„Kiedy do władzy w Niemczech doszli narodowi socjaliści, w kraju skończyło się swobodne, nieskrępowane życie i wkrótce zaczęły się prześladowania homoseksualistów. Ale Rudolf Brazda i krąg jego przyjaciół nie dali się zastraszyć. Aż do 1937 roku nie kryli się ze swoją orientacją seksualną. Potem oni także dostali się w tryby machiny prześladowań”.

III Rzesza bez wątpienia była państwem totalitarnym. Naziści chcieli kontrolować każdy obszar życia obywateli. Państwo wkraczało także w bardzo intymną sferę, jaką jest seksualność. Oficjalna ideologia była prosta: małżeństwo było niezwykle ważne, albowiem kobiety miały rodzić nowe pokolenia Niemców, doskonałych obywateli. W takim systemie nie było miejsca dla osób o innej orientacji niż heteroseksualna.

Przekonujemy się o tym, sięgając po książkę pod tytułem „Różowy trójkąt. Los homoseksualisty w III Rzeszy”. Jej autorem jest Alexander Zinn, niemiecki historyk i socjolog. W swojej książce opisał on prześladowanie homoseksualistów na podstawie losów Rudolfa Brazdy. Rudolf żył w latach 1913–2011. Prawdopodobnie był najdłużej żyjącym homoseksualistą, który przetrwał pobyt w obozie koncentracyjnym.

Recenzowana książka składa się z siedmiu rozdziałów. Nie jest to klasyczna historia Rudolfa. Przez jego pryzmat autor opisał problematykę prześladowania osób homoseksualnych w III Rzeszy. Można powiedzieć, że dzieciństwo i młodość Brazdy skończyły się w 1933 roku, kiedy to Adolf Hitler przejął władzę w Niemczech. Wcześniej mężczyzna powoli odkrywał swoją seksualność i zaczynał rozumieć, że nie pociągają go kobiety. Jednak przejęcie władzy przez nazistów było punktem zwrotnym. Homoseksualiści początkowo łudzili się, że zostaną zostawieni w spokoju. Jednak po zamordowaniu szefa SA Röhma stało się oczywiste, że rozprawa z nimi to tylko kwestia czasu.

Uważna lektura książki prowadzi do zaskakujących wniosków. Mianowicie nazistowski aparat państwowy był bardzo zaangażowany w walkę z homoseksualistami. Skala użytych zasobów i środków ludzkich każe postawić tezę, że dla III Rzeszy była to kwestia ważna. Systemowe prześladowanie homoseksualistów stało się faktem.

W kwietniu 1937 roku Rudolf został aresztowany po raz pierwszy. Sądzono go ze słynnego 175. paragrafu niemieckiego kodeksu karnego. W latach 1937–1941 Brazda przebywał w Karlowych Warach. Jednak od momentu opanowania przez Hitlera Czechosłowacji również tam nie mógł czuć się bezpiecznie. Wkrótce został aresztowany po raz drugi i trafił do obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie.

Alexander Zinn opisuje, jak wyglądały codzienność i kariera w obozie. Czy między więźniami dochodziło do aktów seksualnych? Czy seks był dobrowolny, czy wiązał się z władzą, którą niektórzy mieli nad więźniami? Wreszcie autor opisuje terror oraz nieludzkie eksperymenty, którym w Buchenwaldzie byli poddawani homoseksualiści.

Rudolf miał to szczęście, że przeżył obóz. Po wyzwoleniu zamieszkał we Francji. W Republice Federalnej Niemiec 175. artykuł obowiązywał jeszcze długo. Aneksem do książki jest zestawienie wyroków na jego podstawie, które zapadły w latach 1933–1969, oraz liczba homoseksualistów osadzonych w Buchenwaldzie.

„Różowy trójkąt. Los homoseksualisty w III Rzeszy” to ciekawa lektura. Na przykładzie losów jednego człowieka autor opisuje doświadczenie konkretnej grupy ludzi, identyfikującej się jako osoby homoseksualne. Dla nazistów byli oni z natury przeciwnikami. Polecam zainteresowanym tematem.

Wojciech Sobański