Wspaniała!

Wspaniała!

Gdy Ludwig Winder, opublikował niniejszą pozycję w rodzinnej Austrii w 1937 roku, wywołał burzę. Do tego stopnia, że zabroniono mu publikacji jego dzieła pod karą wysokiej grzywny lub aresztu. Książka nie znalazła zrozumienia wśród rodaków, którzy tęsknili za dawną monarchią habsburską. Ówcześni Austriacy nie chcieli dostrzegać słabości dynastów, których błędy przyczyniły się do upadku monarchii austro-węgierskiej. A tymczasem literacka wizja przedstawiona przez Windera była niezwykle sugestywna…

Autor rozpoczyna swą narrację od opowieści o przodkach Franciszka Ferdynanda, on jest bowiem głównym bohaterem książki. Pierwsze rozdziały, mające formę rozbudowanego prologu, dotyczą matki głównego bohatera – Marii Annuziaty, kobiety chorobliwie ambitnej i nieszczęśliwej. Jej jedynym celem życia jest spłodzenie jak najliczniejszego potomstwa, które w przyszłości ma objąć trony Austro-Węgier. Umiera pozostawiając po sobie czwórkę dzieci.

Tymczasem Franciszek Ferdynand jest w książce przedstawiony jako postać tragiczna. Następca tronu Austro-Węgier ukazuję się czytelnikom jako postać zagubiona: jednocześnie porywcza i zakompleksiona, wciąż marząca o jak najszybszym objęciu tronu cesarskiego. Winder w mistrzowski sposób oddaje cechy charakteru arcyksięcia. Dokonuje tego przede wszystkim poprzez plastyczne opisy jego wewnętrznych przeżyć. Arcyksiążę jest przedstawiony jako postać wyniosła i dumna, która przez całe swoje życie musi zmagać się z różnymi przeciwnościami losu. W dzieciństwie walczy z dominującym młodszym bratem Ottonem. Gdy dorasta, zmaga się z grożącą mu gruźlicą. Natomiast kiedy jest człowiekiem dojrzałym i gotowym do objęcia władzy, nie potrafi jednoczyć wokół siebie ludzi. Zamiast podziwu, budzi w nich strach i obrzydzenie.

Szczególnie dużo miejsca poświęca autor relacjom jakie panowały pomiędzy arcyksięciem, a cesarzem Franciszkiem Józefem I. U Windera obydwaj Habsburgowie nawzajem się nie znoszą, a kontakty ze sobą ograniczają do niezbędnego minimum. Można odnieść wrażenie, że w świecie salonowych ról, dla Franciszka Ferdynanda jedynym szczęściem jakiego doznał w swoim życiu, było morganatyczne małżeństwo z Zofią von Chotek oraz ich liczne potomstwo.

Książka Windera to nie tylko barwna interpretacja życia Franciszka Ferdynanda, ale również wciągająca opowieść o władzy i jej oderwaniu od realnych problemów zwykłych ludzi. Prezentowani w książce bohaterowie łatwo ulegają pokusom władzy, niepohamowanej ambicji, żądzom, pysze czy chorobliwej zazdrości. Ciężko w książce jest znaleźć jakiekolwiek pozytywnego bohatera. Każda z występujących w książce postaci ma coś na swoim sumieniu. Czy zatem można się dziwić, że w końcu lat 30. Austriacy odtrącili taką książkę?

W powieści pojawia się cała plejada postaci historycznych, nazw geograficznych czy opisów historycznych wydarzeń, które potrafią przysłonić główny wątek dotyczący losów Franciszka Ferdynanda. Być może wśród czytelników znajdą się osoby, którym będzie to przeszkadzało. Mimo wszystko książka Windera to sprawnie napisana powieść historyczna, a nie podręcznik dziejów monarchii austro-węgierskiej.

Warto kilka słów napisać o samym wydaniu książki. Od strony technicznej prezentuję się ona znakomicie (twarda oprawa, wygodny do czytania format). Natomiast trochę brakuje (tym bardziej, że jest to drugie polskie wydanie książki) jakiekolwiek posłowia czy komentarza historycznego ze strony wydawnictwa. Tym niemniej, książka Windera pozwala w beletrystycznej formie spojrzeć na postać arcyksięcia w innym świetle – i dlatego jest warta lektury.

Czytaj więcej: https://histmag.org/Ludwig-Winder-Nastepca-tronu-recenzja-11554

Gdy Ludwig Winder, opublikował niniejszą pozycję w rodzinnej Austrii w 1937 roku, wywołał burzę. Do tego stopnia, że zabroniono mu publikacji jego dzieła pod karą wysokiej grzywny lub aresztu. Książka nie znalazła zrozumienia wśród rodaków, którzy tęsknili za dawną monarchią habsburską. Ówcześni Austriacy nie chcieli dostrzegać słabości dynastów, których błędy przyczyniły...

