Powieść opisuje historię dwóch przyjaciół poszukujących swojego miejsca w życiu. Lennie i George przemierzają setki kilometrów, by znaleźć pracę, co okazuje się trudnym zadaniem. Powieść traktuje o przyjaźni, rasizmie, nierówności pomiędzy silnymi a słabymi, białymi a czarnymi, młodymi a starymi, kobietami a mężczyznami – generalnie o skomplikowanych stosunkach międzyludzkich. Ważnym motywem są też marzenia "American Dream".