Chyba nikomu nie trzeba przypominać, czy wyjaśniać, czym była III Rzesza Niemiecka. Zbrodnicze państwo pod wodza Adolfa Hitlera przetrwało jedynie trzynaście lat, a przyniosło zatrważającą liczbę ofiar w wojnie prowadzonej na niespotykaną wcześniej skalę. Niestety, nie jest to najbardziej zbrodniczy reżim, jaki istniał na świecie – państwo Stalina i Pola Pota stoją równie wysoko w tym przerażającym rankingu. Jednak to III Rzesza budzi w wielu ludziach nostalgię, bo faszystowska propaganda w hitlerowskim wydaniu stworzyła kult państwa, jednostki i narzędzia do czerpania satysfakcji z przynależności do grupy, w której wszyscy się rozumieją i akceptują. Niczym w sekcie.
Wiele już przeczytałam o państwie hitlerowskim. Głównie o jego zbrodniach, obozach koncentracyjnych, prowadzonych działaniach wojennych, polityce międzynarodowej, okupacji w Polsce, jednak nie trafiła w moje ręce żadna pozycja dotycząca propagandy nazizmu. „Trzecia Rzesza w 100 przedmiotach” Rogera Moorhouse’a po części wypełniła tę lukę, chociaż nie dotyczy ona jedynie propagandy, ale również wdzierania się w każdą przestrzeń życiową Niemców, służb militarnych i paramilitarnych państwa, popularnej broni, run i symbolu swastyki, a także przedmiotów osobistych Adolfa Hitlera, które najlepiej obrazują czynniki, które wpłynęły na ukształtowanie jego osobowości.
I tak, pudełko farb akwarelowych Adolfa Hitlera jest pretekstem do omówienia jego zapędów artystycznych i ciężko przeżywanej porażki w dostaniu się do uczelni artystycznej, a także przedstawienia jego, dość jednak umiejętnych dzieł, szczoteczka do pielęgnacji wąsika daje możliwość opowiedzenia o tym charakterystycznym elemencie wyglądu Führera i pojawiającej się modzie na niego. Mundur członka Hitlerjugend stanowi wizualizację tej organizacji skupiającej młodzież, poddawaną intensywnej indoktrynacji, która skutkowała stworzeniem bezwzględnych, bezlitosnych oprawców zdolnych do największych okrucieństwa na froncie. Kartki żywnościowe, tabliczki z hasłami propagandowymi z kolei mówią wiele o codzienności Niemców w czasach wojennych. Używane w walkach rodzaje broni, granatów, czołgów, rakiet dostarczają informacji o rozwoju technicznym. Zachowała się nawet ampułka po cyjanku, który zażył Hermann Goering, kiedy wiedział, że klęska jest blisko.
Książka Moorehouse’a jest jedyna w swoim rodzaju, to całkiem inne podejście do przedstawiania historii Trzeciej Rzeszy. Jest bogata w ilustracje i zdjęcia omawianych przedmiotów, a przy tym warstwa treściowa nic nie traci na swojej wartości. To przebogaty album pozwalający na własne oczy zobaczyć to, co oglądali mieszkańcy nazistowskich Niemiec. Przedstawione są interesujące informacje dotyczące każdego aspektu życia w państwie, razem z jego symboliką, paradoksami, siłą propagandy. Nie sposób pominąć również dość bogatej bibliografii, dzięki której zainteresowany czytelnik może rozszerzyć wiedzę na tematy poruszane w książce.
Unikatowość wydawnictwa oraz bogactwo informacji sprawia, że jest to niezwykle interesująca pozycja. Moorhouse stworzył swoisty słownik hitleryzmu, którego poznanie pozwala zdobyć szeroki wachlarz wiedzy o tym ustroju, czynników, które doprowadziły do pojawienia się Hitlera na arenie politycznej, jego zwycięstwie, wszechwładzy i totalnej kontroli, jaką roztaczał nad obywatelami dzięki powołanym służbom bezpieczeństwa. Wiecie, że Hitler rzadko używał charakterystycznego gestu powitania „Heil Hitler”? Wiecie, że uwielbiał swoją kuzynkę Geli Raubal, która z niewyjaśnionych przyczyn w młodym wieku popełniła samobójstwo? A czy znacie ulubionego kompozytora Hitlera? Wszystkiego tego, jak i wiele więcej, dowiecie się z tej książki, obejrzycie na zdjęciach. Z pewnością pomoże to zrozumieć, dlaczego tak zbrodniczy i nieludzki reżim pociągnął za sobą tak wielu zwolenników i z tak wielu zwykłych obywateli zrobił zwyrodnialców. Lektura i refleksja tak dramatycznie potrzebna w naszych czasach.

Chyba nikomu nie trzeba przypominać, czy wyjaśniać, czym była III Rzesza Niemiecka. Zbrodnicze państwo pod wodza Adolfa Hitlera przetrwało jedynie trzynaście lat, a przyniosło zatrważającą liczbę ofiar w wojnie prowadzonej na niespotykaną wcześniej skalę. Niestety, nie jest to najbardziej zbrodniczy reżim, jaki istniał na świecie – państwo Stalina i Pola Pota stoją równie...