To prawdziwy chichot historii, że arcyksiąże Franciszek Ferdynand, większą część swojego życia marzył o panowaniu i wojnie, a tymczasem to jego śmierć zapoczątkowała wojnę, która zmiotła z tronu jego rodzinę i doprowadziła do upadku całe imperium austriackie. Otwartą kwestią pozostaje, czy wojna wybuchłaby, gdyby nie doszło do zamachu w Sarajewie. Albo, gdyby arcyksiąże Ferdynand prowadził inną politykę wobec ludności południowej Europy.
Na początku XX wieku w całej Europie przecież wrzało. Do głosu dochodziły ruchy nacjonalistyczne, a jakby tego było mało, wielkie imperia rozsadzali od środka także socjaliści i komuniści. Tak, czy inaczej Austro-Węgry, Prusy i Rosja musiały więc chyba zniknąć. Nie pasowały do czasów, które nadchodziły.

To prawdziwy chichot historii, że arcyksiąże Franciszek Ferdynand, większą część swojego życia marzył o panowaniu i wojnie, a tymczasem to jego śmierć zapoczątkowała wojnę, która zmiotła z tronu jego rodzinę i doprowadziła do upadku całe imperium austriackie. Otwartą kwestią pozostaje, czy wojna wybuchłaby, gdyby nie doszło do zamachu w Sarajewie. Albo, gdyby arcyksiąże...

Na tylnej okładce możemy przeczytać, że kiedy książka ukazała się w Austrii w 1937 roku została uznana za obrazoburczą i niedługo potem zakazano jej rozpowszechniania. I nie ma się co dziwić. Powieść Ludwiga Windera jest zdecydowanie antyhabsburska, a obraz arcyksięcia jest bardzo negatywny. Jakże różni się on od tego, co można przeczytać w pracy Kinga i Woolmans "Zabić arcyksięcia". Książka Windera to typowy produkt tamtej epoki, Franciszek Ferdynand to złośliwy, zazdrosny, pełen kompleksów człowiek, którego jedyną pasją jest polowanie i zabijanie zwierząt. Zofia Chotek z kolei jest przedstawiona jako ambitna i żądna zemsty kobieta. Obiektywnie rzecz biorąc trzeba przyznać, że książkę czyta się po prostu świetnie. Można powiedzieć, że jest to powieść biograficzna arcyksięcia. Zaczyna się od dzieciństwa matki Franciszka Ferdynanda, Marii Annuncjaty, a kończy się na zamachu w Sarajewie. W środku mamy opisane życie dynastii habsburskiej, życie dworskie, dzieciństwo oraz młodość arcyksięcia i jego rodzeństwa, a później walkę między arcyksięciem a cesarzem. Mimo, że jest to tylko powieść, to jest tutaj sporo faktów z życia dynastii, w książce cały czas przewijają się nazwiska polityków jak Gołuchowski, Biliński, Tisza oraz dworzan jak Montenuovo, Brosch czy Wurmbrand. Być może osobom, które mają ukształtowany inny, pozywtyny obraz arcyksięcia ukształtowany przez nowszą historiografię, książka ta właśnie wyda się obrazoburcza, jednak trzeba podkreślić, że powieść jest fascynująca i świetnie oddaje klimat Austro-Węgier.

Na tylnej okładce możemy przeczytać, że kiedy książka ukazała się w Austrii w 1937 roku została uznana za obrazoburczą i niedługo potem zakazano jej rozpowszechniania. I nie ma się co dziwić. Powieść Ludwiga Windera jest zdecydowanie antyhabsburska, a obraz arcyksięcia jest bardzo negatywny. Jakże różni się on od tego, co można przeczytać w pracy Kinga i Woolmans...

Urodził się 18 grudnia. Otrzymał imię dawnego cesarza Austrii Franciszka, pradziadka ze strony ojca, i imię Ferdynand, po Re Bombie, dziadku ze strony matki.
Franciszek Ferdynand.

Pierworodny syn Karola Ludwika i następca austro-węgierskiego tronu. Kiedy się urodził, lekarze nie dawali mu szans na przeżycie. Jego matka owładnięta potrzebą władzy zaklinała siebie i przeznaczenie, aby mały Franciszek Ferdynand przeżył. Widziała w nim godnego i jedynego następcę urzędującego Franciszka Józefa. Gorące modlitwy Marii Annunziaty zostały wysłuchane, ale ona sama zmarła wydając na świat czwarte dziecko.

Od początku swojego życia był nadmiernie poważny i przewrażliwiony. Dorastał w cieniu przebojowego młodszego brata, Ottona, co powodowało ogromne kompleksy. Porywczy i wyniosły Franciszek Ferdynand zazdrościł bratu radości życia i bycia ulubieńcem ojca. Ambicja matki trwała w nim, powodując nie mniejsze niż u niej pragnienie władzy. Całe życie zgorzkniały i nieszczęśliwy w żaden sposób nie potrafił zjednać sobie ludzi. Jedyną jego radością były polowania. Kiedy strzelał, jego męskość wdzierała się w łono natury, a żądza tryskała mordem i śmiercią. Sam dla siebie był tyranem, zadręczając się każdym, nawet najdrobniejszym problemem. Kiedy jesienią 1894 roku udał się na przyjęcie do namiestnika Czech, nie spodziewał się, że znajdzie tam swoje największe szczęście, będące jednocześnie przyczyną jego upadku. Konflikt z Franciszkiem Józefem na tle różnic politycznych, pogłębił się za sprawą zawarcia przez Franciszka Ferdynanda małżeństwa morganatycznego z hrabianką Chotek. Zabójstwo arcyksięcia, którego dokonał serbski nacjonalista Princip, paradoksalnie było bezpośrednią przyczyną wybuchu I wojny światowej, choć sam następca tronu był wojnie przeciwny.

