Popularne wyszukiwania
- Polecamy
Patronat LC
Patronat LC
Patronat LC
- Wszystkie
- Książki
- Czasopisma
2020
2016
2004
2000
1973
1966Jak słońce. Zbiór opowiadań indyjskich Mulk Raj Anand
Tak jak filmy indyjskie przyciągnęły mnie do siebie kolorami, pochwałą miłości i przebaczenia, tak w literaturze indyjskiej zobaczyłam cierpienie. Te opowiadania są często przejmująco smutne. Bohaterów szkoda, bardzo szkoda. Tym bardziej, że są tak wyraziści. W tych opowiadaniach najbardziej przywiązałam się do Rahima Khana z "Wróbli" Khwaja Ahmada Abbasa i Cioci Sukho (z opowiadania Raja Gilla). Jego niespełnienie zamienione w gniew, który obraca się przeciwko niemu czyniąc go tak samotnym. Poruszające. I to nagłe w zupełnej pustce kruszenie się serca, pojawienie się po latach nienawiści czułości do kogoś, choćby tym kimś były...wróble. Ciocia Sukho ujęła mnie swoją niezłomnością. Mimo zmiennych losów wciąż odzyskuje serce ludzi, a tracąc je nie upada. Jej nieobecność wśród ludzi naprawdę mnie zabolała. Duże wrażenie zrobiły też na mnie dwie historie Narayana "Za pół rupii"i "Dzień astrologa". W pierwszym opowiadaniu dotknęła mnie łatwość, z jaką rezygnujemy ze swoich pragnień zamieniając swoje życie na bieg chomika. Wokół klatka, a chomik biegnie i biegnie zdyszany po wciąż obracającym się kole. W "Dniu astrologa" jest cień przeszłości, pragnienie prześwietlenia swej przyszłości, gra między dwojgiem mężczyzn, których życie tak bardzo zmienił jeden czyn sprzed lat.Ofiara krzywdy staje się teraz ofiarą kłamstwa i to kłamstwo (wbrew bliskim mi słowo "Prawda was wyzwoli") daje wolność obu mężczyznom. Mocno zapadły mi też w pamięć Khushwanta Singha (autor książki wg której wyreżyserowano omówiony na blogu bardzo dramatyczny "Train to Pakistan") - "Zamieszki" i "Gwałt". Absurdalność sytuacji, w której dochodzi do zamieszek muzułmańsko-hinduskich poraża. Tak jakby ciemność była na wyciągnięcie ręki. "Gwałt" zapamiętałam, bo mnie zaskoczył. Postawił pytanie, na które nie mam odpowiedzi. O "Nurbanu''Achntyi Kumara Sen-Gupty pisze z powodu buntu, jakie we mnie zrodziło, niezgody, zdumienia wobec praw szariatu. Smutne są te historie, a przecież nie żałuję, że poznałam ich bohaterów. OPISY FABUŁY: KHWAJA AHMAD ABBAS * ''1000 NOCY NA ŁOŻU Z KAMIENI'' (One Thousand Nights on a Bed of Stones) Dwudziestoparoletni, ufny chłopak przyjeżdża z Uttar Pradesh do Bombaju. Z kilkoma rupiami w kieszeni, świadectwem ukończenia szkoły i nadzieją na sukces. Daremnie całymi dniami szuka pracy. Nie chcąc być ciężarem dla przyjaciela znajomego, u którego nocuje, po miesiącu zaczyna spać na ulicy. Okradziony już pierwszej nocy, podgryzany przez szczury śpi to naprzeciwko banku, to hotelu ''TajMahal''. Leżąc na ulicy podgląda wielki świat. Potem kolejne miejsce. Pod mostem przykryty plakatem filmowym. Coraz słabszy, coraz bardziej bezsilny. Nadzieja powraca do jego serca, gdy obok niego znajduje na chodniku nocleg bezdomna dziewczyna Champa ze swoim psem Moti... * ''WRÓBLE'' (SPARROWS) Ciężko pracujący na roli muzułmanin Rahim Khan nienawidzi całego świata. We wszystkich wzbudza też strach lub złość. Bije swoje woły,bije dzieci sąsiadów. Od jego gniewu i ciężkiej ręki kolejno uciekło dwóch synów: Nuru i Bundu. Pewnego dnia nie zastaje też w domu bitej i dręczonej wciąż żony. Pojechała do brata, ale Rahim wie, że nigdy do niego nie wróci. Samotnie wspomina ostatnie 30 lat, które butnego,pełnego nadziei chłopca uczyniły zgorzkniałym wrogiem siebie i innych.Przypomina sobie, jak kolejno odbierano mu nadzieje na wymarzoną pracę w cyrku, na ślub z ukochaną hinduską Radhą, a w końcu moment, gdy uwięziony decyzjami ojca przysiągł światu zemstę. "Wesoły poczciwiec przemienił się w znienawidzoną przez wszystkich bestię". Czy to wspomnienia, czy nagle ciążąca mu samotność sprawiły, że Rahim po raz pierwszy od lat powstrzymuje się przed wyżyciem swego gniewu na kimś.Ogarniając chatę zawahał się przed strąceniem gniazda z pisklętami wróbli i ta jedna decyzja wstrzymania się od naturalnego dotychczas dl aniego niszczenia, zaczyna zmieniać jego serce. Pustkę chaty wypełnia obecność czwórki wróbli. W Rahimie budzi się troskliwość wobec swoich przyjaciół, szczególnie wobec dwójki młodych, które nazywa Nuru i Bundu... * ''NIEDORĘCZONY LIST'' (Dead Letter) Sudhir Saxena, urzędnik