Piąty tom polskiego wydania 'Żywotów' Vasariego jest dość szczególny pod kilkoma względami. Zawiera spory ładunek anegdot, jest ciekawy z socjologicznego punktu widzenia i dotyka gałęzi sztuki (czy też szeroko pojętej twórczości),które na taką skalę nie są opisane w pozostałych częściach polskiej edycji.
Co zwraca uwagę , to rozdział poświęcony twórczości kobiet. Dotyczy on przede wszystkim rzeźbiarki Propercji, ale przy okazji (jak to u Vasariego) zawiera dygresje dotyczące także innych artystek, wśród których znalazła się m.in. Sofonisba Anguissola, skądinąd znana polskim miłośnikom sztuki – jej słynny obraz "Gra w szachy" stanowi chlubę zbiorów Muzeum Narodowego w Poznaniu. Stosunek Vasariego do kobiet tworzących sztukę jest pozytywny, choć są one chyba nazbyt kurtuazyjnie chwalone, co z dzisiejszego punktu widzenia może wypadać dość protekcjonalnie (czy nawet patriarchalnie),jednakże intencje autora wydają się być jak najbardziej szczere. Wrażenie pewnego wyniosłego czy pobłażliwego stosunku do twórczości przedstawicielek płci pięknej oraz sama dysproporcja w potraktowaniu tematu (kilka stron w zestawieniu z siedmioma tomami) jest wyrazem ducha czasu. W okresie odrodzenia nie brakowało wprawdzie charyzmatycznych kobiet, znaczących na polu polityczno-kulturowym (vide choćby Isabella d'Este),jednakże dopiero czas oświecenia przynosi wzmożoną aktywność kobiet na polu kultury i pewne zalążki ich emancypacji (urzeczywistnionej prawie dwa stulecia później).
Jeśli już jesteśmy przy aspektach obyczajowych, warto zwrócić uwagę na anegdoty, których niemało jest w tym tomie. W żywocie Fra Gioconda i Liberale (w którym de facto przedstawione jest szczegółowo środowisko artystów Werony) jest mowa o malarzu Francesco Bonsignori, który tak naturalistycznie namalował na fresku psa podarowanego przez sułtana tureckiego księciu Mantui, że malarski "rezultat" został zaatakowany przez innego, dworskiego psa (tym razem prawdziwego). Dla porównania Vasari przytacza inną podobną anegdotę o ptaszku, który chciał usiąść na rączce Dzieciątka, namalowanego u boku Matki Boskiej. W innym z kolei miejscu jest mowa o ptakach, które wlatując do jednego z kościołów pod Weroną starają się usiąść na wymalowanym na obrazie ołtarzowym drzewie. Oczywiście (sic!),autor twierdzi że są świadkowie tych niecodziennych wydarzeń. Cóż, za bardzo to wszystko przypomina antyczną powiastkę o ptakach dziobiących owoce namalowane przez Zeuksisa. Zresztą, to również wyraz ducha czasów. Renesans może w pewnych aspektach był racjonalny, ale na pewno też bezkrytycznie zapatrzony w siebie i swoją sztukę, co sprzyjało uwiarygodnianiu legend.
Są też w tomie 5 anegdoty bardziej prawdopodobne, jak ta o Ugo da Carpi, który namalował obraz palcami i przy użyciu narzędzi innych niż pędzle. Zdarzają się też wątki (niezamierzenie?) humorystyczne: o niejakim Matteo del Nazaro pisze, że ożenił się i miał kilkoro dzieci, bardzo jednak do niego niepodobnych :) W innym rozdziale Vasari w niewybredny sposób daje wyraz swojemu stronniczemu stusunkowi do znaczących postaci epoki. Z niekłamaną satysfakcją pisze o wybraniu następcy zmarłego papieża Hadriana VI, który nie interesował się sprawami sztuki. Po raz kolejny jest to wyraz ducha epoki. Sztuka ponad wszystko. Co ciekawe, jest także podkreślona dbałość o dzieła lat minionych - w żywocie Perina del Vaga. Malarz ten wraz z przyjacielem, niejakim Acciaiuoli, uratował przed wyburzeniem ściany z freskami Giotta, co wg tłumacza – Karola Estreichera – jest jednym z pierwszym przykładów działań konserwatorskich. W tym samym rozdziale jest też ciekawa konstatacja – artysta, jeśli chce stworzyć dzieło dobrej jakości – winien wszystko wykonywać sam, a nie posługiwać się uczniami i pomocnikami. Kolejny przykład renesansowego kultu indywidualności artystycznej.
Dużym atutem tomu jest opisanie w dość szczegółowym zakresie rzemiosła artystycznego oraz grafiki (w rozdziale poświęconym tej ostatniej znalazły się też wzmianki o słynnych Flamandach).
Spośród opisanych artystów włoskich z około połowy XVI w. niewielu jest tu tych z najwyższej półki. Pod tym względem tom 5 ustępuje dwóm kolejnym. Ma on jednakże istotną zawartość, prezentującą różne konteksty i oblicza tej niezwykłej epoki artystycznej.

Piąty tom polskiego wydania 'Żywotów' Vasariego jest dość szczególny pod kilkoma względami. Zawiera spory ładunek anegdot, jest ciekawy z socjologicznego punktu widzenia i dotyka gałęzi sztuki (czy też szeroko pojętej twórczości),które na taką skalę nie są opisane w pozostałych częściach polskiej edycji.
Co zwraca uwagę , to rozdział poświęcony twórczości kobiet. Dotyczy...