Kultura Perska a Biblia

Jestem troszkę zawiedziona jakością merytoryczną książki, choć czyta się ją lepiej niż Kultura Mezopotamska a Biblia. Prawie cała objętość tej pozycji dotyczy ogólnych kwestii (kilku ksiąg biblii) niezwiązanych wprost z kulturą perską. Na samo zakończenie nagle pojawia się kwestia podstawowa - kultura perska... opisana maksymalnie ogólnie... kiedy pojawia się ciekawsza kwestia czy wręcz naturalna konieczność wyjaśnienia kontrowersyjnych kwestii, autor wskazuje że zajmie się tym później, bądź że jednak byłoby to zbyt trudne, jak na tą książkę [ hitem dla mnie jest str. 155 ;) ]. Oczywiście co kilka zdań pojawia się stwierdzenie, które można określić nie mniej czy więcej niż jako "nie można uznać, iż kultura perska została przez Izraelitów wykorzystana i z lekka skopiowana" - ale podstaw szczegółowych do takiej tezy wg mnie właśniwie brak... szczęście w nieszczęściu, że książkę kupiłam w promocyjnej cenie w pakiecie z innymi, podobnie ogólnymi pozycjami tego autora...

Jestem troszkę zawiedziona jakością merytoryczną książki, choć czyta się ją lepiej niż Kultura Mezopotamska a Biblia. Prawie cała objętość tej pozycji dotyczy ogólnych kwestii (kilku ksiąg biblii) niezwiązanych wprost z kulturą perską. Na samo zakończenie nagle pojawia się kwestia podstawowa - kultura perska... opisana maksymalnie ogólnie... kiedy pojawia się ciekawsza...

Gdy ktoś sięga po książkę noszącą tytuł "Kultura perska a Biblia", spodziewa się informacji o wpływach irańskich na cywilizację Izraela. Niestety zawiedzie się. Jako że ks. Jelonek jest biblistą, centralnym tematem jego pracy są księgi biblijne powstałe w okresie rządów perskich nad Izraelem i te powstałe w epoce greckiej, które do realiów Persji się odwołują. Gdyby chociaż Autor przyjął za cel analizę wpływów perskich w tych księgach i ten wątek opracował dokładnie. Ale też nie. Ks. Jelonek w sposób kompetentny omawia biblijne księgi Nehemiasza, Ezdrasza, Daniela i kilku proroków mniejszych. Ale ile w tym odniesień do kultury perskiej? Bardzo mało.

Autor wychodzi we wstępie od despotycznego obrazu Persji, z jakim zapoznał się w szkole (cóż, taką optykę po trochu wszyscy przyjmujemy choćby po lekturze "Persów" Ajschylosa) i następnie pokrótce omawia dzieje imperium Achemenidów. Przypisy pokazują, że niezbyt fachowo dobrał bibliografię i w tej części pracy jest trochę błędów rzeczowych. Później ks. Jelonek skupia się na księgach biblijnych i tu pisze obficie i kompetentnie. Tylko mało w tym wszystkim Persów i ich kultury. Dla przykładu: pojawia się w tekście opinia o biblijnym zwrocie ku eschatologii pod wpływem kontaktów z zaratusztrianizmem i nie zostaje wytłumaczona, choć to bardzo ważna kwestia.

Niezgodność treści z tytułem jest więc największym moim zarzutem pod adresem tej pracy. Wpływom Persji na Biblię i kulturę Izraela poświęcony jest w zasadzie ostatni tylko rozdział, a i ten jest dość ogólny. Poprzedza go krótkie opracowanie religii zaratusztriańskiej, przy czym brak dokładnego omówienia relacji między zaratusztrianizmem a kształtującym się wówczas judaizmem. Cóż, dla mnie ta praca okazała się zawodem, bo liczyłem na dokładniejsze omówienie wpływów kultury i religii perskiej na judaizm, a dowiedziałem się w istocie, że wpływy takie były, ale nie należy ich przeceniać. Cóż... złoty środek zawsze na czasie. Ale nie o to mi chodziło.

Tomasz Babnis

Gdy ktoś sięga po książkę noszącą tytuł "Kultura perska a Biblia", spodziewa się informacji o wpływach irańskich na cywilizację Izraela. Niestety zawiedzie się. Jako że ks. Jelonek jest biblistą, centralnym tematem jego pracy są księgi biblijne powstałe w okresie rządów perskich nad Izraelem i te powstałe w epoce greckiej, które do realiów Persji się odwołują. Gdyby chociaż...