Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Cóż to była za miła lektura, jaki uroczy drobiazg! Pierwszy esej, Hojoki autorstwa Kamo no Chomei, to opis jego pustelniczego życia w niewielkim szałasie (Hojoki znaczy dosłownie zapiski z chaty wielkości dziesięciu stóp). Chomei porzucił światowe życie dworzanina, aby w pustelni połozonej w górach, z dala od "cywilizowanego" świata stolicy, wieść życie spokojne, kontemplacyjne, poświęcone medytacjom buddyjskim i rozkoszowaniem się pięknem przyrody. Krótki ten esej dokładnie o tym opowiada - o rytmie zmieniających się pór roku i o im właściwym pięknie, o nielicznych spotkaniach z ludźmi, o wędrówkach, o wystroju i urządzeniu jego samotni. Przebija z nich zaskoczenie, że przy tak niewielkich środkach, tak ograniczonych rozrywkach - można być tak szczęśliwym. Jak buddyjska mantra przez cały tekst przewija się także problem przywiązania do doczesności, który wydłuża drogę do oświecenia i hamuje wewnętrzny rozwój. Nieco inaczej na tym tle prezentują się Tsurezuregusa, "Zapiski dla zabicia czasu". To 243 szkice i eseje, poświęcone życiu w stolicy, anegdotom dworskim, rozważaniu o naukach buddyjskich, poezji, anegdotom zapisanym przez klasycznych starożytnych autorów chińskich i japońskich. Luźna forma, bogactwo podejmowanych tematów, różnorodność spostrzeżeń i obserwacji - powiedziałabym, że czyta się jednakowo dobrze niezależnie od stopnia fascynacji kulturą japońską. Jest to czysta czytelnicza przyjemność, popis erudycji, świadectwo poetyckiej wrażliwości, wreszcie głęboka refleksja nad przemijaniem świata - co ciekawe, pozbawiona goryczy, raczej pogodna i mimo wszystko zdradzająca tego świata umiłowanie. Doskonałe.