Dewajtis

"Dewajtis" - klasyka literatury. Współczesna powieść pozytywistyczna.
Poczytna i wznawiana, ostatnio w w r.1989 przez Wydawnictwo Literackie.
Za życia pisarki osiągnęła 13 wydań po polsku i wiele przekładów na inne języki, na przykład litewski, słowacki,węgierski, niemiecki, angielski.
Tytułowy Dewajtis, to prastary dąb, symbol trwałości i wierności ojczystym tradycjom. Oryginalny bohater Marek, Żmudzianin, w swoim charakterze ma coś z pozytywisty i romantyka jednocześnie.Postać szlachetna- zwany Olbrzymem siły i uczciwości- bliska ideałowi, zachwyciła mnie.
Pisarka podnosi wartość pracy jako jednej z zalet człowieczeństwa, a brak dbałości o ziemię rodzinną, a tym samym ojczystą z jej utratą, poczytywane jest w tamtych czasach za przestępstwo.
Malowniczo przedstawiona przyroda ( drzewa, ptactwo, zwierzęta)żyje z człowiekiem w pokojowym współistnieniu- piękne sceny dworsko- zaściankowej historii rodzinnej z XIX wiecznej Żmudzi z poruszającym wątkiem miłosnym.
Zdecydowanie polecam tę powieść jako pożyteczną lekturę w edukacji szkolnej dla młodzieży. Czytałam, odsłuchując audiobooka w bardzo dobrym wykonaniu Hanny Kamińskiej. Pokrewna- urokliwa -książka z "Nad Niemnem" E.Orzeszkowej z tego samego okresu.
Zdecydowanie, serdecznie polecam!

"Dewajtis" - klasyka literatury. Współczesna powieść pozytywistyczna.
Poczytna i wznawiana, ostatnio w w r.1989 przez Wydawnictwo Literackie.
Za życia pisarki osiągnęła 13 wydań po polsku i wiele przekładów na inne języki, na przykład litewski, słowacki,węgierski, niemiecki, angielski.
Tytułowy Dewajtis, to prastary dąb, symbol trwałości i wierności ojczystym tradycjom....

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Piękna! :) Uwielbiam takie powieści z wątkiem miłosnym w tle :)

Piękna! :) Uwielbiam takie powieści z wątkiem miłosnym w tle :)

Pokaż mimo to

„Dewajtis” siedzi w tyle mojej głowy od lat, niemalże od czasów, gdy czyniłam pierwsze kroki w wyborze książek do czytania. Wsadziła go tam moja Mama z nostalgią wspominając swoje literackie zakochania. Ale najpierw byłam za mała, później zdecydowanie wolałam innych autorów, a jeszcze później w tym tyle głowy zrobiło się tak tłoczno od pozycji, które kiedyś musiałam przeczytać, że do „Dewajtis”, włożonego tam, jako jednego z pierwszych, trudno się było dopchać:)

Rodziewiczówna napisała „Dewajtis” w 1889 r. To czas, gdy Polska była pod zaborami, gdy wciąż żywe były skutki represji rosyjskich po powstaniu styczniowym, a w literaturze polskiej królował pozytywizm. I ten czas wyraźnie widać w utworze Rodziewiczówny, który jest "dzieckiem epoki", który na swój użytek nazwałam pozytywistycznym romansem patriotycznym.

Niby tylko taki literacki landszafcik. Prosty w przekazywanych prawdach, łatwo poruszający struny wrażliwości czytelnika, otaczający urokiem tajemniczości i zachwycający opisami przyrody XIX wiecznej Żmudzi. A jednak mający moc zapadania w serce i pamięć czytelnika.

„Dewajtis” siedzi w tyle mojej głowy od lat, niemalże od czasów, gdy czyniłam pierwsze kroki w wyborze książek do czytania. Wsadziła go tam moja Mama z nostalgią wspominając swoje literackie zakochania. Ale najpierw byłam za mała, później zdecydowanie wolałam innych autorów, a jeszcze później w tym tyle głowy zrobiło się tak tłoczno od pozycji, które kiedyś musiałam...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Bardzo dobrze mojej duszy zrobiła ta lektura. Daje, być może złudną, nadzieję, że każdego czeka odmiana losu po trudach i mękach. Fabuła przenosi czytelnika do idyllicznej i sielskiej wsi, choć jej mieszkańcom nie zawsze jest łatwo w życiu. Pomimo ciężkiej pracy i znoju dnia codziennego można odnieść wrażenie, że ludzie w tamtych czasach byli szczęśliwsi, bardziej cieszyli się życiem i doceniali najdrobniejsze radości.