Indian Civil Serviceto człowiek, któremu ludzie zazdroszczą szczęścia. Dobra posada, pozycja w społeczeństwie, piękna,wykształcona zona i troje dzieci: Randhir, Usha i Shanti. Jedyne czego brakuje Sudhirowi, to miłość żony. Jej wiecznie posłuszna i obojętna zgoda na wszytko budzi w nim niedosyt. Pewnego dnia do Bimli przychodzi list, który wyjaśnia Sudhirowi tajemnicę jej obojętności... S. MUZUMDAR - ''TRON ŚWIĘTEGO MĘŻA'' (The Holy Man's Seat) Historia Gangadasa, sługi Gangesu, który od trzech pokoleń pali zwłoki nad rzeką byle jak odprawiając obrzędy pogrzebowe. Z pozoru pobożnie poruszając ustami podczas modlitw za zmarłych, myśli tylko o zyskach. Naprawdę szczerze modli się tylko o epidemię, która dla niego oznacza wiele trupów do spalenia. Pewnego dnia w jego życiu pojawia się pustelnik. Wyrzucając mu krzywdy jakie uczynił tysiącom zmarłym zaniedbując wobec nich rytuał pogrzebowy, domaga się od niego świeżych zwłok, z których chce dla siebie uczynić tron do medytacji… TARA SHANKAR BANDYOPADHYAY- ''ZAKLINACZ WĘŻÓW'' ( The Snake- Charmer) - opow. Bengalskie Kulawy Shek odrzucający ludzi swoim wyglądem ma tylko jedną miłość - węże. Gdy zdobędzie węża, zarabia świetnie jako zaklinacz, rozrzutnie kupując sobie opium ganję i trunki. Jego żona Zobeida Bibi znosi go takim, jaki jest, ale gdy raz przychodzi on otulony wężem, całując go w pysk, ozdabiając kolczykiem, ogarnia ją wzburzenie. Oszołomiona patrzy, jak Shek cynobrową farbą znaczy łeb kobry czyniąc ją swoją drugą żoną. Pewnego dnia chatę wypełnia nowy zapach. Dojrzała do połączenia się z samcem kobra,zaczyna go przyzywać zapachem... GHULAM RABANI SINDHI - ''POTOP'' (The Deluge) - opow. w sindhi] Historia biednego chłopa Isy, który z żoną i dziećmi żyje na obwałowaniu kanału. Często głodny, męczony przez moskity, lecząc dzieci z malarii, przenosząc się w czas powodzi na wyżej położone rejony. Mimo to pogodzony z losem. Podczas jednej z takich powodzi zostaje przymuszony przez miejscowego bogacza Waderę do budowania wału chroniącego jego dom przed wzbierającymi groźnie wodami... MULK RAJ ANAND - ''KŁAMCA'' (The Liar) Stary myśliwy, Labhu to urodzony gawędziarz. Kłamstwa dodają kolorytu jego opowiadaniom. Historie Labhu przekazuje nam zasłuchany w jego słowa chłopiec. Pewnego dnia Labhu został zatrudniony podczas wyprawy łowieckiej w Himalaje. Z podróży tej wraca przemieniony, milczący, mówiący do siebie, na ludzi patrzący wilkiem. Lojalny wobec niego chłopiec próbuje przedrzeć się przez nieufność gawędziarza... RAJ GILL - ''CIOCIA SUKHO'' (Aunty Sukho) To historia Sukho, którą jako pannę poślubioną Babu Harnam Singhowi wioska przyjmuje szyderstwami, kpiąc z pazerności jej rodziców. Wkrótce jednak charakter Sukho każe wszystkim zapomnieć o tym, że weszła w społeczność wioski jako wyśmiewana sprzedana panna młoda. Jej dyskrecja, gotowość do pomocy, umiejętność słuchania zjednują Sukho serce wioski. Ale gdy zaledwie po kilku latach małżeństwa zostaje wdową z dwoma synkami początkowe współczucie zastąpi powszechne oburzenie.Ludzie nie mogą pojąć, czemu Sukho nie chce szukać oparcia w mężczyźnie poślubiając następnego. Napastowana zaczyna chodzić z lathi, kindżałem sikhów. Odwaga, waleczność i cięty język Sukho znów pozwalają jej odzyskać miejsce w społeczności. Staje się nie do zastąpienia w radach,w krytycznym odsłanianiu prawdy i w pomocy, także przy chorych, a potem i umierających. Jednak jej częsta obecność przy łożu tych, którzy odchodzą, budzi w ludziach przesądny strach. Ciocię Sukho zaczęto kojarzyć ze śmiercią... ACHNTYA KUMAR SEN-GUPTA- ''NURBANU'' (The Divorcee- opow. bengalskie) W szczęśliwym dotychczas, choć przeżywanym w biedzie, muzułmańskim małżeństwie Kurmana u Nurbanu dochodzi do konfliktu. Kurman czuje się zazdrosny o Nurbanu uwodzoną i obsypywaną podarunkami przez swego pracodawcę. Kolorowe wstążki, szklane bransoletki. Zrywane, tłuczone.Potem odkupywane przez męża i ze łzami nakładane na ręce żony. To tkliwość, to zazdrość. Mimo że Nurbanu ze wstrętem unika zalotów Ukkiladi, Kurman fałszywie odczytawszy scenę spotkania żony z bogaczem,w gniewie krzyczy do niej trzykrotnie słowo "Talak, talak, talak". Rada wioski, panczajat uznaje, że zgodnie z muzułmańskim prawem rozwodowym Nurbanu przestaje być żoną Kurmana. Żałujący swego gniewu mąż daremnie