W roku 1860, gdy Jan Matejko skończył malować swój obraz, Jan Kazimierz na Bielanach jego profesor akademicki uznał, że obraz nie jest dobry, ponieważ król powinien klęczeć przygnieciony klęska. Wtedy to Matejko wypowiedział swoje sławne zdanie, Polski król nie klęczy. Od tego czasu, na żadnym z obrazów malarza nie znajdziemy uniżonego, oraz kajającego się przed nikim władcy Polski.

Na większości prac artysty przeważają sceny historyczne oraz portrety, jednak Matejko jest także znany z tworzenia pejzaży, aktów, a nawet stada koni. Krytycy malarza, odbierają mu miano artysty z powodu mieszania faktów historycznych na jego pracach. Niestety prawdą jest, że poza dziełami historycznymi i portretami dorobek Jana jest bardzo ubogi, tym bardziej zasługuje on na wspomnienie.

Ciekawą postacią w rodzinie jest, również jego żona Teodora, która najczęściej pozowała mu do portretów np. jako Bona Sforza, czy Barbara Radziwiłłówna. Awantura małżonków o Kasztankę doprowadziła do pogorszenia się stanu psychicznego Teodory, która ostatecznie zamieszkała w domu dla obłąkanych w Wesołej. Kobieta pisała listy do swojej siostry z prośbą o jej uwolnienie. W 1891 szantażowała rodzinę, że nie da błogosławieństwa wychodzącej za mąż za Józefa Unierzyskiego córce Helenie, jeżeli nie zostanie uwolniona spod dozoru sądowego. Jan Matejko ostatecznie przyjął warunki żony.

Życie rodziny Matejków jest niezwykle ciekawe i burzliwe. Nie ma chyba w Polsce osoby, która nie znałaby, choć części dorobku artystycznego malarza. Takie prace jak Stańczyk (1862),Astronom Kopernik (1873),czy Konstytucja Trzeciego Maja (1891) to bez wątpienia jedne z najpopularniejszych dzieł polskich.

Książka Pana Marka Sołtysika Klan Matejków, to nie tylko częściowa biografia artysty, ale także zbiór najciekawszych i niepublikowanych informacji o życiu rodziny, dorobku malarza, oraz problemach osobistych. Publikacja zawiera całe mnóstwo wspaniałych ilustracji, wśród których znajdziemy największe dzieła Matejki.

Przyznam, że kocham książki o sztuce, oraz znanych artystach. Bezsprzecznie Jan Matejko to jeden z największych polskich malarzy, którego warto znać. Jego prace można zobaczyć nie tylko w galeriach, czy muzeach, ale także w książkach do historii, co powoduje, że nie można przejść obok niego obojętnie. Pan Sołtysik postarał się, aby Jego publikacja dostarczyła nam wszystkich niezbędnych, a jednocześnie ciekawych informacji, podanych nam w sposób niezwykle przystępny. Cała seria Klanów zachwyca i wzbogaca, jestem przekonana, że fani sztuki będą nią oczarowani.

W roku 1860, gdy Jan Matejko skończył malować swój obraz, Jan Kazimierz na Bielanach jego profesor akademicki uznał, że obraz nie jest dobry, ponieważ król powinien klęczeć przygnieciony klęska. Wtedy to Matejko wypowiedział swoje sławne zdanie, Polski król nie klęczy. Od tego czasu, na żadnym z obrazów malarza nie znajdziemy uniżonego, oraz kajającego się przed nikim...

Ile złego potrafi wyrządzić szkoła. Przeciętny uczeń po jej ukończeniu wychodzi z przekonaniem, że Matejko to anachroniczny malarz obrazów historycznych z dziejów Polski pełnych faktograficznych błędów. A to był malarz o znakomitym warsztacie, intrygujacy wizjoner a nie kronikarz. Czuję wdzięczność dla Marka Sołtysika za możliwość nowego spojrzenia na Jana Matejkę: wielkiego artystę i dzielnego człowieka, któremu życie nie szczędziło cierpienia.

Ile złego potrafi wyrządzić szkoła. Przeciętny uczeń po jej ukończeniu wychodzi z przekonaniem, że Matejko to anachroniczny malarz obrazów historycznych z dziejów Polski pełnych faktograficznych błędów. A to był malarz o znakomitym warsztacie, intrygujacy wizjoner a nie kronikarz. Czuję wdzięczność dla Marka Sołtysika za możliwość nowego spojrzenia na Jana Matejkę:...