Bardzo dobrze mojej duszy zrobiła ta lektura. Daje, być może złudną, nadzieję, że każdego czeka odmiana losu po trudach i mękach. Fabuła przenosi czytelnika do idyllicznej i sielskiej wsi, choć jej mieszkańcom nie zawsze jest łatwo w życiu. Pomimo ciężkiej pracy i znoju dnia codziennego można odnieść wrażenie, że ludzie w tamtych czasach byli szczęśliwsi, bardziej cieszyli...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Jedna z moich najukochańszych książek. Typowo pozytywistyczna powieść z idyllicznym obrazem polskiej wsi, pięknymi opisami przyrody, miłym wątkiem miłosnym. Uwielbiam i będę wracać.

Jedna z moich najukochańszych książek. Typowo pozytywistyczna powieść z idyllicznym obrazem polskiej wsi, pięknymi opisami przyrody, miłym wątkiem miłosnym. Uwielbiam i będę wracać.

Pokaż mimo to

Tą książkę dostałam od babci kiedy miałam 14 lat i długo czekała na swoją kolej, a potem uległam zachwytowi ...

Tą książkę dostałam od babci kiedy miałam 14 lat i długo czekała na swoją kolej, a potem uległam zachwytowi ...

Pokaż mimo to

Ja czytałam książkę Dewajtis a tu w opisie widnieje Dweajtis.Co to za pismak analfabeta wrzucał ten opis?Poprawcie to!A książka bardzo fajna.

Ja czytałam książkę Dewajtis a tu w opisie widnieje Dweajtis.Co to za pismak analfabeta wrzucał ten opis?Poprawcie to!A książka bardzo fajna.

Pokaż mimo to

Zaciekawiła mnie powieść Rodziewiczówny „Dewajits”, mimo, że dużo lepsza literacko i kompozycyjnie jest powieść Elizy Orzeszkowej „Nad Niemnem” (do której mam sentyment, bo kiedyś tą lekturą, zwyciężyłam moją szanowną polonistkę w pewnym liceum!).
„Dewajtis” też mówi o tych wartościach, które kiedyś były ważne i o takich bohaterach, dla których to, co mogą zarobić własną pracą, jest honorem.
W obliczu tego wszystkiego, co się akurat w tej chwili dzieje na świecie i to się dzieje w naszym kraju i z czym mamy się mierzyć teraz my jako społeczeństwo i nasz kraj jako państwo, to wiem, brakuje takich ludzi, którzy swoją pracą chcą osiągnąć, poprawić, wpłynąć. Bo to teraz niemodne – modne jest ciągniecie z swoja stronę, czepianie się swoich praw i wyciąganie ręki. Nic nie jest dla teraźniejszego społeczeństwa święte i nie ma autorytetów. Nawet Papież Franciszek – jedyny człowiek, który szczerze się modli teraz za nas i za nasz świat… a my sięgamy po wszystko jako należność, nic nie myślimy, nic, ani w państwie, ani w najmniejszej komórce, po prostu każdy w swoim zaścianku tylko wyciąga rękę by żądać.
Marek niczego nie żądał - może to zbyt patetyczna używać takich słów tutaj, w tym przypadku, dla praktycznie zwyczajnej powieści obyczajowej czy może nawet romansowej - Marek pracował.

