W 1948 roku Sándor Márai, coraz mocniej represjonowany przez komunistyczne władze, wyemigrował wraz rodziną do Włoch. Ojczyzna, która go ukształtowała, i tak już wówczas nie istniała - przeminęła bezpowrotnie wraz z chaosem przełomu wieków i dwiema wojnami światowymi. Zmierzch mieszczańskiego życia i wartości, które porządkowały rzeczywistość młodego Maráiego, sprawiły, że rodzinna Kassa była już tylko miastem-snem, zachowanym w pamięci jako Eden, z którego pisarz został wygnany. Przyjął los Odyseusza, spędzając na emigracji ponad 40 lat, ale nie dane mu było nigdy powrócić do ojczyzny. Niedługo po przybyciu do USA, które były kolejnym punktem na mapie jego tułaczki, zanotował: “Z całkowitą szczerością w sercu mogę sobie życzyć tylko tego: dobrze by było jeszcze pożyć u siebie, w kraju i u siebie, w kraju umrzeć”. Jednak jego życie dobiegło końca w Ameryce, która stała się jego przybraną ojczyzną, ale nigdy prawdziwym domem.

Bywało, że na emigracji czuł się szczęśliwy, ale utrata kontaktu z ojczystym językiem i krajowym życiem literackim była niemożliwa do zrekompensowania. Bez względu na to, jak często podróżował, nie zmieniały się nigdy tematy, które najbardziej go interesowały. Był uważnym kronikarzem kryzysu Europy, która, po dwóch wojnach światowych, doświadczeniu totalitaryzmów i narodzinach człowieka masowego, nie mogła już dłużej stanowić źródła cywilizacji i kultury. Jednocześnie wnikliwie przyglądał się samotności człowieka w świecie i beznadziei międzyludzkich relacji, niebędących w stanie zasypać przepaści istniejącej zawsze między dwojgiem ludzi. Mimo że w swej biografii Tibor Mészáros skupił się przede wszystkim na analizie twórczości pisarza, udało mu się jednocześnie stworzyć wielowymiarowy portret Maráiego-człowieka, pogrążonego w tęsknocie za ojczyzną i poczuciu samotności, którą zakończyć mogła jedynie samobójcza śmierć.

***

Więcej recenzji na:
https://www.instagram.com/dwa.akapity/
https://www.facebook.com/dwa.akapity/

W 1948 roku Sándor Márai, coraz mocniej represjonowany przez komunistyczne władze, wyemigrował wraz rodziną do Włoch. Ojczyzna, która go ukształtowała, i tak już wówczas nie istniała - przeminęła bezpowrotnie wraz z chaosem przełomu wieków i dwiema wojnami światowymi. Zmierzch mieszczańskiego życia i wartości, które porządkowały rzeczywistość młodego Maráiego, sprawiły, że...