Nowy słownik gwary miejskiej bydgoszczan
- Kategoria:
- encyklopedie, słowniki
- Tytuł oryginału:
- Nowy słownik gwary miejskiej bydgoszczan
- Wydawnictwo:
- Andrzej S. Dyszak
- Data wydania:
- 2023-07-04
- Data 1. wyd. pol.:
- 2023-07-04
- Liczba stron:
- 286
- Czas czytania
- 4 godz. 46 min.
- Język:
- polski
- ISBN:
- 9788396807809
Pierwszy (mały) słownik gwary bydgoskiej ukazał się w 2008 roku nakładem Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego i zawierał wyrazy, wyrażenia i zwroty charakterystyczne dla mowy mieszkańców Bydgoszczy (ok. 400 jednostek słownikowych),których jedynym źródłem stała się trzytomowa powieść autobiograficzna Jerzego Sulimy-Kamińskiego pt. Most Królowej Jadwigi, a głównie – słowniczki kończące kolejne jej tomy wydane w latach 1986 i 1988.
Siedem lat później Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy opublikowało monografię poświęconą gwarze bydgoskiej z poszerzonym słownikiem w układzie tematycznym. Niniejszy słownik (podobnie jak ten z roku 2008) ma układ alfabetyczny i został uzupełniony licznymi hasłami nieobecnymi także w monografii z 2015 roku. Teraz jest ich ponad 670.
Podstawowy zasób leksyki bydgoskiej pochodzi z Mostu Królowej Jadwigi (wydanie z 2014 roku),ale zostało ono zweryfikowane (niektóre wyrazy wcześniej uznane za gwaryzmy bydgoskie zostały usunięte, skorygowano opis gramatyczny – przede wszystkim w zakresie słowotwórstwa – i poprawiono definicje znaczeń). Mniej liczne słownictwo gwarowe zaczerpnięte zostało z powieści i opowiadań innych bydgoskich autorów: Tadeusza Nowakowskiego (Obóz Wszystkich Świętych, Urzeczenie, Szopa za Jaśminami) i Wiesława Rogowskiego (Kamienny bruk). Niewielką grupę leksyki bydgoskiej przynosi także powieść dla młodzieży pt. Zagadkowy młyn (której miejscem akcji jest m.in. Bydgoszcz),gdańskiego autora Jerzego Sawickiego. Pojedyncze słowa gwarowe przyniosła książka Gimnazjalistki z Kujawskiej, będąca literackim wspominaniem Bydgoszczy, autorstwa Janiny Biedowicz. Cennymi źródłami gwary bydgoskiej są też dwa następujące teksty: Pamiętnik gapia Zbigniewa Raszewskiego, który w rozdziale Język polski przedstawia m.in. jego bydgoskie odmiany, a w tym: gwarę miejską, oraz artykuł Anny Krawczyk-Tyrpy Bydgoska mowa w Krakowskich uszach, w którym Autorka, wspominając swoje „kontakty rodzinno-wakacyjne z Bydgoszczą” i późniejszy okres zamieszkania w tym mieście, przedstawiła fakty językowe, które wywołały u niej „zdziwienie innością”. Co ważne – we wszystkich tych publikacjach znaleźć można jednostki słownikowe, których brak u J. Sulimy-Kamińskiego, lub warianty wyrazów i związków wyrazowych zanotowanych przez tego pisarza. Innych jeszcze składników gwary bydgoskiej dostarczyły osoby zainteresowane gwarą i pierwszym słownikiem, a także internauci.
W niniejszej publikacji Słownik ułożony jest alfabetycznie (od A do Ż),a poprzedzają go Objaśnienia zawierające informacje o budowie hasła, o stosowanych skrótach i znakach, a także rozwiązanie skrótów źródeł przykładów. Bezpośrednio po słowniku znajdują się dwa indeksy: Gwaryzmy bydgoskie w układzie tematyczny i Synonimy w gwarze bydgoskiej oraz Skorowidz, w którym hasła zostały ułożone tematycznie (z odsyłaczami do odpowiednich stron słownika).
Druga część książki (O gwarze bydgoskiej) zawiera skrótową charakterystykę gwary bydgoskiej, dla której wstępem są rozważania o gwarze miejskiej wśród odmian polszczyzny (Gwara miejska jako mieszana odmiana języka polskiego). Kolejne podrozdziały dotyczą zapisów gwary bydgoszczan, do których należą: z jednej strony nieopracowana i trudna do zweryfikowania leksyka zbierana latami przez jednego z bydgoskich dziennikarzy (Słowniki Zbigniewa Wicherka),a z drugiej – publikacje, dla których gwara bydgoska stała się (choćby częściowo) tworzywem językowym lub obiektem opisu (Teksty literackie i wspomnieniowe o Bydgoszczy). W dalszej kolejności składniki leksykalne mowy mieszkańców Bydgoszczy zostały szczegółowo scharakteryzowane (zapożyczenia, dialektyzmy, formacje słowotwórcze, stałe związki wyrazowe) i skonfrontowane z gwarą poznańską.
Słownik został zilustrowany fotografiami Wiesława Krukowskiego.
Książka do kupienia u Autora (andrzejdyszak@gmail.com).
Porównaj ceny
W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni.
Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie:
• online
• przelewem
• kartą płatniczą
• Blikiem
• podczas odbioru
W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę.
Mogą Cię zainteresować
Książka na półkach
- 1
OPINIE i DYSKUSJE