Zaciekawiła mnie powieść Rodziewiczówny „Dewajits”, mimo, że dużo lepsza literacko i kompozycyjnie jest powieść Elizy Orzeszkowej „Nad Niemnem” (do której mam sentyment, bo kiedyś tą lekturą, zwyciężyłam moją szanowną polonistkę w pewnym liceum!).
„Dewajtis” też mówi o tych wartościach, które kiedyś były ważne i o takich bohaterach, dla których to, co mogą zarobić własną...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

"...— Bohater to był wielki, nasz pierwszy! Bohater, choć świtę nosił i krowy pasał u sługi królewskiego… A gdy smok kraj trwożył, z morza wyszedłszy, król posłał generała, ale Wejdawut go uprzedził i ubił smoka…

Chwałę wziął generał, a on milczał i po staremu krowy pasał…

I przyszedł gorszy smok, a on go też ubił, a generał tylko z nieżywego głowę ściął i sławę posiadał. A Wejdawutas milczał i sławy nie dochodził, bo mu jeno o bój szło i ziemi dobro chciał zrobić…

A trzeci smok taki był straszny, że król obiecał córkę temu, co go pokona. I Wejdawutas znów poszedł samotrzeć i w milczeniu do zarania walczył, krwią spłynął i ubił potwora. Ale, jako zwykle, po nagrodę nie poszedł, tylko do krów wrócił i służył w cichości…

A generał znalazł nieżywego smoka, głowę mu ściął i na zamek wrócił…

Zgotowano gody, ale Wejdawutas nie pił, nie weselił się; kazano mu łaźnie palić. A gdy napalił, siadł rany swe obwiązywać, co mu krwią ciekły, i tak go zeszła królewna…

Pyta się: kto cię pokaleczył? a on milczy; ktoś ty? a on milczy, tylko wpatrzył się w nią i oniemiał z zachwytu…

Doniosła tedy ojcu. Wzięto go na spytki, a on milczy; więc ona znowu jęła go prosić, i wyznał…

Tedy poszła wieść, generałowie się zapierali, chcieli go zgubić…

A on wtedy powstał i rzekł: A gdzie zęby smocze z tych głów, coście królowi przynieśli? Nie było zębów, bo on je pierwej wydarł, schował…

Przyniesiono więc zęby, i urósł Wejdawut, jak orzeł i jak dąb, nad lud cały. I dał mu król córkę za żonę i uczynił synem i wodzem, a generałów potracił!…"

"...— Była piękna Egle sama u rodziców bogatych i chodziła co ranka po kwiaty nad jezioro w głąb puszczy, śpiewając cudnie. I razu pewnego otworzyła się woda i wąż zielony wstał z głębi i pozdrowił ją ludzkim głosem: „Witam cię, piękna dziewico! Królewiczem byłem młodym, i bogowie krasy zmienili mą postać! Żaltis mi imię — ale tam w wodzie mam pałac z bursztynu, i ogrody z pereł, i postawę mą dawną odzyskuję. Nic mi nie brak, tylko smutek mnie toczy, bom sam wśród tych skarbów i pałaców. Dni mi płyną w smutku i tęsknocie, bo nikt nie chce mnie poślubić! Zstąp, piękna Egle, bądź królową mych ziem, żoną moją!

Egle strwożona uciekła, ale nazajutrz znów ją coś zawiodło nad wodę i Żaltis znów wypłynął, i błagał, i zaklinał. A i za trzecim razem usłuchała go i poszła za królewiczem w głąb jeziora! A tam na dnie opadły go łuski wężowe i stał się piękny, jak zorze, i dał jej sznury bursztynu i pereł, wprowadził w komnaty koralem wykładane i była z nim Egle bardzo szczęśliwa lat kilka. Dwóch synów i córkę wypiastowała mężowi i miłowali się, jak słońce z kwiatem, i nic im nie brakło w szczęśliwości. Aż po kilku latach przypomniała sobie rodziców starych i braci dorodnych i jęła prosić męża, by ją tam, do nich puścił w odwiedziny. Długo się opierał, i ociągał, i przystał z wielką żałością: „Idź, rzekł wreszcie, ale wracaj rychło, i wołaj mnie po imieniu. Jeśli żyw będę, wypłynę, ale jeśli zobaczysz na wodzie czerwoną plamę, to znak, żem zginął”.

Poszła tedy Egle, zabrawszy dzieci. Przyniosła w dom piękne dary, ale skąd szła, nie chciała powiedzieć i dzieciom zakazała. Więc bracia na pierwszą noc na stróżowanie koni poszli i wzięli z sobą najstarszego chłopca. Bili go i męczyli, ale on nic nie wyznał. A na drugą noc wzięli młodszego, ale i ten milczał, jak skała, pomimo katowania. A na trzecią poprowadzili dziewczynkę, a ta ze strachu i bólu wyznała prawdę. Wzięli tedy bracia ostre miecze, poszli nad jezioro i wołali: „Żaltis! Żaltis! Wyjdź do mnie!” A gdy uradowany wąż wypłynął, zasiekli go mieczem i wrócili do domu, nic nie mówiąc siostrze.

