Dewajtis

Bardzo dobrze mojej duszy zrobiła ta lektura. Daje, być może złudną, nadzieję, że każdego czeka odmiana losu po trudach i mękach. Fabuła przenosi czytelnika do idyllicznej i sielskiej wsi, choć jej mieszkańcom nie zawsze jest łatwo w życiu. Pomimo ciężkiej pracy i znoju dnia codziennego można odnieść wrażenie, że ludzie w tamtych czasach byli szczęśliwsi, bardziej cieszyli się życiem i doceniali najdrobniejsze radości.

Bardzo dobrze mojej duszy zrobiła ta lektura. Daje, być może złudną, nadzieję, że każdego czeka odmiana losu po trudach i mękach. Fabuła przenosi czytelnika do idyllicznej i sielskiej wsi, choć jej mieszkańcom nie zawsze jest łatwo w życiu. Pomimo ciężkiej pracy i znoju dnia codziennego można odnieść wrażenie, że ludzie w tamtych czasach byli szczęśliwsi, bardziej cieszyli...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Jedna z moich najukochańszych książek! Typowo pozytywistyczna powieść z idyllicznym obrazem polskiej wsi, pięknymi opisami przyrody, miłym wątkiem miłosnym. Uwielbiam i będę wracać!

Jedna z moich najukochańszych książek! Typowo pozytywistyczna powieść z idyllicznym obrazem polskiej wsi, pięknymi opisami przyrody, miłym wątkiem miłosnym. Uwielbiam i będę wracać!

Pokaż mimo to

Tą książkę dostałam od babci kiedy miałam 14 lat i długo czekała na swoją kolej, a potem uległam zachwytowi ...

Tą książkę dostałam od babci kiedy miałam 14 lat i długo czekała na swoją kolej, a potem uległam zachwytowi ...

Pokaż mimo to

Ja czytałam książkę Dewajtis a tu w opisie widnieje Dweajtis.Co to za pismak analfabeta wrzucał ten opis?Poprawcie to!A książka bardzo fajna.

Ja czytałam książkę Dewajtis a tu w opisie widnieje Dweajtis.Co to za pismak analfabeta wrzucał ten opis?Poprawcie to!A książka bardzo fajna.

Pokaż mimo to

Zaciekawiła mnie powieść Rodziewiczówny „Dewajits”, mimo, że dużo lepsza literacko i kompozycyjnie jest powieść Elizy Orzeszkowej „Nad Niemnem” (do której mam sentyment, bo kiedyś tą lekturą, zwyciężyłam moją szanowną polonistkę w pewnym liceum!).
„Dewajtis” też mówi o tych wartościach, które kiedyś były ważne i o takich bohaterach, dla których to, co mogą zarobić własną pracą, jest honorem.
W obliczu tego wszystkiego, co się akurat w tej chwili dzieje na świecie i to się dzieje w naszym kraju i z czym mamy się mierzyć teraz my jako społeczeństwo i nasz kraj jako państwo, to wiem, brakuje takich ludzi, którzy swoją pracą chcą osiągnąć, poprawić, wpłynąć. Bo to teraz niemodne – modne jest ciągniecie z swoja stronę, czepianie się swoich praw i wyciąganie ręki. Nic nie jest dla teraźniejszego społeczeństwa święte i nie ma autorytetów. Nawet Papież Franciszek – jedyny człowiek, który szczerze się modli teraz za nas i za nasz świat… a my sięgamy po wszystko jako należność, nic nie myślimy, nic, ani w państwie, ani w najmniejszej komórce, po prostu każdy w swoim zaścianku tylko wyciąga rękę by żądać.
Marek niczego nie żądał - może to zbyt patetyczna używać takich słów tutaj, w tym przypadku, dla praktycznie zwyczajnej powieści obyczajowej czy może nawet romansowej - Marek pracował.