próbuje cofnąć wypowiedziane słowa. Decyzją rady starszyzny wioski może ponownie poślubić Nurbanu, ale dopiero wtedy, gdy po trzech miesiąca chiddat, czystości poślubi ona kogoś i ten ktoś się z nią od razu rozwiedzie. Uszczęśliwiony nadzieją na odzyskanie ukochanej żony Kurman słyszy, że mężczyzną gotowym ją poślubić jest... Ukiladdi... BHAGAWATI CHARAN VARMA- ''TCHÓRZOSTWO'' (The Cowardice) C. V. RAGHAVAN- ''BRANSOLETY'' (Bangles)- opow. tamilskie] Sridhar i Malathi po uzgodnieniu horoskopów i wróżbie kwiatów potwierdzającej wybór rodziców, wymieniwszy się w świątyni girlandami stają się mężem i żoną. Nie pozwalając Malathi nosić bransolet miedzianych Sridhar wciąż obiecuje jej złote. Na razie pieniądze potrzebne są jednak na co innego. Nie mogąc się doczekać upragnionych ozdób, zmęczona tłukącymi się tanimi bransoletami ze szkła Malathi sama kupuje sobie kauczukowe. Gdy wreszcie w tamilskie święto lamp Kathikai Deepam Sridhar zdobywszy się na zakup złotych bransolet wraca do żony, zaskakuje go panująca w domu ciemność... K. T. MOHAMMAD - ''OCZY'' (Eyes) - opowiadanie malajalam Kulawy, oszpecony dziobami po ospie muzułmanin Abdulla kuli się od wyzwisk: "pokraka, czarna małpa!". Od jego brzydoty odwraca się każda twarz. Goni go cudzy śmiech. Matka daremnie szuka kogoś, kto chciałby poślubić Abdullę. Udręczona troską umiera. Ale samotność Abdulli wreszcie się kończy. Zdobywa on miłość hinduski Leeli. Tylko niewidoma żebraczka patrząc na niego nie oczyma, ale sercem obdarza go głęboką miłością. Bez swatów, bez kapłana sami sobie ślubują żyć razem aż do śmierci. Pewnego dnia okazuje się, że ślepotę Leeli można uleczyć. Abdulla boi się powiedzieć o tym żonie. Boi się, że patrząca na niego dotychczas sercem Leela porzuci go... KHUSHWANT SINGH * ''GWAŁT'' (The Rape) Rozżalony Dalip Singh pielęgnuje swój gniew wobec stryja Bantu Singha.Zabiwszy mu ojca stryj wydziedziczył go z ojcowizny, uczynił z niego ciężko harującego nędzarza. Teraz Dalip spode łba podglądając syte życie stryja czuje wściekłość. Ale nie tylko. Widok córki stryja,zmysłowej Bindo budzi jego pożądanie. Wraz z rosnącym upałem, rośnie wściekłość i pożądanie Dalipa. Pewnego razu chłopak zastawszy Bindu samą nad strumieniem, gwałci ją. Cała wioska słucha z napięciem rozprawy. Zrozpaczony, osaczony Dalip przekonuje sąd, że Bindu sama tego chciała. Pada pytanie "czy przyszłaś do oskarżonego z własnej woli?"... * ''KIEDY SIKH SPOTKA SIKHA'' (When Sikh Meets Sikh) "Kiedy sikh spotyka sikha obydwaj mówią "Sut Sree Akal, co znaczy "Bóg jest prawdą". Często jeden z nich zaczyna donośnym głosem "Wah guru jeeka Khalsa" (sikhowie są wybrani przez Boga),drugi zaś kończy jeszcze głośniej: "Wah guru jee kee Fateh" (a zwycięstwo będzie z naszym Bogiem). Od tych słów zaczyna się historia spotkania autora z Narinjanem Singhem, ex-farmerem z Pendżabu, zapaśnikiem z Toronto... * ''ZAMIESZKI'' (The Riot) Wyludnione miasto. Zamknięte sklepy, zaryglowane domy. Po ulicach włóczy się suka Rani, która od lat rodzi swoje szczeniaki w obejściu hinduskiego sklepikarza Rama Jawaya. Mimo sfory uganiających się za nią psów pozostaje w czas rui wierna Motiemu, psu, który jest dumą muzułmanina Ramzana. Teraz jednak z powodu godziny policyjne właściciel zamknął psa. Słysząc jej poszczekiwanie Moti wyrywa się swemu panu i gna przez puste ulice miasta. Ramzan chwytając do obrony nóż biegnie złapać swego ulubieńca. Gdy sfora z ujadaniem zaczyna walczyć o sukę tuż przed sklepem Rama, ten umęczony czuwaniem nad swym mieniem i strachem przed muzułmanami wyskakuje z domu i rzuca w psy kamieniem. Kamień trafia w nadbiegającego Ramzana. Ten z krzykiem "mordują!" wyciąga zza koszuli nóż. Miasto ogarnia krzyk. W ciemności błyskają dzidy, noże, siekiery, leje się nafta, buchają płomienie. Zaczyna się wzajemna rzeź hindusów, muzułmanów i sikhów... R. K. NARAYAN * ''DZIEŃ ASTROLOGA'' (The Astrolger's Day) Z czołem pomazanym świętym popiołem i cynobrem. W szafranowym turbanie, "z błyskiem skupienia wypatrującym klienta, ale przez ludzi odbieranym jako przejaw proroczych natchnień" astrolog całymi godzinami ciężko pracuje przepowiadając ludziom przyszłość. Nie ma wiedzy tajemnej, nie zna nawet swojej przyszłości, ale w ciemności uliczki wysłuchawszy zwierzeń domyśla się tego, co ludzi boli, i tego, co pragną