Powstało już sporo książek krytykujących współczesny kult urody i presję wywieraną przede wszystkim na kobiety. Ta książka sięga jednak przyczyn tego wszystkiego, pokazując wyraźnie, że ww. kult urody nie jest zjawiskiem stworzonym współcześnie przez agencje marketingowe - gdyż istniał on od zawsze, we wszystkich kulturach. Nie da się od tego uciec, choćbyśmy nie wiem jak się zarzekali, że "wygląd nie jest dla nas ważny" (i niezależnie jak bardzo niesprawiedliwe się nam to wydaje). Wrażliwość na piękno, w tym urodę innych ludzi jest wrodzona, już niemowlęta wydają się odróżniać ludzi ładnych od brzydkich. Etcoff dokumentuje też fakt, iż teza "piękno tkwi w oku patrzącego" jest prawdziwa tylko w niewielkim stopniu. Gusta gustami, ale istnieje coś takiego jak uniwersalne kryteria piękna, co więcej są to kryteria, z których nie zdajemy sobie nawet sprawy. Przecież każdy z nas instynktownie, w ułamku sekundy potrafi ocenić, czy dana osoba jest piękna/ładna, czy nie. Teoretycznie wydaje się, że piękno jest bezużyteczne z punktu widzenia naszego funkcjonowania (jak też twierdził pan Freud, który to wymyślił bardzo wiele bezsensownych tez), co jest ewidentną nieprawdą, jako że uroda służy doborowi naturalnemu. (Jest to ciekawe, że nasza ewolucja robi tak mało kroków do przodu i cały czas odwołujemy się do człowieka jaskiniowego, a przecież znamy przykłady ze świata zwierząt dowodzące, że ewolucja może posuwać się znacznie szybciej). Wśród ludzi uroda to waluta i narzędzie władzy. Patrzenie na kogoś lub coś pięknego sprawia nam po prostu przyjemność i to jest podstawowa przyczyna, dla której wolimy ludzi atrakcyjnych od nieatrakcyjnych. Jest to także momentem zawieszenia naszego racjonalizmu.

"Sposób, w jakim reagujemy na piękno, to sztuczka naszego mózgu, a nie efekt głębokiej refleksji."

Dość długo polowałam na tę książkę i kiedy w końcu udało mi się ją przeczytać, nie do końca jestem przekonana, czy gra była warta świeczki. Nie ma co się oszukiwać, autorka Ameryki nie odkrywa, pisząc rzeczy, które każdy z nas instynktownie wie. Poza tym jednak książki popularnonaukowe też się starzeją i powinno się je czytać kiedy są stosunkowo nowe. Ta pozycja została napisana ponad 20 lat temu, co może nie wydaje się aż tak wiele (zwłaszcza, że wiele wątków jest raczej prostych i oczywistych), ale w dzisiejszym pędzącym świecie wydaje się to być epoką. Zwłaszcza, że autorka powołuje się na badania jeszcze z lat 70-tych! Nie możemy mieć w tej sytuacji pewności, że od tego czasu nie odkryto nowych rzeczy, podważających przedstawiane twierdzenia. Do tego w książce brak bibliografii, co jest już poważnym mankamentem. Wreszcie pozycja nieładnie się też zestarzała w kontekście pewnych standardów i używanego języka - razi zwłaszcza użycie słowa "Murzyn".

Co nie zmienia faktu, że na podstawowym poziomie książka jest aktualna, bo porusza kwestie dość uniwersalne. W drugiej dekadzie XXI wieku kult urody jakby jeszcze nabrał mocy i wszedł na nowy poziom. Jeszcze więcej wypełniaczy, więcej operacji plastycznych, moda zmieniająca się jak w kalejdoskopie. Kilku ciekawych faktów się dowiedziałam (wiem już np. czemu w kolejce sklepowej ludzie notorycznie "wchodzą mi na plecy"), a całość napisana jest w bardzo przystępny, eseistyczny sposób.

Mimo wszystko - puentuje autorka - powinniśmy starać się odłączać zwierzęcy instynkt i kierować rozsądkiem. Cieszyć się fizycznym pięknem, ale pamiętać, że nie jest ono równoznaczne z dobrem, i dostrzegać także piękno wewnętrzne.

Powstało już sporo książek krytykujących współczesny kult urody i presję wywieraną przede wszystkim na kobiety. Ta książka sięga jednak przyczyn tego wszystkiego, pokazując wyraźnie, że ww. kult urody nie jest zjawiskiem stworzonym współcześnie przez agencje marketingowe - gdyż istniał on od zawsze, we wszystkich kulturach. Nie da się od tego uciec, choćbyśmy nie wiem jak...