Dan Kieran podróżuje i doradza podróżującym, ale daleko jego refleksjom do klasycznych przewodników, wytyczających turystom trasy wycieczkowe, sugerującym obowiązkowe obiekty do zwiedzania i najlepsze miejsca na posiłek i nocleg. O jego „metodzie” podróżowania wiele mówi otwierający książkę taoistyczny cytat: dobry podróżnik nie ma ustalonych planów i nie zależy mu na dotarciu do celu. Wprawdzie Kieran nie jest aż tak radykalny, żeby zachęcać nas do bezcelowego błądzenia, stanowczo jednak odradza bezrefleksyjne korzystanie z typowych ofert turystycznych, zarzucając im powierzchowność, sztuczność i – przede wszystkim - brak obiecywanej satysfakcji. 

Książka ma bardzo ciekawą konstrukcję. Autor opisuje nie tylko swoje własne doświadczenia podróżnicze, na równi stawiając wyprawę pociągiem do Europu Wschodniej i pieszą wędrówkę po najbliższej okolicy. Obszernie omawia relacje innych podróżników, o podobnym jak jego nastawieniu do wędrówki, a także cytuje książki z dziedziny neurologii, przytaczając najnowsze ustalenia dotyczące funkcjonowania mózgu oraz specyfiki każdej z półkul, odpowiadających za nasze postrzeganie, odczuwanie i decydowanie. Na pozór taki pomysł może się wydać dość ekscentryczny, jednak w trakcie lektury sprawdza się doskonale. 

Dowiadujemy się - od Kierana i cytowanych przez niego autorów - jak cenna jest zmiana perspektywy w podróży, zrezygnowanie z dużych szybkości i dokładnych planów na rzecz uważności i spontaniczności. Świetny jest np. fragment, w którym autor obserwuje turystów zmierzających do pałacu Buckingham. Widzi ich entuzjazm i ożywienie, nieuchronnie ustępujące rozczarowaniu na widok budynku za kratą zamkniętej bramy. Pisze też o powszechnym znudzeniu w słynnych galeriach i muzeach (fakt, w końcu ilu ludzi jest rzeczywistymi fascynatami malarstwa czy rzeźby?). Opisuje miejsca atrakcyjne turystycznie, których starannie unikają miejscowi. 

Dla podróżników – czytelników szczególnie ujmujący będzie zapewne rozdział, w którym Kieran bardzo ciekawie i nietypowo opisuje zabierane ze sobą lektury, pełniące rolę jego osobistych „przewodników” podczas podróży do danego kraju. I tak w przypadku Czech jest to biografia Vaclava Havla, Austrii – proza Stefana Zweiga, a jadąc do Paryża Kieran podąża śladami bohatera „Dnia Szakala” Forsythe'a. Zapewnia, że odbiór samej lektury, jak też korespondującego z nią otoczenia, staje się w takich warunkach wyjątkowy. Ta metoda jest nietrudna do naśladowania i niewątpliwie warta wypróbowania. 

Wartość książki polega także na tym, że Dan Kieran nie ogranicza się jedynie do propagowania podróży w wolnym tempie i na własnych warunkach, bez terroru obowiązkowych miejsc do „zaliczania” i obiektów do fotografowania.. W swoich rozważaniach porusza dużo szerszy temat powszechnych życiowych postaw i priorytetów, którymi kierujemy się przez cały rok, a nie tylko podczas wakacji czy urlopu. Określa je jako marchewkę pod postacią wakacji w połączeniu z kijem całorocznej pracy. Świetnie oddaje sens tej reguły następujący fragment: Jutro dostaniemy to, czego pragniemy – musimy tylko dzisiaj przyłożyć się do pracy i zrobić coś solidnego: spędzić wiele lat w szkole, zdobyć dobry zawód, wziąć kredyt, kupić dom, oszczędzać pieniądze dla dzieci, oszczędzać na emeryturę, aż w końcu przestaniemy pracować i kończymy życie, być może rozmyślając o czekającym nas jeszcze żywocie wiecznym. Brzmi to jak antykonsumpcyjne, minimalistyczne credo, bardzo zresztą mi bliskie. Oby takich książek – i czytających je „wolnych” podróżników - było jak najwięcej. 

Bogusław Karpowicz