usłyszeć. Pewnego razu zaczepiony przez niego człowiek, rzuca mu wyzwanie. Obiecuje mu dużo pieniędzy, ale nic nie mówiąc o sobie, chce usłyszeć coś znaczącego. Gdy astrolog w błysku zapałki widzi jego twarz, przerażony nie chce mieć z nim nic do czynienia. Przymuszony przez obcego z twarzą z lękiem skrywaną w ciemności, astrolog opowiada mu historię łączącej ich w przeszłości zbrodni.... * ''ZA PÓŁ RUPII'' (Half - a Rupee Worth) Subbiah od dziecka przyuczał się u ojca do prowadzenia sklepiku. Z początku czuł się wśród worków z ryżem jak uwięziony, marzył o rojnych ulicach, kinie, meczach, ale z czasem zaczął widzieć w życiu tylko ryż."O ryżu śnił, o ryżu myślał, o ryżu mówił". Wzbogacony coraz mniej liczył się z ludźmi. Błaganie pewnego człowieka o garstkę ryżu dla chorej rodziny zadecydowało o radykalnej zmianie wżyciu Subbiaha... * ''POLOWANIE NA CZŁOWIEKA'' ( Man-Hunt) Od miesięcy daremnie szukający w Madrasie pracy Sankar z Tandżore wpada na pomysł szybkiego zarobienia większej sumy pieniędzy. Ze zdjęciem wydartym z gazety szuka po całym mieście zaginionego E.D. Gopalkrisznana. Gdy wreszcie wpada na człowieka z fotografii, okazuje się, że odnaleziony sam kogoś szuka... * ''CUDOWNE DZIECKO'' (The Performing Child) Rodzice małej Kutti wiążą z nią wielkie nadzieje. Jej śpiew na cześć Kriszny zachwycił w przedszkolu dwoje ludzi szukających młodych talentów do filmu. Ojciec, który wciąż zamartwia się o pieniądze na kształcenie Kutti, na spłatę rat za mieszkanie jej siostry ożywia się licząc, że talent Kutti pomoże im rozwiązać tyle problemów. Ale małej dziewczynce nie podobają się ludzie, którzy każą jej się ubierać i czesać tak, jak nie lubi. Gdy przychodzą do niej, Kutti znika... * ''JAK SŁOŃCE'' (Like The Sun) "Prawda jest '''jak słońce''' razi i oślepia każdego, kto patrzy jej prosto w oczy", myśli nauczyciel Sekhar. Postanawia on pewnego raz zrobić eksperyment. Chce przez jeden dzień głosić i przyjmować prawdę bez względu na konsekwencje. Już rano powiedzenie żonie, że przygotowane przez nią jedzenie mu nie smakuje, naraża go na jej gniew. Prawdziwa jednak próba czeka go dopiero w szkole. Jego przełożony, dyrektor szkoły zaprasza go do domu oczekując od niego jako miłośnika i znawcy muzyki oceny. Przekonany o swoim talencie torturuje uszy Sekhara swoim śpiewem. Skończywszy spodziewając się pochwały dopytuje swego podwładnego, co ten sądzi o jego śpiewie... Kopiuję tu moją opinię z blogu valley-of-dance.blog i z mojej strony nietylkoindie.pl (tam z ilustracjami)Opowiadania indyjskie Mulk Raj Anand
Właściwie wróciłam do tych opowiadań indyjskich po kilku latach. Czytałam je z siedem, osiem lat temu, gdy moja pasja indyjska dopiero się zaczynała. Po raz pierwszy wówczas przeczesywałam biblioteki w poszukiwaniu wszystkiego na temat Indii. W filmach znajdowałam radość i kolory. W opowiadaniach często ciemność i smutek. Oprócz opisywanych dziś opowiadań przedstawiałam na naszym blogu - "Głodne kamienie" Tagore, "Pańską studnię" Premczanda, "Koń i dwie kozy" Narayana (nie licząc "Opowiadań indyjskich" Polaka Krzysztonia),współczesne Chandry "Miłość i tęsknota w Bombaju", "Nieświadome błędy naszego życia" Divakaruni , Lahiri "Tłumacz chorób" i "Nieoswojona ziemia", jak również podobnie ciekawy zbiór opowiadań różnojęzycznych Indii "Jak słońce". To co w tym zbiorze mnie również ciekawi, to fakt, że można w nim znaleźć zarówno opowiadania z Bengalu, z Kerali, z Tamil Nadu, z Andhra Pradesh, więc w językach: bengalskim, malajalam, tamilskim i telugu, jak i z północy Indii pisane w języku hindi, urdu, ale i w angielskim. Niektóre trącą myszką. Czas Brytyjskiego Radżu, służenie podczas drugiej wojny światowej w armii brytyjskiej ("Żołnierz"),czy relacje z angielskim szefem poniżającym Indusa ("Wymówienie") wydają się już bardzo odległe w czasie. Zaskakuje też cholera i dżuma jako nierzadki powód śmierci bohaterów. Mnie najbardziej poruszyło kilka opowiadań: oba Narayana ("Ślepy pies" i "Dzień astrologa"),"Kabuliwala" Tagore, "Żołnierz" Chendara i "Całun" Premczanda. Wszystkie były bardzo smutne. RABINDRANATH TAGORE (1861-1931),bengalski pisarz, malarz, filozof i pedagog, noblista w literaturze, autor powieści Dom i świat, Rozbicie, opowiadań (Głodne kamienie) - KABULCZYK (bengalski) Kabuliwala ("Cabuliwallah"/"The Fruitseller