Wojna w Indochinach, tereny pod francuską administracją kolonialną. Tu, w czasach niełatwych i zmuszających w pewien sposób do samookreślenia, spotykają się brytyjski korespondent i Amerykanin z korpusu medycznego.

Autor stawia naprzeciwko siebie dwóch bohaterów, dwa zupełnie odmienne typy i odmienne wzorce postępowania, odmienne światopoglądy. Jeden - już dosyć leciwy, wyraźnie zmęczony, cyniczny, najchętniej zawsze bezpiecznie stojący z boku, byle się nie angażować, byle tylko nie opowiedzieć się po niczyjej stronie. Drugi, przeciwnie - młodziak, po czubek wypełniony ideami, z gatunku tych, co to gdy mówią "demokracja, honor, sprawiedliwość, uczciwość", to dokładnie słychać dużą literę na początku każdego wyrazu. Po amerykańsku moralnie wypucowany do połysku, poglądowo tak czyściutki, że aż obrzydzenie zbiera. Doktryner, który nigdy nie stanie z boku ale zawsze zajmie jedynie słuszne stanowisko.

Pomiędzy nimi kobieta, młoda Wietnamka. Dziwna jakaś. Pozornie bezwolna, posłusznie i z uśmiechem poddająca się wszystkiemu, co się jej narzuci. Główny bohater mówi, że jest jak dziecko, niewinna. Dla mnie - jak dziecko niemoralna. Taka murwa kuszka. Murwa - bo ostatecznie poleci tam, gdzie wygodniej, bogaciej i pewniej, bez najmniejszego imperatywu w postaci głosu serca. Kuszka - bo bezduszna i nie ma w niej cienia wyrzutów sumienia. Nieludzka w swej bierności. Nie polubiłam jej ani trochę, ani trochę w niczym nie współczułam.

A ci dwaj mierzą się ze sobą. Jeden chciałby zatrzymać, ale wie, że warunki służbowe (odwołanie do kraju) i życiowe (żona pozostawiona w ojczyźnie) sprawiają, że nie ma żadnych argumentów. Drugi wyciąga łapę, chciałby chapsnąć i zagarnąć, ale zmatowiłoby to ten moralny wysoki połysk, więc chce grać fair, być w porządku - i to jest już zupełnie nie do strawienia, gdy grzeczność zamienia się w bezmyślne okrucieństwo. A dalej...

A dalej musisz, czytelniku, osądzić sam, co jest mniejszym złem (większym dobrem?): zakłamane asekuranctwo, gdy nagle zdecyduje się zaangażować i zająć stanowisko, czy szlachetne idee, pozbawione wątpliwości, gdy zmieniają się w bezkompromisowość i brak jakichkolwiek skrupułów.
Jak to zwykle u Greene'a - myśleć trzeba, nie ma lekko.

Wojna w Indochinach, tereny pod francuską administracją kolonialną. Tu, w czasach niełatwych i zmuszających w pewien sposób do samookreślenia, spotykają się brytyjski korespondent i Amerykanin z korpusu medycznego.

Autor stawia naprzeciwko siebie dwóch bohaterów, dwa zupełnie odmienne typy i odmienne wzorce postępowania, odmienne światopoglądy. Jeden - już dosyć leciwy,...