Wspominając swojego mistrza, Jerzy Serczyk zwrócił uwagę, że w jego twórczości historiograficznej wyraźnie widać wręcz zafascynowanie polityką, którą zainteresował się już w latach młodzieńczych. Zainspirowani tą refleksją wychodzimy z propozycją studiowania tomu w antropologicznie zredefiniowanej perspektywie „dzieła i życia”. Historia jawi się w niej jako coś więcej niż naukowy punkt obserwacji, „sposób życia” czy „bycia w świecie”. Według antropologów historycy zamieszkują świat, który sobie wyobrażają, w taki sam sposób jak badane przez nich społeczności tradycyjne. W związku z tym poznanie obrazów przeszłości nie jest zadaniem czysto technicznym i polega na przyjęciu kulturowej struktury obejmującej ogromną część ich życia.

Oczywiście nie mamy nic przeciwko klasycznemu rozumieniu perspektywy „dzieła i życia”. Uważamy, że wybór takiego trybu czytania również może przynieść wiele korzyści. Prezentowany tom bowiem nie tylko podsumowuje dotychczasowy stan badań, ale także proponuje nowe ustalenia i interpretacje dotyczące biografii i prac naukowych Ludwika Kolankowskiego.