To trudne w dzisiejszych czasach rozbudzić w dzieciach miłość do czytania. Trudniej też oczywiście ją podtrzymywać każdego dnia, by zakorzeniła się aż do dorosłości. Dziś ze zdumieniem czyta się o dawnych pisarzach, którzy uczyli się czytać samodzielnie i, jak na przykład Nabokov, pochłaniali grube tomiszcza dla dorosłych w wieku wręcz przedszkolnym. Dla pierwszoklasistów od dawien dawna była do nauki czytania jedna książka, sławny Elementarz, gdzie Ala miała kota, osa latała koło nosa, a pies nazywał się As. Od zeszłego roku jest jedna książka dla pierwszych klas, zarówno do nauki czytania, pisania, jak i liczenia czy wiedzy o świecie. Prawdopodobnie więc dlatego nauka z Elementarza spadła jako praca dodatkowa w domu.

Współczesny Elementarz na rynek wypuściło wydawnictwo Egmont (dla pilnych uczniów, w czerwcu, do pracy w wakacje, a także do ówczesnego zakupy tuż przed rokiem szkolnym). Elementarz wpisuje się w rozpoznawalną już pokaźną serię książek „Czytam sobie’. Nawiązuje do znanych już dzieciom postaci z różnych poziomów czytania. Spotykamy trolla Alojzego, Psotnego Franka, Martę, czy innych rozpoznawalnych bohaterów książeczek do samodzielnego czytania. Historyjki w elementarzu czasem nawiązują do znanych nam obrazków, a nawet znanego tekstu. Innym razem pokazują znanych bohaterów w zupełnie innych przygodach.

Podobnie jak seria „Czytam sobie”, Elementarz zwiększa z każdą nową historyjką poziom trudności w czytaniu. Tempo być może jest dość duże, bo od dziecka, które przejdzie całą książkę oczekuje się przeczytania gęsto zapisanych stron fragmentów opowiadań o „Koszmarnej przygodzie”, „Świętym Mikołaju” czy Kosmonautach z Apollo 11” (a rozpoczynamy naukę o prostego „O! Oooo!” i „A! Aaaa”. Nie rekomenduję więc zbyt szybkiego przebrnięcia przez sto pięćdziesiąt stron książki. Poszczególne historie można równie dobrze czytać po kilka razy. Zbyt duża ilość tekstu, zbyt wcześnie może dziecko zniechęcić lub dać poczucie zmierzania się z czymś ponad swoje siły. A przecież chcemy, by samodzielnie wytworzyła się w nim chęć czytania i pisania SOBIE, czyli czytania dla własnej przyjemności.

Sam Elementarz jest natomiast niezwykle przyjemny. Dzieciom podobają się ilustracje, układ stron i rozmieszczenie tekstu (może śledzić początkowe słowa i zdania palcem). Na marginesach umieszczono dodatkowe słowa i ich sylabizowanie, co pozwala utrwalić przeczytany tekst. Nie małe znaczenia ma też wykorzystanie serii „Czytam sobie” w Elementarzu, dzięki której te dzieci, które znają książki chociażby z pierwszego poziomu, chętniej przebrną przez kolejne strony Elementarza, a potem, być może sięgną po kolejne poziomy (tych, których z serią nie mieli wcześniej do czynienia, na pewno zachęci Elementarz, do rozszerzenia lektur do samodzielnego czytania). Na nie małą pochwałą zasługują też przerywniki między historyjkami, gdzie poznajemy dwie kolejne literki, a na ilustracji dziecko spotyka się z wyśmienitą zabawą szukania literek w rysunku.

Elementarz został opracowany zgodnie z najnowszymi odkryciami pedagogiki i psychologii rozwojowej. Teksty do nauki są dostosowane zarówno do poziomu dziecka, jak i znajomości poszczególnych liter. Stopień trudności rośnie wraz z poznawaniem kolejnych tajników alfabetu. Teksty stworzone zostały przez współczesnych polskich pisarzy literatury dziecięcej i współczesnej: Wojciecha Widłaka, Zofię Stanecką, Grzegorza Kasdepke, Marcina Brana, Ewę Nowak, Joannę Olech czy Łukasza Orbitowskiego. Merytoryczne opracowała je Anna Boboryk – współtwórca i koordynator merytoryczny nagrodzonego pakietu podręczników dla klas 1-3 „Tropiciele” (WSiP). Do Elementarza dołączona jest także mała książeczka z ćwiczeniami grafomotorycznymi, dzięki czemu dziecko może zrozumieć nie tylko jak ważne jest czytanie, ale również nauczyć się „pisać sobie”. To nowocześnie zilustrowana, przejrzysta, przystępna w formie i treści książka, która uczy, bawi, a przede wszystkim stwarza pierwszą więź z historyjkami, rysunkami i bohaterami, oraz, mam nadzieję, także z samym czytaniem.

Monika Samitowska-Adamczyk