Marek Sołtysik (ur.1950),powieściopisarz, poeta, edytor, scenarzysta, malarz, grafik, krytyk sztuki. absolwent ASP w Krakowie. Jest autorem ponad 40 książek oraz kilkudziesięciu słuchowisk, m.in. cyklu o artystach XIX i XX wieku. Prowadził dział prozy w Życiu Literackim oraz Pocztę Literacką, pisał dla Przekroju. W latach 2001-2003 był felietonistą Rzeczpospolitej. Publikował regularnie w miesięcznikach Palestra i Kraków. Wykładał na UJ i krakowskiej ASP. Prowadzi warsztaty publicystyki internetowej w Akademii Ignatianum w Krakowie. Współpracuje z Twórczością i portalem Sztuki piękne.

Jan Matejko urodził się 24 czerwca 1838 roku w Krakowie. Był dziewiątym dzieckiem Franciszka Matejko i Joanny Rossberg. Mieszkali przy ulicy Floriańskiej w Krakowie. Kiedy Jan ma siedem lat jego matka umiera. On i rodzeństwo trafia pod opiekę ciotki. Dzieciństwo Jana Matejki nie należało do najlepszych. Ojciec nie okazywał ciepła swoim dzieciom. Nie akceptował artystycznej pasji Jana. Główny bohater nie uczył się najlepiej. Koledzy z tego powodu nie byli dla niego wyrozumiali.
W wieku trzynastu lat Jan Matejko zostaje przyjęty do krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych. W 1858 roku otrzymuje stypendium na studia w Monachium. W 1862 roku namalował Stańczyka. Mając 26 lat osiągnął ogromny sukces za Kazania Skargi. Dzięki sprzedaży obrazu mógł zawrzeć małżeństwo z Teodorą Giebułtowską. Posiadali pięcioro dzieci. Żona Matejki miała problemy psychiczne.
Jan Matejko głównie malował obrazy historyczne i batalistyczne. Dzieła sprzedawał za bezcen. Wspierał ubogich. Zmarł 1 listopada 1893 roku, został pochowany na Rakowickim cmentarzu w Krakowie.

Książka jest gawędą historyczną. Autor przybliża czytelnikowi historię życia Jana Matejki. Pomimo wspaniałej kariery artystycznej nie miał łatwego życia. Brak matki i surowe wychowanie ojca wpłynęło to na jego osobowość. Był wspaniałym artystą i miał ogromny wpływ na ratowanie zabytków Krakowa. Do dnia dzisiejszego możemy oglądać jego prace w Krakowie.
Lekturę warto przeczytać, ponieważ możemy poszerzyć wiedzę na temat rodziny Matejków. Na pewno z tej wiedzy mogą skorzystać uczniowie, jak i miłośnicy sztuki. W czasie lektury zamieszczone są najsłynniejsze obrazy Jana Matejki. Dzięki nim, możemy lepiej zapoznać się z jego twórczością.

Opinia również pojawiła się na blogu: www.wksiazkizaklete.wordpress.com

Marek Sołtysik (ur.1950),powieściopisarz, poeta, edytor, scenarzysta, malarz, grafik, krytyk sztuki. absolwent ASP w Krakowie. Jest autorem ponad 40 książek oraz kilkudziesięciu słuchowisk, m.in. cyklu o artystach XIX i XX wieku. Prowadził dział prozy w Życiu Literackim oraz Pocztę Literacką, pisał dla Przekroju. W latach 2001-2003 był felietonistą Rzeczpospolitej....

"Klan Matejków" to opowieść, o życiu człowieka, którego nazwisko słyszał chyba każdy na świecie.
Jan Matejko (1838- 1893) autor znanych i cenionych obrazów takich jak: Bitwa pod Grunwaldem, Konstytucja 3 Maja, Stańczyk, i wielu innych- niemniej ważnych i cenionych.
Jest to również opowieść o jego rodzinie, rodzicach rodzeństwie a później o żonie, dzieciach i innych równie wybitnych członkach rodziny.
Nie jest to jednak typowa biografia, gdzie zostaniemy zasypani suchymi faktami i niezliczoną ilością dat, (o których za chwilę i tak zapomnimy),tę książkę czyta się niczym powieść obyczajową. Poznajemy życie nie tylko Wielkiego Mistrza malarstwa, ale również zwykłego człowieka z wszystkimi jego słabościami i przywarami. Możemy się również dowiedzieć, jakie panowały nastroje polityczne, co ludzi bawiło, co drażniło, czego się obawiali i jakie mieli nadzieje.
Stopniowo odkrywamy dziewiętnastowieczny Kraków i poznajemy przebywające w nim wielkie osobistości.
Opowieść napisana w formie wspomnienia (czy też pamiętnika) pozwala sobie wyobrazić bez problemu miejsca, w których przebywał Jan Matejko, poczuć ich klimat i choć przez chwilę stać się ich częścią.
Towarzyszymy mistrzowi od wczesnych lat dziecięcych aż po kres jego ziemskiej wędrówki.
Mocnym akcentem tej pozycji są zdjęcia przedstawiające samego Jana Matejkę jak i jego największe dzieła. Pozwala to zapoznać się z jego twórczością, przypomnieć największe dzieła a przy okazji zapoznać się z historią powstawania danego obrazu. Otwiera to furtkę wyobraźni, dzięki której można wybrać się podróż po największych muzeach świata, nie wychodząc z domu.
Książkę czyta się dobrze, dość szybko, jednak z początku drażnił mnie styl pisarski, ale była to chwilowa niedogodność. Musiałam się po prostu przyzwyczaić, a potem była to już istna literacka uczta.