from Kabul ", 1892),Pięcioletnia córeczka autora opowiadania zaprzyjaźniła się z wędrownym handlarzem owoców z Kabulu (Kabuliwalą). Śmiejąc się obdarowuje on ją owocami. Dziewczynka rozczula brutalnego z natury mężczyznę przypominając mu lata temu zostawioną w wędrówce za pracą jego córeczkę. Kabuliwala droczy się z małą żartobliwie pytając ją, kiedy zamierza ona odejść do domu teścia. Mała nie rozumie aluzji o czekającym ją kiedyś małżeństwie, ale kabuliwalę pyta o to samo. Mężczyzna śmieje się, bo dla mężczyzny "pójść do domu teścia", oznacza iść do więzienia. Wkrótce zabiwszy kogoś w bójce kabuliwala rzeczywiście prowadzony jest ulicą "do domu teścia". Po latach odsiedziawszy swój wyrok, zjawia się w domu autora w dniu ślubu jego córki... - GŁODNE KAMIENIE ("Kshudita Pashan" /"The Hungry Stones"- VIII 1895 - bengalski) Podczas przymusowego czekania na naprawę szyn pasażerowie pociągu słuchają opowieści jednego z nich. Wspomina on czas, gdy w służbie nizama z Hajdarabadu, podczas jego służbowej podróży związanej ze zbieraniem podatków, zauroczył go porzucony pałac za miastem. Mimo, że przesądni mieszkańcy z okolicy odradzali mu przebywanie w tym pałacu, spędzał on tam coraz więcej czasu. Z czasem zaczął żyć w dwóch rzeczywistościach. W dzień pracował monotonnie wyczekując wieczoru, a wieczorem leżąc w pałacu pozwalał, aby otoczyły go obrazy z przeszłości. Czul zapał olejku różanego rozlanego tu 250lat temu, słyszał śmiech i brzęczenie bransolet na stopach, zamierał od dotyku ślicznej dziewczyny. Obrazy stały się jego życie. Na jawie śnił szarość, nocą uderzały go kolory. Był coraz słabszy, coraz bardziej wycieńczony, aż pewnego razu... Inne opowiadania Tagore można znaleźć w "Głodnych kamieniach" Tagore ##### SARAT CHANDRA CHATARERJI (1876- 1938 Kalkuta),bengalski pisarz, autor powieści Mandir (Świątynia),Devdas SUSZA (bengalski) Muzułmanin Garfur od lat w rozpadającej się chacie wychowuje osieroconą córkę Aminkę. Często idą spać głodni. On zamartwia się rosnącymi długami. Teraz też wioskę dopada kolejna susza. Wysychają studnie. Nie ma ryżu, by ugotować strawę. Staremu bykowi Maheshowi nie wystarcza garść słomy, którą jego właściciel wyrywa z dachu swojej chaty. Zwierzę ucieka, by w poszukaniu jedzenia, wtargnąć na cudze ryżowiska. Rozwiązaniem dla Garfura mogłaby być sprzedaż byka na ubój, ale jak wydać na śmierć kogoś, kogo Garfur traktuje jak syna... ##### Chakravarti RAJAGOPALACHARI (1978 - 1972 Madras) - tamilski pisarz, polityk, bojownik o wolność Indii ARDHANARI (tamilski) Małego Ardhanari Towarzystwo Opieki nad Niedotykalnymi zabiera z rodzinnego domu i wysyła do Delhi, do szkoły. Wykształciwszy się zarabia on w biurze coraz więcej pieniędzy. Część z nich wysyła na utrzymanie pozostawionej w wiosce rodzinie. Gdy zamieszkawszy w Bangalore Ardhanari zaprzyjaźnia się z Govindą Rao i planuje ślub z jego siostrą Pankadżą, jego ukrywane dotychczas pochodzenie, fakt bycia pariasem, zaczyna mu przeszkadzać. Nie śmie powiedzieć o tym przyjacielowi obawiając się odrzucenia. Nie chcąc przyznać się do swojej rodziny z popijającym ojcem, Ardhanari okłamuje przyjaciela, że w jego rodzinnym miejscu wybucha cholera. Ale jego kłamstwo staje się prawdą i Andhanari nagle zaczyna pragnąć, by choroba zabijając jego rodzinę, rozwiązała problem jego "haniebnych" korzeni... ##### PREMCZAND (1880-1936) - klasyk realizmu, powieści („Nirmala”, „Godaan” – „Dar krowy”) i opowiadania w hindi i urdu - CAŁUN (hindi) Ghisu z bratem to dwa swobodne ptaki. Obca im troska o jutro. Zadłużeni, pogardzani, bici. Póki w domu choć garstka maki, nie pracują. Teraz życie wymaga od Ghisu troski o rodzącą żonę Budhiję. Jasne jest, że kobieta nie przeżyje porodu. Umiera w bólach. Ghisu czeka jej końca, aby móc wreszcie pójść spać. Zostawia ją samej sobie. Wspominając najpiękniejszą chwilę w życiu - ucztę weselną u dziedzica, bracia zasypiają "skuleni jak węże". Rano znajdują Budhiję martwą. Obok niej leży wpół urodzone dziecko. Muchy chodzą po ich twarzach. Skąd zdobyć całun i drwa na stos? Kobiety ze wsi użaliwszy się nad umarłą zebrały pieniądze na całun. Bracia zastanawiają się nad bezsensem kupowania całunu, który przecież i tak spłonie. Przepijają go ucztując w knajpie. Szczęśliwa Budhija, która tak szybko zerwała z marnościami życia! - WYMÓWIENIE (hindi) Lala Fateh Czand od lat pracuje jako urzędnik pokornie przyjmując wszystkie upokorzenia angielskiego szefa. W życiu mu się nie wiedzie, z trudem jest w stanie wykarmić trzy córki, żonę i dwie owdowiałe bratowe. Każdego dnia wraca z biura do domu po nastu godzinach pracy. Coraz bardziej wykończony. Pewnego dnia za sprawą żony, od której słyszy: "dla mężczyzny najważniejszą sprawą jest zachować godność, bo jeśli ją straci, nie zasługuje na to, by zaopiekować się swoimi dziećmi", Lala Fateh Czand decyduje się wymusić na Angliku gest dotknięcia uszu jako formę przeproszenia go za wszystkie doznane upokorzenia... kilkanaście innych opowiadać Premczanda można znaleźć w „Pańskiej studni.” ##### MULK RAJ ANAND (1905-2004),jeden z pionierów angielskojęzycznej prozy w Indiach (powieści Niedotykalny 1949, Kulis 1950 , ,Wielkie serce, 1949, Dwa liście i pąk, 1950 ZWIĄZEK ZAWODOWY FRYZJERÓW Czandu, syn fryzjera z niskiej kasty to towarzysz zabaw narratora. W dzieciństwie imponował mu puszczaniem latawców, łapaniem pszczół, swobodą poruszania się zyskaną po stracie ojca zmarłego na dżumę. Teraz podobnie jak jego ojciec Czandu zostaje balwierzem. Goli i strzyże ludzi, dorabia się, cieszy się popularnością. Problem zaczyna się, gdy Czandu rzuca wyzwanie zaczynając ubierać się nie w zgodzie ze swoją kastą... ##### R.K. NARAYAN (1906-2001),obok Raja Rao i Mulk Raj Ananda największy z klasyków angielskojęzycznej literatury Indii; powieści: Przewodnik, Malarz szyldów, Pożeracz ludzi, Sprzedawca słodyczy - DZIEŃ ASTROLOGA (The Astrolger's Day - angielski) Z czołem pomazanym świętym popiołem i cynobrem. W szafranowym turbanie, "z błyskiem skupienia wypatrującym klienta, ale przez ludzi odbieranym jako przejaw proroczych natchnień" astrolog całymi godzinami ciężko pracuje przepowiadając ludziom przyszłość. Nie ma wiedzy tajemnej, nie zna nawet swojej przyszłości, ale w ciemności uliczki wysłuchawszy zwierzeń domyśla się tego, co ludzi boli, i tego, co pragną usłyszeć. Pewnego razu zaczepiony przez niego człowiek, rzuca mu wyzwanie. Obiecuje mu dużo pieniędzy, ale nic nie mówiąc o sobie, chce usłyszeć coś znaczącego. Gdy astrolog w błysku zapałki widzi jego twarz, przerażony nie chce mieć z nim nic do czynienia. Przymuszony przez obcego z twarzą z lękiem skrywaną w ciemności, astrolog opowiada mu historię łączącej ich w przeszłości zbrodni.... - ŚLEPY PIES (angielski) Bohaterem tej opowieści jest bezpański pies. Urodzony na ulicy żyje odpadkami wyszukiwanymi na śmietnikach, stacza walki z innymi bezpańskimi psami. Nieopodal miejsca, gdzie sypia, stara kobieta przyprowadza codziennie ślepego żebraka. Co wieczór odprowadza go do domu zabierając ze sobą miskę z uzbieranymi miedziakami. Pewnego dnia zapach jedzenia żebraka przywołuje do niego bezdomnego psa. Żebrak zaczyna dzielić się z psem swoim jedzeniem, a pies zaczyna go strzec. Ale po pewnym czasie stara kobieta umiera i bezradny, pozbawiony opieki żebrak przywiązuje psa, by ten stał się jego przewodnikiem. Poruszając się z psem po mieście potrafi teraz uzbierać dużo więcej pieniędzy. Jego chciwość rośnie. A bezpański pies zyskuje pana. Zamiast wolności buszowania po śmietnikach i walk z innymi psami, czuje szarpnięcia zawiązanego na szyi sznura. W każdej chwili kopany i lżony przez kogoś, kogo obecność przy sobie kiedyś sam wybrał.... ##### RAJA RAO (1909 – 2006) autor powieści Kanthapura (1938) i później w The Serpent and the Rope (1960),zbiorów opowiadań The Cow of the Barricades (1947) oraz The Policeman and the Rose (1978),i biografii Great Indian Way: A Life of Mahatma Gandhi, 1998 - NIMKA (angielski) Student z Indii studiując na Sorbonie, spotyka rosyjską emigrantkę z Kaukazu, Nimkę. Fascynuje go zarówno ona sama, jak i jej dom, na którego ścianach wiszą portrety wymieniających między sobą listy Gandhiego i Tołstoja. Bohater czyta Nimce Ramajanę i Mahbharatę, wzrusza ją historią wygnanej pary królewskiej Nali i Damajanty. Czy ich zauroczenie sobą przetrwa próbę czasu?... cytat: „Indie stały się krajem, gdzie wszystko, co gdzie indziej złe, tam staje się dobre”. - SKLEPIK Z CIECIERZYCĄ (angielski) Osierocony jako dziecko Motilal z żoną wyruszają z gudżarackiej wioski do miasta.