"Niewidzialny" to bardzo dobrze skonstruowana powieść psychologiczna. Jej akcja dzieje się w latach 20. XX wieku w ówczesnej Czechosłowacji. Głównym bohaterem jest Piotr Szwajcar, wychowany w biednej i nieco patologicznej rodzinie, który nie chcąc powielać wzorców rodzinnych, uparcie dąży do tego, by stać się kimś, nawet za wszelką cenę. I taka okazja mu się trafia. Poznaje Sonię Hajn, córkę właściciela fabryki mydła i postanawia się z niż ożenić. To, że Soni nie kocha, nie jest żadną przeszkodą. Ważne, że będzie kimś, dyrektorem fabryki. Sielanka nie trwa jednak długo, bo rodzina ma swój sekret, a jest nim tytułowy Niewidzialny - Cyryl - brat właściciela fabryki. Niegroźny wariat błąkający się po domu, myślący, że go nikt nie widzi.
Nie będę więcej spoilerować. Powiem tylko, że w tej książce żadna z postaci nie jest w 100% dobra lub w 100% zła. Wnikliwe opisy autora pozwalają poznać całe spektrum cech charakteru każdego z bohaterów i dogłębnie zastanowić się nad naturą ludzką. Polecam!

"Niewidzialny" to bardzo dobrze skonstruowana powieść psychologiczna. Jej akcja dzieje się w latach 20. XX wieku w ówczesnej Czechosłowacji. Głównym bohaterem jest Piotr Szwajcar, wychowany w biednej i nieco patologicznej rodzinie, który nie chcąc powielać wzorców rodzinnych, uparcie dąży do tego, by stać się kimś, nawet za wszelką cenę. I taka okazja mu się trafia. Poznaje...

Petr Švajcar od dzieciństwa czuje się lepszy od innych, bieda to „jedyne co łączy” członków jego rodziny, a małe miasteczko, w którym się wychowuje, nie ma mu nic do zaoferowania. Uczy się dobrze, idzie na studia, walczy (niechętnie) na wojnie. Nie potrzebuje przyjaciół, a pieniędzy. Wżenia się więc w rodzinę miejscowego potentata mydlanego. Owładnięty żądzą sukcesu, nie cofnie się przed niczym by osiągnąć swój cel.
Brzmi niepokojąco znajomo? Owszem, bohater „Niewidzialnego” to upiorne odbicie w lustrze... samego Havlička. Jesenice to karkonoskie Jilemnice, rodzinne miasto pisarza. Wychowany w niezamożnej rodzinie, był dobrym uczniem i studentem, a studia przerwała mu obowiązkowa służba wojskowa. Po wojnie wrócił odmieniony, zaczął pracę w banku, a wkrótce zdobył względy córki jilemnickiego potentata mydlanego Krausa, zaś małżeństwo z nią zapewniło mu dostatnie życie. Niedługie, bo w wieku 47 lat zmarł na zapalenie opon mózgowych.

Po lekturze mnożą się więc pytania. Jak wiele z Havlička jest w Švajcarze, a ile w postaci obłąkanego wuja Cyryla? Czy willa Krausa była „Przeklętym domem Hajnów”? Jakie były tak naprawdę relacje pisarza z jego żoną i czy historia Soni mogła zdarzyć się naprawdę? Postać młodziutkiej żony głównego bohatera to w końcu jedna z najtragiczniejszych na scenie „Niewidzialnego”.

Havliček gra z motywem fatum - bohater powieści pieczołowicie układa poszczególne elementy swojego sukcesu, wspina się po drabinie kariery, używając najpodlejszych metod, byle tylko iść w górę. Ma jednak świadomość, że może zostać za to ukarany, czuje, że ktoś „na górze” obserwuje jego poczynania z niepokojem, a może i z zazdrością i że czegokolwiek by nie robił i tak świat będzie przeciwko niemu. Švajcar odpycha, ale i fascynuje - nie ukrywa, że jego intencje są złe, mówi wprost, że chce osiągnąć swój cel, nie bacząc na środki i liczbę poszkodowanych w operacji „sukces”.

To nowoczesna tragedia antyczna zamknięta w domu z koszmarów. Ród Hajnów to gnijący od środka twór, osypujący się z zewnątrz, a ich posiadłość widziała niejedną ludzką tragedię i łzy, które użyźniły jedynie ziemię, na której zbudowano tę wieżę Babel - pełną pychy i niegodziwości. Wchodzący w nią Švajcar okaże się jedynie małą cegiełką, ale i kamieniem który poruszy lawinę. Havliček szczegółowo zarysowuje każdą postać na tej scenie - jej przeszłość i motywy w tym tragicznym theatrum mundi. Napięcie rośnie z każdym kolejnym aktem, poczynaniom bohaterów towarzyszy uczucie grozy i niedowierzania. a jednocześnie... lekkiego rozbawienia, iż kukiełki na tej scenie, mimo że tak bezwolne i kruche, usilnie próbują zmienić swoje przeznaczenie. Chichot losu drga w kryształowych żyrandolach, błyska złowrogim blaskiem luster. To horror bez elementów fantastycznych, to świat, gdzie najgorszą bestią jest człowiek.

