Czasami oprócz literatury cenzura obejmuje również filmy DVD, bazy danych czy wystawy. W 2017 roku Stowarzyszenie spośród 416 otwarcie krytykowanych lub zakazanych książek wybrało główną 10 i udostępniło na swojej stronie z okazji Narodowego Tygodnia Bibliotek, który w Stanach odbywał się od 8-14 kwietnia.

Na pierwszym miejscu uplasowało się 13 powodów Jaya Ashera. Ta książka powróciła na swoje niechlubne pierwsze miejsce za sprawą serialu wyprodukowanego przez platformę Netflix (po raz pierwszy na liście pojawiła się w 2012 roku). Tematem kontrowersyjnym jest tutaj samobójstwo głównej bohaterki Hannah Baker. Po emisji serialu pojawiły się głosy, że książka jest szkodliwa dla młodzieży i namawia nastolatków do popełniania samobójstw, a jednocześnie nie pokazuje, jak szukać pomocy. Natomiast scena gwałtu ukazana w serialu według niektórych była zdecydowanie zbyt obrazowa i miała na celu jedynie przyciągnięcie uwagi, a nie rzeczywiste pokazanie problemu.

Na drugi miejscu jest Absolutnie prawdziwy pamiętnik autorstwa Shermana Alexie. Błyskotliwa opowieść o dojrzewaniu i sile przyjaźni, która zręcznie przeplata zabawne treści z odrobiną zadumy nad ludzkim losem. Nastoletni Arnold Spirit wiedzie nudne życie w zabiedzonym rezerwacie Indian Spokane, rysując karykatury, dowcipne historyjki komiksowe i wspólnie ze swoim rówieśnikiem, przyjacielem o imieniu Rowdy, komentuje prześmiewczo codzienne sprawy. Kiedy jeden z nauczycieli namawia Arnolda, aby koniecznie zaczął dążyć do lepszej przyszłości i uciekł od otaczającej go beznadzei, Arnold przenosi się do szkoły w mieście i natychmiast staje się wyrzutkiem we własnej społeczności oraz dziwadłem wśród nowych znajomych.

Arnold przeżywa typowe rozterki nastolatka, czasami odnosi triumfy, kiedy indziej zaś ponosi porażki, a jego dziennik staje się uniwersalną kroniką dorastania chłopca, który próbuje przeciwstawić się losowi.

Od czasu pierwszego wydania w Stanach Zjednoczonych w 2007 roku książka jest otwarcie krytykowana za poruszanie takich problemów jak bieda i alkoholizm oraz ukazywanie seksualności głównych bohaterów. Powieść zdobyła National Book Award w kategorii powieść młodzieżowa w 2007 roku.

„Drama” autorstwa Rainy Telgemeier, to historia graficzna nastolatki o imieniu Callie, która uwielbia teatr oraz projektuje scenografię do szkolnej sztuki. Według krytyków tej pozycji autorka zawarła w niej zdecydowanie za dużo scen seksu. Do tego w powieści pojawia się wątek LGBT. Książka pojawiła się już na tej liście w 2014 roku, by ponownie ukazać się w tegorocznej. W 2014 roku książka zakazywana była głównie w stanie Teksas. Kontrowersje wzbudza również fakt, że powieść często klasyfikowana jest jako pozycja dla dzieci.

Napisana przez Khaleda Hosseiniego powieść „Chłopiec z latawcem” zajęła miejsce tuż za podium. Jest to historia przyjaźni chłopca z bogatej rodziny i syna służących, w ogarniętym wojną Afganistanie. Według krytyków książka powinna być zakazana ze względu na scenę seksualnej przemocy wobec dziecka. Niektórzy nawet uważają, że „prowadzi do terroryzmu„ i „promuje islam”.

George autorstwa Alex Gino to opowieść o chłopcu, który czuje się dziewczynką. Nauczycielka odmawia mu roli Charlotty w przedstawieniu „Pajęczyna Charlotty”, ponieważ jest chłopcem.

Jest to książka dla dzieci, dlatego krytykuje się w niej obecność transseksualnego dziecka.

„Sex is a Funny Word” autorstwa seksuologa Cory`ego Silverberga. Autor ma już na swoim koncie inną książkę również o tematyce seksualnej - Pełnosprawni! Uniwersalny przewodnik po seksie dla tych, którzy żyją z niepełnosprawnością, chronicznym bólem i chorobą. Jednak „Sex is a Funny Word” to międzynarodowa książka dla dzieci wydana w 2015 roku i nieprzetłumaczona na język polski. Krytykuje się ją, ponieważ otwarcie mówi o edukacji seksualnej i ma prowadzić dzieci do „chęci uprawiania seksu i pytania o seks”.