Żebrząc po drodze. I marząc o bogactwie roztrwonionym rzekomo przez jednego z przodków Motilala. Para zamieszkuje w jednej z ruder Hajderpuru. Żyjąc dalej ze śpiewu i żebraniny. Z czasem otwierają oni oni własny sklepik z ciecierzycą i cukrem. Miejsce jest zakurzone, pełne much. Obok lady jakiś koc, jakieś łóżko. Tam nocą śpią gospodarze. Po ucieczce syna Czoty żona pięćdziesięcioletniego Motilala szuka pocieszenia u zielonej papużki. Sam Motilal, duszony astmą uspokaja się paleniem huki. Znienawidzony przez wszystkich, katujący do krwi swoją żonę, złorzeczy klientkom, gdy za mało kupują w jego sklepiku, życząc im, by utopiły się w studni lub przespały z psami. Gdy powraca ich syn Czota, rodzice żenią go z Rati i za ladą staje podobnie złorzeczący wszystkim nowy gospodarz. W ich domu kolejny mężczyzna bije, kopie w brzuch pozbawiając ją płodu kolejną kobietę. Wyzwoleniem dla niej może być tylko nawiedzająca miasto co roku "bogini" dżuma... ##### PUROSHOTTAM BHASKAR BHAVE (1910-1980),skrajnie prawicowy powieścio- i dramatopisarz Maharasztry i języka marathi TAJEMNICA (marathi) Dom w trakcie przygotowań do ślubu. Zbudowano pandal, przystrojono kwiatami i światłami kolumny wokół niego, namalowano usuwającego przeszkody Ganeśa. Syn gospodarza, dwudziestojednoletni student Dinu przygląda się ceremonii ślubu jego o dwa lata starszego brata. Wasant i jeszcze kilka dni temu nieznana mu Lila piją khir – ryż z mlekiem i cukrem – z jednego kielicha, on szepcze jej do ucha jej nowe nazwisko, pisze je pierścieniem na ziarenkach ryżu, zawieszają sobie na szyjach kwietne girlandy, trzymając się za rękę robią siedem kroków wokół świętego ognia. Odbywają rytualną kąpiel. Muzyka, śpiew, kolory sari, zapach kadzideł – wszystko to w Dinu, wypatrywanym chciwie przez rodziców panien na wydaniu kandydacie na męża, budzi tęsknotę za miłością nieznanej mu dotychczas dziewczyny, którą rodzice wybiorą mu na całe życie... ##### KRISHAN CHANDAR 1914-1977, powieściopisarz i nowelista w języku urdu (chociaż pisze też w hindi),urodził się w Lahaur, syn lekarza z Kaszmiru, kształcony na uniwersytecie pendżabskim (magister filologii angielskiej i licencjat z prawa); obok Premczanda jeden z przedstawicieli nurtu postępowego. Na jego twórczość wpływ mieli - Marks, Freud, Tagore, Premczand; zachwyt budzi w nim Czechow, Balzak, Gorki, Hemingway. Tłumaczony na wiele języków. Mieszkał w Bombaju. Autor Shakast (Defeat) o podziale Kaszmiru z 1948 roku, i Mitti Ke Sanam o dzieciństwie pisarza w Kaszmirze. - ŻOŁNIERZ (urdu) Do wioski na granicy Kaszmiru z wojny na froncie afrykańskim powraca Zaman Khan. Bez nogi. Zbliżając się do domu wspomina on swoją miłość, Zenę i złożoną przy grobie świętego kilka lat temu przysięgę zachowania wierności. Cała wieś witając Zamana nie może ukryć smutku z powodu jego okaleczenia. Zaman Khan udaje, że nie ma to dla niego znaczenia. Wśród gości pojawia się Zena, dziś cudza żona... - KALU BHANGI (urdu) Bohaterem opowiadania jest Kalu Bhangi, zamiatacz. Ten, którego zadaniem jest pozostawać zawsze w cieniu. Służyć z szacunkiem. Daremnie latami wyprasza on u autora opowiadanie na swój temat. Ten chciałby o nim napisać, ale co? Jego życie jest tak bezbarwne, jakby pozbawione historii. O czym tu pisać? O tej szczególnej więzi, jaka go łączy z krową i kozą oddanymi pod jego opiekę? O jego trosce o okulawionego psa? O biciu, jakie dostaje od pana za podanie dziecku z wyższej kasty kolby upieczonej kukurydzy? O jego samotności, bo kto ożeni się z niedotykalnym?.... ##### THAKAZHI SIVASANKARA PILLAI ur. 1912, 1999 (Kerala) ; autor powieści Tottiyude Makan (Scavenger's Son, 1947, Randidangazhi (Two Measures, 1948),Chemmeen (Prawns, 1956),Kayar (Coir, 1978) OJCIEC I SYN (malajalam) Do wsi Ramuna na kontrolę szkoły przyjeżdża Stanowy Dyrektor Wydziału Oświaty. Rodzice szorują swoje dzieci, ubierają je odświętnie jak na święto Onam. Matce Ramu przypada zaszczyt codziennego przygotowania mleka dla człowieka, który wykształciwszy się w Anglii zarabia siedemdziesiąt razy więcej niż jej mąż. Ramu chlubi się tym zaszczytem przed kolegą z klasy. Dotychczas to Kutti drażnił go chwaląc się, że jego dom kryty jest dachówką, a nie strzechą jak dom Ramu. Przy okazji tych przechwałek Krishnan Kutti musi zmierzyć się z trudnym doświadczeniem. Dlaczego jego ojciec mieszka gdzieś na północy? Czy kiedykolwiek wróci do swojej żony i swojego syna? Lata