Wszystko miało być przepięknie: habilitacja dzięki wywrotowej, queerowej rozprawie, etat w szanowanej instytucji naukowej, tęczowa przyszłość… A tu zonk! Zbyt subwersywną książkę próbowano zakwestionować (w duchu męskiej rywalizacji w cieniu Saturna), a autora wysadzić na margines – niech sobie radzi poza akademią. Jak się szybko przekonuje osoba mówiąca w „Wydechach z bezrybocia”: bycie badaczem literatury gejowskiej z tytułem doktora (wtedy bez hab.), a do tego artystą i jawnym homo, nie ułatwia sytuacji na rynku pracy. Gdy poznaje inne opcje zarobkowania, dostrzega następne koleiny: niedopasowanie, branżowe antypatie, układy, podwójne standardy. A z piętnem odrzucenia i ze stresem mniejszościowym jeszcze trudniej zawalczyć o siebie i robić to, co by się chciało.
W tej książce upuszcza czarnej żółci, rejestruje tchnienia i prekariackie doświadczenia sam Sobolczyk, długo bez roboty i bez upragnionego etatu. Nie kryje się w wierszach za woalką, wali wprost:
„literaci literaturoznawcy i wszyscy inni piórotraci – / jesteśmy jak górnictwo: / nieekologiczne nierentowne na wyczerpaniu / z wmówioną korzyścią społeczną / palą nas w kominku / tylko brak rządu który bałby się nam podskoczyć”.
Jego była Alma Mater obrywa równie mocno jak pozornie sojuszniczy ciepli pobratymcy:
„kiedy pana w sobolach ruchają panowie w gronostajach / nie ma mowy o cieniu / przyjemności”.
W ukazanym losie można dojrzeć też inne osoby wyklęte, zapadłe w czarną dziurę życia zawodowego i społecznego, jak odludki zanurzone w depresji, nowe roczniki oburzonych na reguły robienia „kariery wśród zwierzozwierząt” oraz panujące relacje zależności i władzy.
Pierwszoqueerosobowa poezja Sobolczyka pozostaje eksperymentalna, ale wydaje się czytelna. Intrygują w niej powiązania ezoteryczne, astrologiczne, numerologiczne, chirologiczne czy chwyty z filozofii Wschodu stosowane jako narzędzia samopoznania. Tom zawiera wiersze lingwizujące i graficzne, zalotne haiku, przegiętą aforystykę, śmiałe trawestacje – teksty zawsze mocno podmiotowe, ironicznie poważne („wprowadzić zajęcia z numerologii / zamiast biur karier na uniwersytetach // wyprowadzić kariery / from hero to zero”), eksponujące jednostkowe odczuwanie i tożsamość („ja i moja skłonność do przypisywania sobie / wyjątkliwości”).
Pisanie tu staje się formą aktywizmu i wydobycia z siebie prywatnego głosu niezgody na zastane porządki.

[Tomasz Charnas, „REPLIKA” #100 / KONFRONTAkCJE)]

PIOTR SOBOLCZYK: „WYDECHY Z BEZRYBOCIA”
SPP–DOM LITERATURY W ŁODZI 2022

TOMIK AUDIO
→ https://piotrsobolczyk.bandcamp.com/album/wydechy-z-bezrybocia-tomik-audio

Wszystko miało być przepięknie: habilitacja dzięki wywrotowej, queerowej rozprawie, etat w szanowanej instytucji naukowej, tęczowa przyszłość… A tu zonk! Zbyt subwersywną książkę próbowano zakwestionować (w duchu męskiej rywalizacji w cieniu Saturna), a autora wysadzić na margines – niech sobie radzi poza akademią. Jak się szybko przekonuje osoba mówiąca w „Wydechach z...