Kiedy w 1937 roku w Austrii pojawiło się pierwsze wydanie Następcy tronu, w krótkim czasie wycofano książkę ze sprzedaży, powołując się na ochronę tradycji. Ludwig Winder bez skrupułów i bardzo drobiazgowo opisał Franciszka Ferdynanda, wystawiając jednocześnie całej monarchii opinię słabych, ogarniętych obsesją władzy i zupełnie nie świadomych potrzeb społeczeństwa ludzi. Z perspektywy czasu powieść Windera jest doskonałą podróżą przez ludzką psychikę i czyta się ją jak cudowną, wielowątkową opowieść o życiu cesarskiej rodziny. Rodziny z jej problemami i radościami, tak bardzo odległymi od spraw przeciętnego człowieka.

Dzisiaj, kiedy żyją już tylko nieliczni potomkowie Habsburgów, a świat zmierza w zupełnie innym kierunku, książka przestaje mieć wydźwięk obrazoburczy, za to staje się obrazem człowieka bardzo trudnego we współżyciu, zagubionego i obsesyjnie pragnącego być najważniejszą personą dla Austrii, jeśli nie dla całego świata. To również przekrój przez psychikę człowieka zmęczonego własną obsesją i niemocą. A miał ambicję stać się wielkim władcą i uczynić szczęśliwymi ludy wielkiego państwa. Ponieważ jednak nie zwracał uwagi na ludzi i nie znał ich, nie przyszło mu na myśl, że ma tylko jednego nieprzejednanego wroga, który go nieustannie dręczy i wodzi za nos; wroga, który go pozbawia każdej radosnej godziny, każdego sukcesu i każdego szczęścia. Tym wrogiem był on sam.
http://ksiazkapolapkach.eu/

Urodził się 18 grudnia. Otrzymał imię dawnego cesarza Austrii Franciszka, pradziadka ze strony ojca, i imię Ferdynand, po Re Bombie, dziadku ze strony matki.
Franciszek Ferdynand.

Pierworodny syn Karola Ludwika i następca austro-węgierskiego tronu. Kiedy się urodził, lekarze nie dawali mu szans na przeżycie. Jego matka owładnięta potrzebą władzy zaklinała siebie i...

Kim jest arcyksiążę Ferdynand w pamięci historycznej ucznia nie interesującego się zbytnio dawnymi dziejami?
A... to ten, co dał się tak głupio zabić w Sarajewie i przez niego wybuchła pierwsza wojna światowa.
Taki stereotyp funkcjonuje w myśleniu większości ludzi. I na tym też wiedza o człowieku się kończy. Trochę więcej wiadomo o samym cesarzu Franciszku Józefie, a przede wszystkim o jego pięknej żonie Sissi.
Arcyksiążę, tak jak większość męskich członków rodziny cesarskiej nosił pierwsze imię Franciszek. Czytając książkę można się pogubić - prawie każdy to Franciszek, różnią się dopiero drugim imieniem.

Książka Windera to opowieść o całym życiu Franciszka Ferdynanda, począwszy od dzieciństwa i młodości jego matki - księżniczki Marii Annuncjaty z sycylijskiej linii Burbonów, aż do momentu śmierci wieloletniego następcy tronu w wyniku zamachu w 1914 roku. To opowieść o samotności, życiu w izolacji dworskiej złotej klatki, o nie spełnionych ambicjach, spalaniu się w żądzy władzy, ciągłym konflikcie z cesarzem i politycznymi przeciwnikami, o przemijaniu życia w oczekiwaniu na ...
Czytelnika może szczególnie drażnić całkowity brak zrozumienia dla obywateli tego wielkiego państwa, wręcz pogarda wynikająca jedynie z wyższości urodzenia i pozycji w hierarchii.

Więcej na blogu: http://notes-czytelniczy.blogspot.com/2013/11/nastepca-tronu-winny-swiatowej-wojny.html

Kim jest arcyksiążę Ferdynand w pamięci historycznej ucznia nie interesującego się zbytnio dawnymi dziejami?
A... to ten, co dał się tak głupio zabić w Sarajewie i przez niego wybuchła pierwsza wojna światowa.
Taki stereotyp funkcjonuje w myśleniu większości ludzi. I na tym też wiedza o człowieku się kończy. Trochę więcej wiadomo o samym cesarzu Franciszku Józefie, a przede...

http://kasiek-mysli.blogspot.com/2015/06/nastepca-tronu-powiesc-o-franciszku.html

http://kasiek-mysli.blogspot.com/2015/06/nastepca-tronu-powiesc-o-franciszku.html