temu matka Krishnana, Bhawani słynęła z urody. Każdy w rodzinie spodziewał się, że spotka ją szczególny los. Zdecydowano, że poślubi Pillai. Rodziny obiecały sobie, ze brat Bhavani, Govinda poślubi siostrę Pillai, Jasodę. Gdy ten jednak ożenił się z kimś innym, Pillai opuścił swoją brzemienną żonę. Nigdy nie próbował zobaczyć syna. Dziadek Krishnana bojąc się, że po jego śmierci niewykształcona matka nie będzie umiała zapewnić synowi przyszłości, przywozi go do ojca. Ten rozżalony losem porzuconej z powodu gruźlicy siostry, nie odzywa się do syna ani słowem. Od tej chwili w rodzinie Krishnana nadzieję na odzyskanie miłości ojca zastępuje poczucie dumy i pragnienie życia pozbawionego złudzeń na temat ojca. Czy ojciec i syn spotkają się kiedykolwiek ze sobą? ##### KUSHWANT SINGH (ur. 1915 w Pendżabie),jego ojciec jednym z budowniczych Nowego Delhi, Kształcił się w Delhi, studiował prawo w Londynie, pracował tam potem jako adwokat, a także w biurze Prasowym Indyjskiej Wysokiej Komisji w Londynie. Na uniwersytecie Princeton wykładał na temat sikhizmu. Zadebiutował w Londynie w 1950 r (zbiór nowel Mark of Vishnu - Znak Wisznu). Najbardziej znane powieści to sfilmowana Train to Pakistan z 1955 i I Shall Not Hear the Nightingale 1958, Delhi: A Novel 1990, The Company of Women 1999. Opisał też historię sikhów (History of Sikhs). Wielbiciel A. Huxleya i poetów urdu Ghaliba i Iqbala. Był redaktorem naczelnym The Illustrated Weekly of India", popularnego tygodnika angielskojęzycznego w Bombaju i wydawał Hindustan Times. - KARMA (angielski) Mohan Lal czuje się w Indiach kimś lepszym. Szczyci się doskonałością wymowy angielskiej, za towarzyszy podróży w Indiach poszukuje dżentelmenów angielskich. Żonie swojej zostawiając podróż w przedziale dla kobiet. Pogardzając jej żuciem paanu, jej brakiem wykwintnych manier, nieznajomością angielskiego. Ale wsiadający do przedziału żołnierze brytyjscy nie mają zamiaru docenić ogłady i wykształcenia jakiegoś kolorowego... - GWAŁT (The Rape - angielski) Rozżalony Dalip Singh pielęgnuje swój gniew wobec stryja Bantu Singha.Zabiwszy mu ojca stryj wydziedziczył go z ojcowizny, uczynił z niego ciężko harującego nędzarza. Teraz Dalip spode łba podglądając syte życie stryja czuje wściekłość. Ale nie tylko. Widok córki stryja,zmysłowej Bindo budzi jego pożądanie. Wraz z rosnącym upałem, rośnie wściekłość i pożądanie Dalipa. Pewnego razu chłopak zastawszy Bindu samą nad strumieniem, gwałci ją. Cała wioska słucha z napięciem rozprawy. Zrozpaczony, osaczony Dalip przekonuje sąd, że Bindu sama tego chciała. Pada pytanie "czy przyszłaś do oskarżonego z własnej woli?"... ##### PALAGUMMI PADMARAJU 1915 -1983 (Andhra Pradesh),autor opowiadań i powieści Batikina College, Nalla Regadi, Ramarajyaniki Rahadaari, Rendo Ashokudi Munalla Palana NA STATKU (telugu) Po spokojnej rzece powoli płynie statek załadowany workami z ryżem, cukrem palmowym i owocami tamaryndowca. Statek zabiera po drodze kobietę i mężczyznę Rangi i Paddalu. On ma opinię pijaka i złodzieja. Wyzywa ją o byle co. A ona trwa przy nim - nigdy nie poślubiona, zdradzana, bita, raz nawet podpalona. Trwa przy nim z wiarą, że zawsze do niej wróci. Kochając go takim, jaki jest. ##### SANTHA RAMA RAU 1923-2009 - travel writer, rodem z Chennai, zmarła w Nowym Jorku, córka indyjskiego dyplomaty i bojowniczki o prawa kobiet, kształcona w Anglii i USA;jej utwory Home to India, East of Home, This is India, Remember the House (powieść),My Russian Journey, Gifts of Passage, The Adventuress, (powieść),View to the Southeast, and An Inheritance, we współautorstwie z Gayatri Devi A Princess Remembers: the memoirs of the Maharani of Jaipur. KOGO TO OBCHODZI? (angielski) Monolog dziewczyny, która po powrocie ze studiów w Stanach odnajduje się w Bombaju przyjaźni z Anandem, z konserwatywnej, hinduskiej rodziny. Oboje lubią się spotykać na mieście, jedząc na przykład obiad w hotelu Taj Mahal, podtrzymując w sobie bunt przeciw obcemu dla nich światu indyjskiemu, tęskniąc za swobodą Ameryki. Ich spotkania są pewnego rodzaju wyzwaniem rzuconym konwenansom. Rodzina Ananda decyduje się pomóc Anandowi odnaleźć się w Indiach sprowadzając do domu daleką kuzynkę, Dżanaki. Licząc, że stanie się ona przyszłą żoną Ananda...Popularne w kategorii książek autora
Popularni autorzy