I o ile ujęcie treści „Niewidzialnego” przez prl-owskich wydawców jako „historii upadku zdegenerowanej rodziny fabrykanckiej” jest niewielką nadinterpretacją, to po prostu nie wystarcza też do opisania złożoności książki Havlička. Moim zdaniem jest ona uniwersalna - pisarz krytykuje tu zarówno kapitalizm, jak i kult pracy i pogoni za pieniądzem w ogóle. Dekonstruuje ród mieszczański, ale i instytucję rodziny, małżeństwa. Nie oszczędza żadnej warstwy społecznej, z każdej strony możemy spodziewać się najgorszego - bo w końcu zło jest z początku niewidzialne.

Warto polecić w tym miejscu ekranizację powieści z 1988 roku. „Przekleństwo/Zagłada Domu Hajnów” Jiriego Svobody to arcydzieło surrealistycznego horroru psychologicznego. Hiperrealistyczna gra aktorska i nadekspresyjna praca kamery w połączeniu z nasyconą kolorystycznie scenografią tworzą obraz tak żywy, a jednocześnie tak odrealniony, że widzowi braknie tchu. Najazdy kamery, ujęcia niemal-POV i szybki montaż to techniczne cuda. Film podchodzi też bardzo skrupulatnie do materiału książkowego, wiernie ukazując historię upadku Hajnów. Svoboda, późniejszy polityk komunistycznej partii czeskiej, mógł z łatwością ukazać treść „Niewidzialnego” w konwencji bardziej politycznej. Na szczęście jego film to uniwersalna parabola o anty-Hiobie, z czytelnym, ale i niedosłownym przesłaniem, której finał naprawdę zwala z nóg.

Petr Švajcar od dzieciństwa czuje się lepszy od innych, bieda to „jedyne co łączy” członków jego rodziny, a małe miasteczko, w którym się wychowuje, nie ma mu nic do zaoferowania. Uczy się dobrze, idzie na studia, walczy (niechętnie) na wojnie. Nie potrzebuje przyjaciół, a pieniędzy. Wżenia się więc w rodzinę miejscowego potentata mydlanego. Owładnięty żądzą sukcesu, nie...

Matko jedyna przenajświętsza.
Główny bohater jest obrzydliwą osobą. Tak paskudnego charakteru już dawno nie widziałam w literaturze.
"Niewidzialny" opowiada historię niejakiego Piotra Szwajcara - chemika, który świadomie wżenił się w rodzinę Hajnów tylko po to, by w przyszłości odziedziczyć fabrykę mydła. Tuż po ślubie okazuje się, że Szwajcar znalazł się w nieciekawej sytuacji - nie dość, że u Hajnów odnotowane były przypadki choroby psychicznej, to jeszcze jeden z tych "przypadków" mieszka na strychu domu teścia bohatera. Gorzej być nie może? A skąd. To dopiero początek spirali problemów Szwajcara.
Atmosfera gęstnieje z rozdziału na rozdział. Jako czytelniczka nigdy nie byłam do końca pewna, co mnie czeka na następnej stronie - autor miał niesamowicie bujną wyobraźnię, oj, miał.
Czytałam to z rosnącym niesmakiem, nie wynikał on jednak z budowy powieści czy też ogromu ciężkostrawnych scen. Niesmak mój był związany z postawą głównego bohatera i jego poczynaniami.
Gdybym miała podsumować tę powieść jednym zdaniem, niewątpliwie rzekłabym tylko dwa słowa.
Karma powraca.
Polecam - trochę jako kawał świetnej prozy psychologicznej, trochę jako opowieść ku przestrodze.
Dłuższa opinia tutaj: --> https://czechozydek.wordpress.com/2016/07/15/jaroslav-havlicek-niewidzialny/

Matko jedyna przenajświętsza.
Główny bohater jest obrzydliwą osobą. Tak paskudnego charakteru już dawno nie widziałam w literaturze.
"Niewidzialny" opowiada historię niejakiego Piotra Szwajcara - chemika, który świadomie wżenił się w rodzinę Hajnów tylko po to, by w przyszłości odziedziczyć fabrykę mydła. Tuż po ślubie okazuje się, że Szwajcar znalazł się w nieciekawej...

Choć książkę przeczytałam ponad miesiąc temu to do tej pory na samo jej wspomnienie dalej mam dreszcze.

Choć książkę przeczytałam ponad miesiąc temu to do tej pory na samo jej wspomnienie dalej mam dreszcze.

Podobała mi się. Książkę czyta się w duchocie, będąc coraz bardziej przytłoczonym przez okrucieństwa.

Podobała mi się. Książkę czyta się w duchocie, będąc coraz bardziej przytłoczonym przez okrucieństwa.

Przeczytałam ponad pół roku temu. Dziś jeszcze myślę z przerażeniem o Piotrze Szwajcarze i życiu, które zgotował sobie i innym. Mistrzostwo stylu, Havlicek zagęszcza dramat z karty na kartę.

Przeczytałam ponad pół roku temu. Dziś jeszcze myślę z przerażeniem o Piotrze Szwajcarze i życiu, które zgotował sobie i innym. Mistrzostwo stylu, Havlicek zagęszcza dramat z karty na kartę.