Czy polecam?
Polecam serdecznie."Klan Matejków" to pozycja dla każdego. Znajdziecie tutaj nie jedną zaskakującą ciekawostkę, o której nie mieliście pojęcia.
Wydanie książki to przepiękna ozdoba domowej biblioteczki, ale także to idealna książka na prezent, nie tylko dla fanów sztuki malarstwa i Jana Matejki.

POLECAM...

"Klan Matejków" to opowieść, o życiu człowieka, którego nazwisko słyszał chyba każdy na świecie.
Jan Matejko (1838- 1893) autor znanych i cenionych obrazów takich jak: Bitwa pod Grunwaldem, Konstytucja 3 Maja, Stańczyk, i wielu innych- niemniej ważnych i cenionych.
Jest to również opowieść o jego rodzinie, rodzicach rodzeństwie a później o żonie, dzieciach i innych równie...

Wstęp
„Klan Matejków” autorstwa Marka Sołtysika to biografia, którą czyta się jak dobrą sagę rodzinną. Autor nie tylko przedstawił sylwetkę Jana Matejki. Ukazał także ówczesne realia na tle wydarzeń społecznych i historycznych. To naukowe opracowanie jest napisane bardzo przystępnym językiem. Nie są to tylko suche fakty, to doskonała opowieść ukazująca Jana Matejkę, jego życie i twórczość. To historia o wspaniałym malarzu, ale także zwykłym człowieku. Chyba każdy z nas zna kilka jego dzieł, chociażby „Stańczyka”, „Kazanie Skargi”, „Bitwę pod Grunwaldem”, „Hołd pruski”. Można tak wymieniać bardzo długo, gdyż Matejko namalował ponad trzysta obrazów olejnych oraz stworzył niezliczoną ilość szkiców, które pomagały mu w pracy. Początkowo zajmował się portretami, obrazy ukazujące wydarzenia historyczne pojawiły się później.

Jan Matejko nie ilustrował wydarzeń historycznych, on interpretował historię na swój niezapomniany sposób. Jego obrazy są pełne wyrazu, bogate w szczegóły i odbiorca ma wrażenie, że bardzo dużo się na nich dzieje. Jeśli chcecie poznać tego doskonałego polskiego malarza, to koniecznie sięgnijcie po tę książkę.

Jan Matejko
Urodzony w 1838 roku w Krakowie Jan już od najmłodszych lat wykazywał duży talent – doskonale szkicował. Jako dziecko był bardzo niepokorny. Nie znosił uczyć się tego, co go nie interesowało. Za to miał fenomenalną pamięć do nazwisk, dat i fragmentów powieści. Wśród jego licznego rodzeństwa nie tylko on odznaczał się zmysłem artystycznym. Jego bracia również byli doskonałymi malarzami, jednak to o nim mówimy do dziś i jego prace podziwiamy. Choć długo był niedoceniany przez jemu współczesnych, to obraz „Stańczyk” oraz „Kazanie Skargi” były przełomowymi dziełami w jego karierze. Gdy jego obrazy zdobywały nagrody na światowych wystawach, on nadal pozostawał w cieniu. Dopiero później mieszkańcy Krakowa jakby się „ocknęli” i odkryli, jak wspaniały artysta zrodził się w tym mieście. Matejko był człowiekiem małomównym, dość skrytym i bardzo skupionym na swojej pracy.