Zabić drozda, czyli zdobywca Nagrody Pullitzera z 1961 roku wzbudza wiele kontrowersji nawet w dzisiejszych czasach. Harper Lee na kartach swojej powieści opisała duszną atmosferę amerykańskiego południa w latach 30 z perspektywy małej dziewczynki. Autorka umiejętnie pokazuje rasizm, panujący wtedy w Stanach Zjednoczonych, opisując proces czarnoskórego mężczyzny, który zostaje oskrażony o zgwałcenie białej dziewczyny. Kilka miesięcy temu pisaliśmy o tym, jak w jednej ze szkół w Missisipi dyrekcja zdecydowała się na usunięcie książki z listy lektur. Działania te spotkały się z ogromną krytyką nie tylko czytelników, ale i polityków. W tej sytuacji wypowiedział się nawet amerykański sekretarz edukacji USA. W internecie wielokrotnie można zobaczyć informację o tym, że książka jest zakazywana w kolejnych szkołach. Głównie ze względu na sceny przemocy i używanie słowa „Murzyn”, które uważane jest za rasistowskie i obraźliwe.

The Hate U Give autorstwa Angie Thomas to jedna z niewielu książek na liście, która została wydana w 2017 roku.

Szesnastoletnia Starr Carter żyje między dwoma światami: biednym sąsiedztwem, w którym mieszka i przedmieściem z wyższych sfer, w którym uczęszcza do prywatnej szkoły. Równowaga, jaką udało jej się stworzyć między tym dwoma światami zostaje zniszczona, kiedy Starr staje się jedynym świadkiem zastrzelenia jej przyjaciela z dzieciństwa Khalila z ręki policjanta. Khalil był nieuzbrojony. 

Niedługo po tym jego śmierć jest głównym tematem we wszystkich nagłówkach. Niektórzy nazywają go bandytą, dilerem narkotyków a nawet członkiem gangu. Innu w imię Khalil’a rozpoczynają protesty. Niektórzy policjanci i lokalny baron narkotykowy próbują zastraszyć Starr i jej rodzinę. Wszyscy chcą wiedzieć: Co naprawdę wydarzyło się tamtej nocy? A jedyną żyjącą osobą, która może odpowiedzieć na to pytanie jest Starr. 

Jednak to, co Starr powie lub czego nie powie, może wywrócić do góry nogami bliską jej społeczność. I równie dobrze może stanowić zagrożenie dla jej życia. Pomimo zdobycia wielu nagród książka została zakazana w wielu bibliotekach szkolnych i usunięta z programów nauczania przez bardzo wulgarny język i tematy związane z handlem narkotykami.

Z Tango jest nas troje to książka dla dzieci autorstwa Petera Parnella i Justina Richardsona. Oparta jest na prawdziwej historii Roy`a i Silo, czyli dwóch samców, pingwinów z nowojorskiego ZOO, które przez 6 lat żyły w stałym związku i wysiedziały razem jajko.

Roy i Silo podpatrują, że inne pingwinie pary wysiadują jajka, z których wykluwają się małe pingwiniątka. Zaczynają więc wysiadywać kamień, który przypomina im jajko. Gdy zauważają to opiekunowie pingwinów, podrzucają im prawdziwe jajko, które na przemian wysiadywać zaczynają Roy i Silo. Wykluwa się w końcu z niego Tango, mała córeczka pary pingwinów. 

Książka na liście ALA pojawiała się już kilkakrotnie od 2006 roku. Głównie z powodu szerzenia „wartości antyrodzinnych”, „promowanie homoseksualizmu” i „treści polityczne”.

Ostatnie miejsce zajmuje wydana w 2014 roku przez Jessice Herthel i Jazz Jennings „I Am Jazz”, czyli autobiograficzna powieść Jazz Jennings, która urodziła się jako chłopiec, ale zawsze czuła się dziewczynką. Książka jest krytykowana, ponieważ dotyczy transseksualizmu.

Amerykańskie Stowarzyszenie Bibliotekarzy odpowiada również za organizację Tygodnia Zakazanych Książek, o którym wielokrotnie już pisaliśmy na naszym portalu. W tym roku odbędzie się on w dniach 23-29 września. Hasłem przewodnim jest: „Banning Books Silences Stories. Speak Out!”, stowarzyszenie zachęca czytelników, by w te dni podnieśli swoje megafony i głośno mówili o zakazywanych książkach. „Cenzura odnosi sukces, gdy nikt o niej nie mówi; naróbmy więc trochę hałasu.”

W Polsce tydzień Książek Zakazanych obchodzony jest we wrześniu.

A czy wy uważacie, że dostęp do niektórych książek powinien być zabroniony?