Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Wywiad-rzeka z Ignacym Gogolewskim, obejmujący życie aktora do 2007 r. Właściwie jest to raczej rozmowa o jego rolach teatralnych i pracy, bo choć Jolanta Ciosek drąży, dopytuje, prowokuje, to Gogolewski unika jak może tematów swych byłych kobiet, dzieci i polityki. Gogolewski jest artystą przedwojennym, o bardzo konserwatywnych poglądach na życie i teatr. Pozostawia wiele niedomówień na zasadzie "o zmarłych dobrze lub wcale", "nie wracajmy do tego", "nie wypada mówić" itp. Jednocześnie mocno krytykuje aktorstwo współczesne, sprowadzając je do roli udziału w reklamach i telewizyjnych show, czym - moim zdaniem - trochę upraszcza i spłyca. Wszak istnieje współczesna elita aktorska. Gogolewski jest bardzo przywiązany do przeszłości, o czym mówi wprost. Teraźniejszość i przyszłość to nie jego świat. Sztukę odbiera emocjonalnie, a nie intelektualnie, nie łączy spraw światopoglądowych z artystycznymi. W ogóle w jego życiu sprawy artystyczne są najważniejsze, przez co wielokrotnie wspominano w książce o samotnictwie Gogolewskiego. Aktor czuje się dobrze w samotności, nie nudzi się sam z sobą, a rodzina, ludzie, świat zewnętrzny był zawsze na drugim lub dalszym planie. Zresztą aktor mówi wprost, że wielokrotnie nie rozumiał i nie rozumie otaczającej go rzeczywistości. Ciekawie Gogolewski i inni opowiadali o kontrowersyjnym epizodzie w życiu aktora - pracy artystycznej podczas stanu wojennego. Bardzo pięknie też mówi o PRL-u, którego nie przekreśla całkowicie, nie wartościuje wyłącznie w pozytywnym bądź negatywnym świetle. To aktor myślący. Wkurzały mnie trochę jego bogobojne wstawki: jak to, że prowadzi rozmowy z Aniołami, jak całkowicie zdaje się na Opatrzność. Ogólny obraz Gogolewskiego po tej lekturze: zakochany w sobie egocentryk, epigon teatru, który odchodzi. Poza wywiadem są wspomnienia innych artystów o Gogolewskim, w większości wystawili mu laurkę. Po wspomnieniach autorka zadała sobie trud wymienienia w kolejności chronologicznej wszystkich ról teatralnych i filmowych Gogolewskiego. Mrówcza praca.