Doskonale Autor przedstawił Czytelnikowi jak był on postrzegany przez swoich bliskich, przyjaciół oraz krytyków. Marek Sołtysik sięgnął do pamiętników ówcześnie żyjących ludzi i dzięki temu jeszcze lepiej możemy poznać Jana Matejkę. Jakim był człowiekiem, co go napędzało, jak wyglądało jego życie rodzinne – tego dowiecie się właśnie z tej książki. Malowanie było wielką pasją Matejki. Artysta doskonale dobierał swoich modeli do różnych dzieł, potrafił stworzyć wyraziste tło dla przedstawianych na płótnach wydarzeniach historycznych. Jakie były początki jego twórczości?

Twórczość
Jan Matejko uczył się osiem lat w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych. Później w Monachium oraz Wiedniu. Gdy jego prace były prezentowane na światowych wystawach, odwiedził Paryż, Pragę, Budapeszt. Co ciekawe nigdy nie opanował żadnego języka obcego. Zawsze odpowiadał, że jego językiem jest sztuka i dzięki temu będzie rozumiany:

„Ja się pilnie uczę języka sztuki, a jak ten będę umiał doskonale, będę rozumiany przez wszystkich.”

Początkowo malował portrety, które bardzo często rozdawał w prezencie. Czas na wielkie dzieła przyszedł nieco później. Matejko skrzętnie się przygotowywał przed rozpoczęciem malowania na płótnie – wyszukiwał odpowiednie stroje dla pozujących mu osób, przygotowywał liczne szkice, które wykorzystywał w pracy. Sam siebie nazywał pustelnikiem krakowskim. Potrafił godzinami malować w swojej pracowni. Malował nieprzerwanie dziesięć godzin dziennie, o bułce popijanej kawą. Przez ten tryb życia i sposób odżywiania zniszczył sobie żołądek, co odbijało się na jego samopoczuciu i zdrowiu. Tworzył kilka prac w tym samym czasie, a jego pracownia przypominała muzeum. Była pełna strojów i przedmiotów wykorzystywanych w pracy. Autor ukazał nam jak powstawały konkretne dzieła, pokazał sposób pracy Jana Matejki.

Jego dzieła niosły ze sobą istotny przekaz rozumiany tylko przez prawdziwych patriotów, którzy marzyli o odzyskaniu niepodległości. Dzieła były wstrząsające i bardzo sugestywne. „Rejtan” wywołał prawdziwą burzę i zamknął przed malarzem niektóre drzwi, głównie wśród polskiej arystokracji. Również portret „Kasztelanka” wywołał wiele spekulacji i domysłów. Jeśli chcecie się dowiedzieć kogo przedstawia, to sięgnijcie po „Klan Matejków” Marka Sołtysika. Poznacie wiele prac, znajdziecie tutaj liczne zdjęcia Jana, jego rodziny i przyjaciół, ale także ilustracje obrazów, tych dobrze nam znanych, oraz tych, o których dopiero dowiecie się czytając tę książkę.

Podsumowanie
„Klan Matejków” autorstwa Marka Sołtysika to doskonała lektura zarówno dla tych, którzy znają twórczość Jana Matejki, ale także dla tych, którzy chcą poznać tego malarza. Autor w sposób przystępny ukazał Czytelnikowi nie tylko postać samego Matejki. Poznaliśmy jego rodzinę, przyjaciół oraz krytyków. Marek Sołtysik zabrał nas do Krakowa, ukazał to miasto na tle wydarzeń historycznych i społecznych. Doskonale zobrazował sylwetki osób bliskich Mistrzowi. Przede wszystkim pokazał Czytelnikowi jakim człowiekiem był Jan Matejko. Wprowadził nas w arkana sztuki, pokazał trudną drogę, jaką odbył krakowski pustelnik. Bardzo mnie się podobały opisy pracy Jana oraz to, jak została przedstawiona jego pracownia i codzienne życie oraz relacje z bliskimi mu osobami. Styl Autora i to jak potrafił przedstawić niektóre wydarzenia sprawiły, że czułam się jakbym stała obok Matejki, w czasie, gdy tworzył swoje największe dzieła. Jest tutaj dużo ciekawostek, dużo informacji o tym artyście oraz wspaniale oddane czasy, w których żył. A pamiętać należy, że były one bardzo burzliwe.

Jeśli chcecie dowiedzieć się co sądzili o Matejce jego bliscy, jakie relacje nawiązywał, w jakie konflikty się wdawał, dlaczego nazywano go „Męczybułą Ślepowronem” i czym był jego Skarbczyk, to koniecznie przeczytajcie tę historię. Dodatkowo będziecie mogli nacieszyć oczy wspaniałymi ilustracjami największych dzieł Mistrza, dowiedzieć się, co jeszcze tworzył oraz poznać jego lęki, frustracje i pragnienia. Polecam nie tylko miłośnikom sztuki. Polecam każdemu, kto chciałby bliżej poznać Jana Matejkę, jego życie oraz dzieła.

