W drugim tomie „Przemian” (równie intrygującym jak poprzedni) wędrujemy powoli przez wiek XV, obserwujemy powolne odchodzenie od słodyczy Gotyku w stronę bardziej surowego stylu toskańskiego, zahaczamy o niezrównane malarstwo flamandzkie, pomieszkujemy we Florencji, Rzymie i Wenecji, żeby dotrzeć do Amsterdamu z jego genialnym mieszkańcem – Rembrandtem.
A mowa jest o bardzo zmieniającym się świecie, w którym cywilizacja duszy przekształca się w cywilizację umysłu. Inaczej rozumie się i wyraża religijność, co ma odzwierciedlenie w sztuce. Feudalizm się chwieje, chrześcijańskie rycerstwo ustępuje pola najemnym kondotierom, człowiek i jego dusza stają się miarą wszechrzeczy. Posągi usamodzielniają się i opuszczają mury świątyń. Postacie odrywają się od miejsca kultu i zyskują niezależność. Wchodzą do fikcji malarskiej, a wraz z nimi – ludzie. Artyści starają się nam powiedzieć, że duszą świata jest tajemnica a nie objawienie i sztuka tę tajemnicę ukazuje ale nie odkrywa.
Do tematów sztuki wkraczają wątki mitologiczne. To co duchowe staje się irrealne, artysta już nie przywołuje bóstw ale trochę „ubóstwia” człowieka i wprowadza go do irrealnego świata sztuki. Nie znaczy to, że zarzucono sztukę sakralną, jednak duchowość i wiara ukazywane są w zupełnie nowy sposób.
Oczywiście ten tom nie byłby pełny, gdyby nieśmiertelny duch Vasariego nie unosił się majestatycznie nad nieokiełznanymi wodami swady i aluzji Malraux. Autor ewokuje tak odważne światy, że często można w nich pobłądzić. Malraux ma skłonność do tworzenia piętrowych porównań (w tym tomie zmienił się tłumacz, lecz specyficzny język pozostał…). Tworzy zdania typu: „A jest nie bardziej podobne do B niż C nie przypomina D, chociaż jest pokrewne A”. I weź tu Czytelniku zgadnij, kto do kogo jest a kto nie jest podobny ! Jeśli sam tego nie poczujesz, Malraux Ci tego nie powie. Ale poszukiwać warto…

W drugim tomie „Przemian” (równie intrygującym jak poprzedni) wędrujemy powoli przez wiek XV, obserwujemy powolne odchodzenie od słodyczy Gotyku w stronę bardziej surowego stylu toskańskiego, zahaczamy o niezrównane malarstwo flamandzkie, pomieszkujemy we Florencji, Rzymie i Wenecji, żeby dotrzeć do Amsterdamu z jego genialnym mieszkańcem – Rembrandtem.
A mowa jest o...