Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Pietro Aretino, którego nazwisko pochodzi od miejsca urodzenia, żył w latach 1492-1556. Wśród włoskich pisarzy okresu renesansu zwany był "biczem książąt", a wszystko dzięki swoim skandalizującym, jak na owe czasy, dziełom. Obracał się w kręgach królów, książąt, dostojników kościelnych, malarzy, mając wśród nich wielu przyjaciół. Podczas udziału w wielu przyjęciach słyszał niejedną historię, opowiadającą o korzystaniu z wszelakich uciech życia; sam również lubił spędzać czas z kobietami, które opowiadały mu pikantne szczegóły ze swoich spotkań z panami z wyższych sfer - artystami, książętami czy innymi. Historie te stały się kanwą do powstania "Żywotów kurtyzan" i "O łajdactwach męskich", w których Aretino wprost, bez skrupułów opisywał ówczesną obyczajowość. "Żywoty kurtyzan" to rozmowa dwóch kobiet - Nanny i Antonii, dotycząca przyszłości dorastającej córki Nanny - Pippy. Dla młodej szesnastoletniej dziewczyny otwierają się trzy możliwości: klasztor, małżeństwo lub służba Wenerze. Jej matka zna te wszystkie drogi z własnego doświadczenia i podczas rozmowy z przyjaciółką opisuje wady i zalety każdej z nich. Konkluzja z tej rozmowy wyłania się jedna - obie panie, oceniając plusy i minusy perspektyw życiowych Pippy dochodzą do wniosku, że najlepiej zrobić z dziewczyny kurtyzanę. Utwór na pewno nie stanowił jakiejkolwiek przestrogi dla ówczesnych kobiet, a raczej była pochwałą takiego życia. Aretino w "Żywotach kurtyzan" przedstawił - z punktu widzenia socjologicznego - obraz najstarszego zawodu świata. Nie jest to jakieś wybitne dzieło; dialogi bez polotu, schemat rozmowy monotonny, skupiony na sposobie "oskubania" gacha z jak największej kasy, ale w końcu nie każdy pisarz miał i ma możliwość zaistnieć na niwie literatury, zapisując się na stałe w historii.