Wstęp
„Klan Matejków” autorstwa Marka Sołtysika to biografia, którą czyta się jak dobrą sagę rodzinną. Autor nie tylko przedstawił sylwetkę Jana Matejki. Ukazał także ówczesne realia na tle wydarzeń społecznych i historycznych. To naukowe opracowanie jest napisane bardzo przystępnym językiem. Nie są to tylko suche fakty, to doskonała opowieść ukazująca Jana Matejkę, jego...

Kim tak naprawdę jest dla przeciętnego Polaka - Jan Matejko? Myślę, że większość osób, którym zadamy to pytanie odpowie, że to polski malarz. Podejrzewam, że już znacznie mniej będzie w stanie wymienić kilka dzieł Artysty oraz powiedzieć o Nim kilka słów. Wstyd to przyznać otwarcie, ale sama zapytana miesiąc temu “Kim jest Jan Matejko” odpowiedziałabym, że to słynny krakowski malarz, który w swojej działalności artystycznej koncentrował się na tworzeniu dzieł przedstawiających ważne wydarzenia z historii Polski. Na pytanie czy znam jakieś Jego dzieła, myślę, że wskazałabym Stańczyka, Hołd Pruski oraz Bitwę pod Grunwaldem, ponieważ akurat te trzy dzieła pamiętam dobrze z czasów szkolnych.

Pozycja Marka Sołtysika "Klan Matejków" nie jest klasyczną biografią. Nazwałabym ją raczej opowieścią o życiu Mistrza - Jana Matejki w której Autor nie ogranicza się do przekazania czytelnikom suchym faktów, ale wprowadza ich w życie codzienne Artysty. Dzięki tak przedstawionej biografii mamy okazję dobrze poznać bohaterów - Jana Matejkę, pozostałych członków Klanu Matejków oraz inne osoby, które w życiu Mistrza odegrały znaczącą rolę. Na podkreślenie zasługuje także fakt, iż Autor - Marek Sołtysik jest absolwentem oraz wykładowcą krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych co miało z pewnością znaczący wpływ na poziom treści.

Poznajemy Jana jako genialnego malarza, będącego nieszkodliwym dziwakiem, a także troskliwego ojca i męża problematycznej małżonki Teodory. Autor nie tylko przedstawia nam historię życia Artysty, powstawania dzieł, ale także pozwala poznać Mistrza jako człowieka żyjącego dniem codziennym.

Ogromnym plusem pozycji jest przedstawienie najsłynniejszych dzieł Jana Matejki oraz opisanie historii ich powstawania. Autor wybrał i przedstawił czytelnikom zarówno najsłynniejsze dzieła jak i te mniej znane.

Ogromne wrażenie zrobiła na mnie również estetyka wydania - przepiękna okładka oraz ilustracje przedstawiające dzieła Artysty w dobrej jakości. Jest to książka o której można śmiało powiedzieć “aż przyjemnie trzyma się ją w dłoni” oraz która z pewnością będzie ozdobą mojej biblioteczki.

Podsumowując “Klan Matejków” to pozycja przygotowana z ogromną starannością. Polecam ją zarówno osobom uzdolnionym artystycznie i zafascynowanym sztuką, które cenią Jana Matejkę, ale także czytelnikom takim jak ja - przeciętnie zorientowanym w malarstwie.

Uprzejmie dziękuję Wydawnictwu Arkady za możliwość przygotowania recenzji.

Kim tak naprawdę jest dla przeciętnego Polaka - Jan Matejko? Myślę, że większość osób, którym zadamy to pytanie odpowie, że to polski malarz. Podejrzewam, że już znacznie mniej będzie w stanie wymienić kilka dzieł Artysty oraz powiedzieć o Nim kilka słów. Wstyd to przyznać otwarcie, ale sama zapytana miesiąc temu “Kim jest Jan Matejko” odpowiedziałabym, że to słynny...

Słaba biografia mistrza Matejki, napisana dodatkowo dziwnym, napuszonym stylem.
Autor usprawiedliwiał działania Matejki, w każdej sytuacji widząc go jako ofiarę okoliczności.
Szkoda.

Słaba biografia mistrza Matejki, napisana dodatkowo dziwnym, napuszonym stylem.
Autor usprawiedliwiał działania Matejki, w każdej sytuacji widząc go jako ofiarę okoliczności.
Szkoda.