Zaciekawiła mnie powieść Rodziewiczówny „Dewajits”, mimo, że dużo lepsza literacko i kompozycyjnie jest powieść Elizy Orzeszkowej „Nad Niemnem” (do której mam sentyment, bo kiedyś tą lekturą, zwyciężyłam moją szanowną polonistkę w pewnym liceum!).
„Dewajtis” też mówi o tych wartościach, które kiedyś były ważne i o takich bohaterach, dla których to, co mogą zarobić własną...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

"...— Bohater to był wielki, nasz pierwszy! Bohater, choć świtę nosił i krowy pasał u sługi królewskiego… A gdy smok kraj trwożył, z morza wyszedłszy, król posłał generała, ale Wejdawut go uprzedził i ubił smoka…

Chwałę wziął generał, a on milczał i po staremu krowy pasał…

I przyszedł gorszy smok, a on go też ubił, a generał tylko z nieżywego głowę ściął i sławę posiadał. A Wejdawutas milczał i sławy nie dochodził, bo mu jeno o bój szło i ziemi dobro chciał zrobić…

A trzeci smok taki był straszny, że król obiecał córkę temu, co go pokona. I Wejdawutas znów poszedł samotrzeć i w milczeniu do zarania walczył, krwią spłynął i ubił potwora. Ale, jako zwykle, po nagrodę nie poszedł, tylko do krów wrócił i służył w cichości…

A generał znalazł nieżywego smoka, głowę mu ściął i na zamek wrócił…

Zgotowano gody, ale Wejdawutas nie pił, nie weselił się; kazano mu łaźnie palić. A gdy napalił, siadł rany swe obwiązywać, co mu krwią ciekły, i tak go zeszła królewna…

Pyta się: kto cię pokaleczył? a on milczy; ktoś ty? a on milczy, tylko wpatrzył się w nią i oniemiał z zachwytu…

Doniosła tedy ojcu. Wzięto go na spytki, a on milczy; więc ona znowu jęła go prosić, i wyznał…

Tedy poszła wieść, generałowie się zapierali, chcieli go zgubić…

A on wtedy powstał i rzekł: A gdzie zęby smocze z tych głów, coście królowi przynieśli? Nie było zębów, bo on je pierwej wydarł, schował…

Przyniesiono więc zęby, i urósł Wejdawut, jak orzeł i jak dąb, nad lud cały. I dał mu król córkę za żonę i uczynił synem i wodzem, a generałów potracił!…"

"...— Była piękna Egle sama u rodziców bogatych i chodziła co ranka po kwiaty nad jezioro w głąb puszczy, śpiewając cudnie. I razu pewnego otworzyła się woda i wąż zielony wstał z głębi i pozdrowił ją ludzkim głosem: „Witam cię, piękna dziewico! Królewiczem byłem młodym, i bogowie krasy zmienili mą postać! Żaltis mi imię — ale tam w wodzie mam pałac z bursztynu, i ogrody z pereł, i postawę mą dawną odzyskuję. Nic mi nie brak, tylko smutek mnie toczy, bom sam wśród tych skarbów i pałaców. Dni mi płyną w smutku i tęsknocie, bo nikt nie chce mnie poślubić! Zstąp, piękna Egle, bądź królową mych ziem, żoną moją!

Egle strwożona uciekła, ale nazajutrz znów ją coś zawiodło nad wodę i Żaltis znów wypłynął, i błagał, i zaklinał. A i za trzecim razem usłuchała go i poszła za królewiczem w głąb jeziora! A tam na dnie opadły go łuski wężowe i stał się piękny, jak zorze, i dał jej sznury bursztynu i pereł, wprowadził w komnaty koralem wykładane i była z nim Egle bardzo szczęśliwa lat kilka. Dwóch synów i córkę wypiastowała mężowi i miłowali się, jak słońce z kwiatem, i nic im nie brakło w szczęśliwości. Aż po kilku latach przypomniała sobie rodziców starych i braci dorodnych i jęła prosić męża, by ją tam, do nich puścił w odwiedziny. Długo się opierał, i ociągał, i przystał z wielką żałością: „Idź, rzekł wreszcie, ale wracaj rychło, i wołaj mnie po imieniu. Jeśli żyw będę, wypłynę, ale jeśli zobaczysz na wodzie czerwoną plamę, to znak, żem zginął”.

Poszła tedy Egle, zabrawszy dzieci. Przyniosła w dom piękne dary, ale skąd szła, nie chciała powiedzieć i dzieciom zakazała. Więc bracia na pierwszą noc na stróżowanie koni poszli i wzięli z sobą najstarszego chłopca. Bili go i męczyli, ale on nic nie wyznał. A na drugą noc wzięli młodszego, ale i ten milczał, jak skała, pomimo katowania. A na trzecią poprowadzili dziewczynkę, a ta ze strachu i bólu wyznała prawdę. Wzięli tedy bracia ostre miecze, poszli nad jezioro i wołali: „Żaltis! Żaltis! Wyjdź do mnie!” A gdy uradowany wąż wypłynął, zasiekli go mieczem i wrócili do domu, nic nie mówiąc siostrze.

