Owszem, musi szokować tytuł w połączeniu z maseczką Hannibala Lectera na okładce. Gdy słyszymy słowo psychopata skojarzenia są nieuniknione: seryjni mordercy, gwałciciele, kryminaliści pozbawienie ludzkich uczuć i bezwzględni w zadawaniu cierpień swoim ofiarom. I jak tu mówić o madrości? okazuje się jednak, że pewne aspekty osobowości psychopatycznej mogą przynosić realne życiowe korzyści, a jej cechy występują dziś u skutecznych menedżerów i sprawnych chirurgów. Psychopatia czasami po prostu się opłaca. Psychopaci są chętnie zatrudniani przez wielkie korporacje, bo ich umiejętność zachowania stalowych nerwów w każdej sytuacji, łatwość podejmowania decyzji i skupienie na celu dają pożadane w dzisiejszym świecie efekty. W świecie, w którym radzi sobie nie neurotyczny mazgaj ale bezwzględny drapieżnik o nieodpartym uroku.

Ciekawi mnie co na postawione w tej książce tezy powiedziałby najsłynniejszy polski psycholog profesor Kazimierz Dąbrowski. Według niego psychopatia miałaby być największą przeszkodą w rozwoju. Był on być może za bardzo zwolennikiem pięknych dusz. A tymczasem okazuje się, że życiowy pragmatyzm premiuje zupełnie inne ludzkie typy.

Kevin Dutton przedstawia w swej pracy szereg zaskakujących twierdzeń popartych wynikami badań wielu specjalistów. Najogólniej mówiąc brytyjski psycholog sprzyja zdaniu, że trochę psychopatii w codziennym życiu może nam się najzwyczajniej przydać. Ta twardość w realizacji własnych dążeń, umiejętność niepodlegania lękom i innym ograniczającym emocjom, ta skuteczność w działaniu, któż nie chciałby ich mieć? Są zawody, w którym bycie nieczułym i zimnym jak psychopata jest wręcz wskazane. Prezentuje to lista na str. 250 wymieniające profesje, w których psychopatia działa in plus i takie w których jest in minus. Do tych pierwszych zaliczana jest przede wszystkim wyższa kadra zarządzająca, prawnicy, handlowcy czy chirurdzy. Do drugich zaś opiekuni osób niepełnosprawnych, pielęgniarki, terapeuci, lekarze, nauczyciele i artyści.

Wreszcie chciałbym wspomnieć o przywołanej w ostatnim rozdziale mało znanej książce Allana Harringtona „ Psychopats” z 1972. Autor przedstawia w niej radykalną koncepcję ewolucji rodzaju ludzkiego, wedle której psychopaci to nowa rasa homo sapiens, która będzie w stanie najskuteczniej przetrwać w nadchodzącym świecie przyszłości. Osobiście myślę o tym z przerażeniem. Bo wyobraźcie sobie jak mogłoby funkcjonować społeczeństwo złożone z samych psychopatów? Jak wyglądałyby wtedy relacje międzyludzkie? Taki świat pędziłby chyba do niemal pewnej samozagłady. Na dłuższą metę wyzuta z wszelkiego humanizmu psychopatia jest destrukcyjna, jakkolwiek funkcjonalna psychopatia może dawać doraźne korzyści, nieźle zresztą zareklamowane przez brytyjskiego psychologa.

Owszem, musi szokować tytuł w połączeniu z maseczką Hannibala Lectera na okładce. Gdy słyszymy słowo psychopata skojarzenia są nieuniknione: seryjni mordercy, gwałciciele, kryminaliści pozbawienie ludzkich uczuć i bezwzględni w zadawaniu cierpień swoim ofiarom. I jak tu mówić o madrości? okazuje się jednak, że pewne aspekty osobowości psychopatycznej mogą przynosić realne...