Książka będąca aktem oskarżenia Wielkiego Fryca na "ławie" historii, została napisana z wielką pasją oraz nieukrywaną niechęcią do Prus i ich władcy. Jej popularyzatorski styl, a zarazem charakterystyczna dla Władysława Konopczyńskiego erudycja, stanowią niewątpliwie duży plus tej pracy. Nie jest to łatwa lektura (zresztą jak każde dzieło tego wybitnego historyka),ale z pewnością nie można się bez niej obejść, chcąc zapoznać się z meandrami polityki Fryderyka oraz pozostałego grona zaborców Polski w XVIII wieku. Każdy pasjonat "nauczycielki życia" znajdzie w tej książce olbrzymią dawkę informacji, podanych w znakomitym stylu. Władysław Konopczyński kreśli sylwetkę Fryderyka Wielkiego w sposób nie pozostawiający złudzeń, kim był spiritus movens wydarzeń, które doprowadziły do 1772 roku. "Złodziej, szuler, oszczerca", to tylko niektóre z epitetów, jakimi został obdarzony pruski "przyjaciel" Woltera. Wielka wrogość Fryca wobec Polaków wynikała z opinii, iż tworzą oni ni mniej ni więcej, jak tylko "ciemną hołotę", która nie potrafi sobą sama zarządzać, a anarchia, w której tkwią, stanowi rzekomo poważne zagrożenie dla ekipy "trzech czarnych orłów", dysponujących razem armiami kilkudziesięciokrotnie przewyższającymi liczebnie wojska swojej ofiary. Jednym z najciekawszych momentów w książce jest ten, który ukazuje nam skutki traktatu z 1775 r., zawartego między okrojoną Rzplitą a Prusami, podpisanym pod dyktando Fryderyka. Polska została nim wprost "dobita". Gospodarcze zniewolenie względem Prus jakie wynikało z tej umowy, nie pozostawiło żadnych złudzeń co do jakiejkolwiek możliwości wydźwignięcia się przez Polskę z ciosów jakie zaznała. Fryderyk Wielki miał proste credo w kwestii Polskiej (autor nazwał je "perfidnym w swym prostactwie"): "Im bardziej będzie Polska skłócona, im więcej w niej będzie rozbratu i zamętu, i im bardziej przyszły sejm starać się będzie wywrócić urządzenia ustanowione przez Rosję, tym to dla mnie lepiej, tym korzystniej dla mych interesów. Gdy Rosja jest niezadowolona z Polaków, to nam to może tylko dogadzać. Stajemy się przez to niezbędnymi dla tego państwa, kiedy tymczasem pokój i spokój w Polsce zawsze będzie tam utwierdzał umysły w systemie kłócenia mnie z Rosją i pomnażać będzie intrygi w tym celu. Żywić więc bardzo należy, aby tam u was ludzie robili wszystkie możliwe głupstwa, aby drażnili Rosję i ściągali na siebie jej zły humor" - s. 199-200. Styl Władysława Konopczyńskiego nie jest wolny także od ciekawych anegdot, umiejętnie wplecionych w tok wywodu. Dowiadujemy się na przykład tego, że pewnemu monarsze przypisano pracę, w której wywiódł pochodzenie Polaków od... orangutanów. W kwestii kulinarnej natomiast przeczytamy, jak się miała... jajecznica do sprawy polskiej.
Książkę można polecić chcącym spotkać się z pisarstwem historycznym na najwyższym poziomie. Coś dla siebie znajdą również ci, którzy mają złudzenia, iż ostatni król Rzplitej miał coś do powiedzenia w kwestii możliwości uratowania swego władztwa przed likwidacją (tzw. spór o Stanisława Augusta).

Książka będąca aktem oskarżenia Wielkiego Fryca na "ławie" historii, została napisana z wielką pasją oraz nieukrywaną niechęcią do Prus i ich władcy. Jej popularyzatorski styl, a zarazem charakterystyczna dla Władysława Konopczyńskiego erudycja, stanowią niewątpliwie duży plus tej pracy. Nie jest to łatwa lektura (zresztą jak każde dzieło tego wybitnego historyka),ale z...

Świetna książka wybitnego polskiego historyka XVIII wieku. Napisana z niezwykłą pasją i zaangażowaniem (jak każda jego książka). Konopczyński przedstawia nam Fryderyka II jako głównego architekta I rozbioru Polski oraz osobę, która przez całe swoje panowanie zmierzała do jak największego zaszkodzenia sąsiadowi Prus. Konopoczyński nie ukrywa emocji w swojej książce, a także niechęci do jej głównego bohatera i ogólnie do Niemiec. Nie powinno to nas jednak dziwić bo książka była pisana w okresie II wojny światowej pod niemiecką okupacją, a sam autor był represjonowany przez Niemców. Nie jest to lektura bardzo lekka, ale na pewno warta uwagi. Konpoczyński przekazuje nam sporą porcję wiedzy, mającą oparcie w źródłach. Ponadto sam niesamowity styl pisania autora po tym jak się do niego przyzwyczaimy, jest zachętą do lektury.

Dla nie znających Konopczyńskiego, wrzucam tutaj na "zachętę" próbkę stylu w postaci końcówki pierwszego rozdziału książki: "Stary Fryderyk Wilhelm, póki żył, nie myślał ani przez chwilę o wojowaniu ze spadkobiercami Wielkiego Piotra. Jedyne zwycięstwo orężne odniósł na kilka tygodni przed zgonem - nad bezbronnymi mnichami w Paradyżu. O co wojował ? Rzecz prosta: o rekrutów. Werbownicy pruscy, wpadłszy w nocy do mieszkania klasztornego dzierżawcy Klinckiego, wywlekli go podwórze w ten sposób, że spętana wraz z nim przez pomyłkę żona przypłaciła to życiem. Oburzony tym opat Gorczyński upomniał się w Berlinie o wypuszczenie olbrzyma, a nie mogąc nie wskórać, zatrzymał jako zakładników dwóch mieszczan, przybyłych na targ z brandenburskiego miasta Sulechowa. Król pruski spróbował go wtedy nastraszyć postojem wojsk, ale wobec groźnej postawy mieszkańców Paradyża egzekutorzy uciekli. Wówczas, nad ranem 21 marca 1740 r. żołnierze pruscy w liczbie 400 z granatami i siekierami zaatakowali klasztor, pokłuli bagnetami cystersów, znieważyli hostię, zdewastowali gorzej niż po tatarsku mieszkania, kościół i gospodarstwo i z ogromnymi łupami wrócili do Sulechowa wołając: "Victoria ! Patrzcie co umieją Branderburczycy". Sprawa nabrała skandalicznego rozgłosu. Fryderyk Wilhelm zwalił winę na jednego z podwładnych i wywrócił nań stół, ale Polakom żadnego zadośćuczynienia nie dał. Ulżywszy sobie w ten sposób i poniekąd pomściwszy się za pamiętną sprawę toruńską, przybrał wobec zbliżającej się śmierci postawę przystojną, mężną, nawet majestatyczną. Żegnali go królewięta i dworacy ze wzruszeniem - i ulgą".

Świetna książka wybitnego polskiego historyka XVIII wieku. Napisana z niezwykłą pasją i zaangażowaniem (jak każda jego książka). Konopczyński przedstawia nam Fryderyka II jako głównego architekta I rozbioru Polski oraz osobę, która przez całe swoje panowanie zmierzała do jak największego zaszkodzenia sąsiadowi Prus. Konopoczyński nie ukrywa emocji w swojej książce, a także...