Złożyć do grobu stary świat a nad świeżo udeptaną ziemią rzucić jeszcze jakieś bluźnierstwo. Oto jest prawdziwe przesłanie tej poezji. Utopić w mroku zapomnienia człowiecze obrzydliwości i przyjąć zupełnie inne podstawy do zbudowania ludzkości bez złudzeń. To cel liryki dla której śmierć stanowi jedynie kolejny krok ludzkiego doświadczenia. "Nieuniknioną śmiercią nie zwódźmy się wcale; szczęsny, kto jednym krokiem przebieży jej wrota". Tak więc dajmy się ponieść temu nihilistycznemu pesymizmowi. Chociaż raz na jakiś czas stańmy oko w oko z nicością odmalowaną przez czołowego parnasistę. Nie dlatego, że Leconte de Lisle w pogoni za doskonałością wyrazu artystycznego stosował niedościgniony i pełen symboli warsztat poetycki. Ale po to, aby zrozumieć duszę człowieka o którym moglibyśmy powiedzieć, że umie czytać z naszych myśli.

Egzotyczne jest tu wszystko. Bogata w cudowne rymy tropikalna fauna i flora. Spojrzenie na rolę człowieka w budowaniu pozycji wymyślonych przez siebie bogów. Kształty i barwy życia z jego czule lub posępnie wyrażonym drganiem. Ponieważ tu wszystko drga i migoce. Zarówno zło jak i dobro. Owiane zapachem tamaryszku obrazy są przekazane tak bardzo emocjonalnie, że nie sposób się opierać wizjom skoku w przepaść. Czy występuje tam radość? Być może. Jednak wydaje się, jakby była zasysana promowaną przez francuskiego poetę pustką zapomnienia. Jakby nie należała do plemienia tych samych znanych nam słów. Jakby posiadała inną nazwę, którą dla niej wybrał Leconte de Lisle. Nie poznałem jej znaczenia, bo królestwo tej poezji nie pochodzi z naszego świata.

Był mistrzem dla wielkich poetów urodzonych w XIX wieku. Zapomniany przez nas, osunął się w wyczarowaną przez siebie samego przepaść smutku. Przecierał szlaki niespotykanej przez nas przyrody a bezmiar tkwiącego nad nim nieba zapewne już za jego życia wydał klątwę na czarne od ponurych kolorów myśli. Uczyli się od niego najwięksi z największych. Stéphane Mallarmé i Arthur Rimbaud widzieli w nim jasnowidza poezji. Towarzyszące mu kontrowersje wynikały z tego, że Leconte de Lisle potrafił przekraczać progi zaświatów, zupełnie niezrozumiałe dla przeciętnego człowieka. Niewielu z nas będzie chciało pojąć doskonałość polinezyjskiego wszechświata w jego wydaniu.

Niektórzy przypisują mu nadmierną posągowość. Być może temu zarzutowi sprzyjają specyficzne opisy strasznych odgłosów przyrody. Lwy i słonie wzbudzają u czytelników nie tylko szacunek ale też poczucie lodowatych a wręcz cudownie nadziemskich bóstw. Jak szybko ten poeta potrafi się przenosić od opisów mrożących krew w żyłach zwierząt do mitologicznego świata Hefajstosa, kującego w rozpalonej kuźni broń. Greckie motywy to nieodłączny element poezji Leconte de Lisle'a. Tak samo jak uśmiercanie diabła, który będąc pierwszym skazańcem usłyszał z ust poety słowa: "Szatan oddał ducha! I rozpadnie się Dzieło sześciu Dni stworzenia!". A jakich wątpliwości dostarczyła mnie osobiście ta mroczna poezja, to pozostawiam do przedyskutowania w innej chwili.

Złożyć do grobu stary świat a nad świeżo udeptaną ziemią rzucić jeszcze jakieś bluźnierstwo. Oto jest prawdziwe przesłanie tej poezji. Utopić w mroku zapomnienia człowiecze obrzydliwości i przyjąć zupełnie inne podstawy do zbudowania ludzkości bez złudzeń. To cel liryki dla której śmierć stanowi jedynie kolejny krok ludzkiego doświadczenia. "Nieuniknioną śmiercią nie...