A po tygodniu gościny zatęskniła Egle za mężem i pożegnała rodzinę, przyszła nad wodę i wołała wedle umowy, ale tylko piana czerwona wystąpiła na wierzch i nikt jej nie odpowiedział.

Zapłakała Egle, że go opuściła, i w żałości nie dała się utulić ani ojcu ani matce. Więc bogowie zmienili ją w ciemną jedlinę: starszego syna w dąb, młodszego w jesion, a dziewczynę w drżącą, podłą osikę.

I długie lata widzieli ludzie tych drzew cztery pochylonych nad jeziorem, a jedlina gałęźmi obejmowała wodę, i wciąż szumiała: „Żaltis! Żaltis! Żaltis!”

Powieść powstała w 1889 roku i była odpowiednikiem pozytywistycznej powieści Elizy Orzeszkowej "Nad Niemnem". Zaściankowo - dworska opowieść z wplecionym w realistyczny wątek oniryzm, mityczność z Wejdawutem i Egle, świętych dębów, węży i bursztynu. Nieskazitelny, szlachetny Marek Czertwan otwiera przed nami swój świat, którego droga do gaju dębowego prowadzi meandrami Dubissy i Ejni.
Dewajtis i Marek bohaterowie książki stanowią ideał pozytywistyczny z symbolami trwałości, niezłomności, niezniszczalności, tradycji, związania z ziemia ojczystą i nadrzędnym dobrem i pracy u podstaw.
Poczujemy zapach ziemi, trawy, szum dębu, poczujemy pracę ludzkich rąk, znój, trud, ludzka podłość ale i rodzące się uczucie i zawirowania losu, które utorują drogę ludziom, którzy nigdy nie wybiorą, bo zawsze coś jest ważniejszego.
Czyta się z nutka nostalgii.

"...— Bohater to był wielki, nasz pierwszy! Bohater, choć świtę nosił i krowy pasał u sługi królewskiego… A gdy smok kraj trwożył, z morza wyszedłszy, król posłał generała, ale Wejdawut go uprzedził i ubił smoka…

Chwałę wziął generał, a on milczał i po staremu krowy pasał…

I przyszedł gorszy smok, a on go też ubił, a generał tylko z nieżywego głowę ściął i sławę posiadał....

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Kupiona na pchlim targu, przeleżała w mojej bliblioteczce ponad rok. Rodziewiczównę od dawna lubię i od czasu do czasu sięgam po nią. Dla mnie to literatura "dająca oddech". Autorka miała niezwykłą zdolność przenoszenia ludzi w miejsca, które opisywała. Dzięki tej lekturze poznaje się kresy schyłku XIX wieku. Ich wierzenia i obyczaje, ludzi, którzy je zamieszkiwali, ich troski i wartości. W odróżnieniu do innych, które czytałam, dużo miejsca zajmuje tu mitologia litewska, jest prastary dąb, który czczono w dawnych wiekach, jest bogini Aleksota i baśniowe opowieści. Daje więc dodatkowo Rodziwiczówna poznać prastare wierzenia, obecne na byłych już ziemiach polskich.
"Dewajtis" ma w sobie wszystko to, co u Rodziewiczówny lubię: piękne opisy przyrody, ludzkich losów, miłości (także tej do przyrody ojczystej). Warto przeczytać, by przypomnieć sobie, co na prawdę w życiu ważne.

Kupiona na pchlim targu, przeleżała w mojej bliblioteczce ponad rok. Rodziewiczównę od dawna lubię i od czasu do czasu sięgam po nią. Dla mnie to literatura "dająca oddech". Autorka miała niezwykłą zdolność przenoszenia ludzi w miejsca, które opisywała. Dzięki tej lekturze poznaje się kresy schyłku XIX wieku. Ich wierzenia i obyczaje, ludzi, którzy je zamieszkiwali, ich...

więcej

mniej

Pokaż mimo to