego” była nie lada sensacją, bowiem tekst długo uchodził za zaginiony. W rozmowie z Karelem Hvížďalą Havel opowiadał: „O pierwszych dniach Karty 77, moim aresztowaniu i pierwszym uwięzieniu zaraz po powrocie napisałem mniej więcej stustronicowy reportaż, ale gdzieś go schowałem i już dawno nie wiem, gdzie jest. Jednak może...

Havel. Siła bezsilnego" w przekładzie Andrzeja Jagodzińskiego to publikacja napisana po aresztowaniu Havla w styczniu 1977 roku. Jak głosi podtytuł jest to "reportaż z pierwszego uwięzienia". Oryginał tekstu pojawił się niczym deux ex machina - został znaleziony podczas porządkowania papierów przez wnuka Zdeňka Urbánka.
Z jednej strony jest to bardzo osobisty i szczery rozrachunek z sobą, z drugiej niezwykle ciekawy zapis nie tylko życia więziennego, ale także mechanizmów władzy ujawniających się podczas śledztwa i przesłuchań.
Havel trafił do aresztu a potem do więzienia po publikacji Karty 77, po dwóch miesiącach złożył pismo z prośbą o uwolnienie i w tym miejscu wszystko się skomplikowało. Dokument ten stał się kartą przetargową w rękach Służb a złożone tam "gwarnacje" użyto, by go zdyskredytować w oczach społeczeństwa i "kartystów". Po wypuszczeniu przyszłego prezydenta w więzienia czechosłowackie media opublikowały informację, że Havel zrzeka się funkcji rzecznika Karty. Ta informacja zdruzgotała autora "Siły bezsilnych" i przyczyniła się do powstania tego tekstu.
W "Sile bezsilnego" Havel rekonstruuje okoliczności aresztowania, pierwsze przesłuchania, wypuszczenie na wolność, oczekiwanie na kolejne aresztowanie. Opisuje więzienną codzienność, przesłuchania i własne odczucia po wyjściu na wolność. To bardzo skrupulatna analiza własnych przeżyć, miejscami dowcipna, z elementami absurdu, w innych przepełniona niepewnością, wewnętrznym rozdarciem. Najciekawsze według mnie są fragmenty dotyczące różnych zachowań podczas przesłuchań. Havel twierdzi, bowiem, że milczenie nie zawsze przynosi pozytywne efekty, że nie można dyskredytować tych, którzy zdecydowali się rozmawiać z Władzą. Interesujący było to, że w monotonnej codzienności takie przesłuchania stawały się pewną "odskocznią", czymś co wybijało z rytmu i osłabiało czujność. W atmosferze niepewności człowiek jest narażony na złamanie, musi ciągle być czujny i ostrożny.

Havel w sytuację, w której się znalazł widzi jako pewien motyw faustowski. To pewna gra z Diabłem, której finał wcale nie jest jednoznaczny i możliwy do przewidzenia.

Havel. Siła bezsilnego" w przekładzie Andrzeja Jagodzińskiego to publikacja napisana po aresztowaniu Havla w styczniu 1977 roku. Jak głosi podtytuł jest to "reportaż z pierwszego uwięzienia". Oryginał tekstu pojawił się niczym deux ex machina - został znaleziony podczas porządkowania papierów przez wnuka Zdeňka Urbánka.
Z jednej strony jest to bardzo osobisty i szczery...

Wyśmienita pozycja. Jednocześnie autobiograficznie -reportażowa i uniwersalnie - psychologiczna . Z literacki zacięciem i bardzo wnikliwie Havel opisuje swoje egzystencjalne doświadczenie pewnej przegranej w nierównej walce z reżimowym aparatem komunistycznym. Dzięki temu, ze doświadczenie to uruchomiło zarówno jego emocje, intelekt, ale i głębokie pokłady duchowe( niesamowity wątek faustowski) "Siła bezsilnych" może być odczytywana na różnych płaszczyznach i skłaniać do wielu refleksji. Dodatkowo zamieszczono dwa podsumowujące i rozszrzające informacyjnie eseje czeskich autorów

Wyśmienita pozycja. Jednocześnie autobiograficznie -reportażowa i uniwersalnie - psychologiczna . Z literacki zacięciem i bardzo wnikliwie Havel opisuje swoje egzystencjalne doświadczenie pewnej przegranej w nierównej walce z reżimowym aparatem komunistycznym. Dzięki temu, ze doświadczenie to uruchomiło zarówno jego emocje, intelekt, ale i głębokie pokłady duchowe(...

Bardzo nieoczywisty reportaż. Plus świetne studium uwięzienia.

Bardzo nieoczywisty reportaż. Plus świetne studium uwięzienia.