Widząc książkę o takim tytule, obiecującym rewolucję w kwestii wiedzy o historii ludzkości, po jej przeczytaniu można mieć pewien niedosyt. Lektura może nie zawodzi, bo zarówno pionierstwo tematyki jaki i obszerność i poziom badań imponują, jednak czy aby na pewno stykamy się z zupełnie nową historią?
Po książkę sięgnąłem głównie za sprawą Davida Graebera - nieżyjącego już antropologa i anarchisty, który nie pierwszy raz rozprawia się z pewnymi zakorzenionymi w społeczeństwie mitami dotyczącymi naszych systemów społecznych i gospodarczych. O ile w "Długu" rozprawiał się z mitami dotyczącymi pieniądza i sposobów w jaki ludzie historycznie regulowali między sobą należności, tak przedmiotem "Nowej historii" są struktury społeczne. Autorzy szukają odpowiedzi na pytania: czy nierówności mają swoje źródło? Czy hierarchia zawsze musi być obecna w rozwiniętych społecznościach? Jaka była rola kobiet w historii człowieka? Czy rewolucja agralna faktycznie była rewolucją? I przede wszystkim: czy ludzie mogliby żyć inaczej. Oczywiście odpowiedzi na te pytania mają zaskoczyć.
Aby uzasadnić swoje tezy, autorzy snują długie opowieści o zwyczajach poszczególnych plemion indiańskich, afrykańskich czy ludów zamieszkujących Mezopotamię. Opisują strukturę pierwszych miast, rytuały pochówkowe, zwyczaje, gry i zabawy, a także przykłady konfrontacji kultury cywilizacji łacińskiej z pozostałymi. I choć opowieści te pełne są szczegółów i ciekawych anegdot, to wnioski jakie na końcu są wyciągane bywają nieco na wyrost. A po lekturze widzimy, że i tak historia człowieka aż tak bardzo się nie zmieniła, bo nadal wiemy, że hierarchia była, choć nie tak wyraźna, przemoc i nierówności również, choć może z innych powodów niż nam się wydawało.
Wydaje mi się, że w książce można doszukać się delikatnych sugestii dotyczących świata dzisiejszego - przede wszystkim tego, czy hierarchia jest nam potrzebna. Oczywiście, jak na anarchistów przystało, autorzy dają odpowiedź negatywną, choć przełożenie opowieści o niezbyt zaawansowanych społeczeństwach na dzisiejsze realia nie jest zbyt przekonujące.

Widząc książkę o takim tytule, obiecującym rewolucję w kwestii wiedzy o historii ludzkości, po jej przeczytaniu można mieć pewien niedosyt. Lektura może nie zawodzi, bo zarówno pionierstwo tematyki jaki i obszerność i poziom badań imponują, jednak czy aby na pewno stykamy się z zupełnie nową historią?
Po książkę sięgnąłem głównie za sprawą Davida Graebera - nieżyjącego już...