Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Nie sądziłem, że będę wręcz przeciwnego zdania niż wszystkim znana Allison, zwykle bowiem w mniejszym czy większym stopniu zgadzam się z jej opiniami. W przypadku Kawalca moje widzenie jest o tyle odmienne, że ja nie musiałem go czytać w szkole, zrobiłem to teraz z własnej i nieprzymuszonej woli. I nie znajduję w tym tekście żadnej agitki, żadnej propagandy ani socrealistycznej płycizny. Przeciwnie, to utwór formalnie dość specyficzny, po trosze awangardowy, pisany w formie nawiązującej do sposobu, w jaki człowiek rozważa swoje postępki w myślach, mianowicie wracając po wiele razy do tych samych obrazów, tych samych zdań i ocen. Rzecz dotyczy potężnej zmiany w życiu bohatera, przejścia z tradycyjnej wsi do typowego dla socjalizmu podporządkowanego przemysłowi miasta, wydawać by się więc mogło, że to tylko historyczna ciekawostka. Nie zgodzę się - dziś, w świecie nieustannych przemian, tego typu ogromny przełom życiowy przeżywają np. emigranci albo ludzie zmuszeni do diametralnej zmiany zawodu, a ich przeżywanie i ich wybory przebiegać mogą podobnie jak u bohatera tej powieści. Mówiło się też o "Jastrzębiu", że to moralitet, i tu też się nie zgadzam. Takie odczytanie tekstu byłoby niezwykle płytkie, autor nie feruje tu bowiem wyroków, nie potępia ani nie wskazuje słusznej drogi, jedynie opisuje, patrząc z zewnątrz, zmagania psychiki bohatera z losem, jaki mu dał świat, oraz konsekwencje tych zmagań w życiu kilku osób. Reasumując, to dobra i ciekawa proza, szkoda byłoby ją skreślić na zawsze, mimo udziału autora w parszywych gremiach komunistycznej władzy - to wszak sprawa jego życia i sprawa dla jego biografów, a mnie, czytelnika, obchodzi tylko książka, a ta jest warta czasu i uwagi.