Dla większości z nas Boże Narodzenie to czas pełen dobroci. Świąteczna atmosfera skłania ludzi do okazywania bliźnim życzliwości, do udzielania wsparcia tym, którym zabrakło w życiu szczęścia, do dzielenia się i przebaczania. Wszyscy, którzy czują się nieco przytłoczeni ogromem miłości, krążącej w grudniowym powietrzu, mogą poszukać ucieczki w literaturze kryminalnej, na przykład w „Świątecznie tajemnicach” - antologii opowiadań o przestępcach, którzy nie zrobili sobie gwiazdkowej przerwy.

Otto Penzler na ponad siedmiuset stronach zebrał niemal trzydzieści utworów. Większość z nich wyszła spod pióra mało znanych pisarzy — jedyne głośne nazwiska, jakie znajdziemy w książce to Agatha Christie, Thomas Hardy i Arthur Conan Doyle. Sięgając po „Świąteczne tajemnice”, możemy więc odkryć twórców, o których do tej pory nawet nie słyszeliśmy, a z takiej okazji na pewno warto skorzystać. Bardzo przydatna jest notka zamieszczona przed każdym z opowiadań — przedstawia nam pokrótce jego autorkę lub autora oraz informuje, gdzie i kiedy dany tekst miał swoją premierę.

Na pierwszy rzut oka książka robi dobre wrażenie za sprawą ładnej okładki z obwolutą — może nie całkiem świątecznej (raczej tylko zimowej), ale przyciągającej wzrok. Niestety podczas lektury okazuje się, że nie wszystko zostało tu dopięte na ostatni guzik. Dawno nie miałam w rękach pozycji, która tak rozpaczliwie wołałaby o porządną korektę — literówki straszą, na co drugiej stronie. Nie wiem też, dlaczego na początku książki jako tłumaczy wymienia się jedynie Tomasza Bieronia i Janusza Ochaba, skoro pod utworem „Niebieski karbunkuł” Arthura Conan Doyle'a podpisany jest Jerzy Łoziński.

Zbiór podzielony został na opowiadania tradycyjne, zabawne, sensacyjne, niesamowite oraz te o Sherlocku Holmesie i muszę przyznać, że nie do końca rozumiem sens tego podziału, skoro niektóre teksty zupełnie nie pasują do części, w której zostały umieszczone. Czy „Wizytę Świętego Mikołaja” naprawdę można uznać za zabawną? Czy „Kryminalna opowieść wigilijna” faktycznie zasługuje na miano sensacyjnego opowiadania? W dziale poświęconym niesamowitym historiom jest utwór, który najwyraźniej znalazł się tam za sprawą jakiegoś bożonarodzeniowego cudu, zaś jedno ze „świątecznych opowiadań o Sherlocku Holmesie” nawet nie jest opowiadaniem.

Rzadko (jeśli w ogóle) zdarza się, by wszystkie teksty w antologii reprezentowały podobny poziom — gdyby porównać „Świąteczne tajemnice” do naszyjnika, należałoby powiedzieć, że składają się na niego zarówno tanie koraliki, jak i prawdziwe perły. Niektóre opowiadania nie mają za grosz świątecznego klimatu, w innych kryminalna intryga jest tylko słabo zarysowanym tłem dla obyczajowej fabuły, ale oceniając całość, trzeba przyznać, że to ciekawy, zróżnicowany, miejscami przyjemnie zaskakujący zbiór, który dobrze czyta się nie tylko w grudniu.

Małgorzata Pawlak