Jesteśmy społecznością, która kocha książki

W zeszłym roku w kinach pojawił się "Geniusz". Film przeszedł trochę bez echa, zaliczony chyba do kameralnych mimo głośnych nazwisk. Historię pisarza i jego wydawcy wcielali w życie Jude Law i Colin Firth, a na dalszym planie widniała Nicole Kidman. "Geniusz" pokazywał trudny proces powstawania książki w zupełnie niezwykły sposób i w gruncie rzeczy był wielką, dręczącą reklamą twórczości Thomasa Wolfe'a. Zdobycie tej książki nie było łatwe. Powieści Wolfe'a wydawano w Polsce tylko w latach 60., niewiele bibliotek je posiada. Udało mi się w końcu znaleźć "Spójrz ku domowi, aniele" w magazynie Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego. Przez cały ten czas moje oczekiwania rosły. Książka jest bardzo dobra, w większości wytrzymuje próbę czasu. Należy wziąć poprawkę na typowo modernistyczne wzniosłe zawołania, które pojawiają się od czasu do czasu. Trudno też mówić tu o jakiejś akcji: powieść jest powolnym, długim opisem dorastania chłopca, zrywania więzów poczucia winy. Wolfe przedstawił człowieka nie jako skazanego na wolność, lecz właśnie na wieczną niewolę lub samotność i tułaczkę. Bohaterowie "Spójrz ku domowi, aniele" desperacko próbują odwrócić się od tego wszystkiego, co narzuca im przeszłość i rodzina, ale nie są w stanie nigdy tego zrobić. To powieść tragiczna. Ale czyta się świetnie. Wolfe potrafi być czuły i czarujący, sugestywnie kreśli charaktery swoich postaci - może dlatego, że wzorował je bardzo mocno na własnej rodzinie i znajomych. Książce przydałoby się skrócenie mniej więcej do dwóch trzecich, ale nie zasłużyła na zapomnienie, w jakie popadła.