A po tygodniu gościny zatęskniła Egle za mężem i pożegnała rodzinę, przyszła nad wodę i wołała wedle umowy, ale tylko piana czerwona wystąpiła na wierzch i nikt jej nie odpowiedział.

Zapłakała Egle, że go opuściła, i w żałości nie dała się utulić ani ojcu ani matce. Więc bogowie zmienili ją w ciemną jedlinę: starszego syna w dąb, młodszego w jesion, a dziewczynę w drżącą, podłą osikę.

I długie lata widzieli ludzie tych drzew cztery pochylonych nad jeziorem, a jedlina gałęźmi obejmowała wodę, i wciąż szumiała: „Żaltis! Żaltis! Żaltis!”

Powieść powstała w 1889 roku i była odpowiednikiem pozytywistycznej powieści Elizy Orzeszkowej "Nad Niemnem". Zaściankowo - dworska opowieść z wplecionym w realistyczny wątek oniryzm, mityczność z Wejdawutem i Egle, świętych dębów, węży i bursztynu. Nieskazitelny, szlachetny Marek Czertwan otwiera przed nami swój świat, którego droga do gaju dębowego prowadzi meandrami Dubissy i Ejni.
Dewajtis i Marek bohaterowie książki stanowią ideał pozytywistyczny z symbolami trwałości, niezłomności, niezniszczalności, tradycji, związania z ziemia ojczystą i nadrzędnym dobrem i pracy u podstaw.
Poczujemy zapach ziemi, trawy, szum dębu, poczujemy pracę ludzkich rąk, znój, trud, ludzka podłość ale i rodzące się uczucie i zawirowania losu, które utorują drogę ludziom, którzy nigdy nie wybiorą, bo zawsze coś jest ważniejszego.
Czyta się z nutka nostalgii.

"...— Bohater to był wielki, nasz pierwszy! Bohater, choć świtę nosił i krowy pasał u sługi królewskiego… A gdy smok kraj trwożył, z morza wyszedłszy, król posłał generała, ale Wejdawut go uprzedził i ubił smoka…

Chwałę wziął generał, a on milczał i po staremu krowy pasał…

I przyszedł gorszy smok, a on go też ubił, a generał tylko z nieżywego głowę ściął i sławę posiadał....

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Kupiona na pchlim targu, przeleżała w mojej bliblioteczce ponad rok. Rodziewiczównę od dawna lubię i od czasu do czasu sięgam po nią. Dla mnie to literatura "dająca oddech". Autorka miała niezwykłą zdolność przenoszenia ludzi w miejsca, które opisywała. Dzięki tej lekturze poznaje się kresy schyłku XIX wieku. Ich wierzenia i obyczaje, ludzi, którzy je zamieszkiwali, ich troski i wartości. W odróżnieniu do innych, które czytałam, dużo miejsca zajmuje tu mitologia litewska, jest prastary dąb, który czczono w dawnych wiekach, jest bogini Aleksota i baśniowe opowieści. Daje więc dodatkowo Rodziwiczówna poznać prastare wierzenia, obecne na byłych już ziemiach polskich.
"Dewajtis" ma w sobie wszystko to, co u Rodziewiczówny lubię: piękne opisy przyrody, ludzkich losów, miłości (także tej do przyrody ojczystej). Warto przeczytać, by przypomnieć sobie, co na prawdę w życiu ważne.

Kupiona na pchlim targu, przeleżała w mojej bliblioteczce ponad rok. Rodziewiczównę od dawna lubię i od czasu do czasu sięgam po nią. Dla mnie to literatura "dająca oddech". Autorka miała niezwykłą zdolność przenoszenia ludzi w miejsca, które opisywała. Dzięki tej lekturze poznaje się kresy schyłku XIX wieku. Ich wierzenia i obyczaje, ludzi, którzy je zamieszkiwali, ich...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Początek powieści nieco trudny, trzeba było zaznajomić się z bohaterami, miejscami i sytuacją, a nazwy brzmiały dość obco, do tego dochodzi odrobionę archaiczna mowa, jednak już po trzech rozdziałach powieść mnie porwała.
Jest to typowo pozytywistyczna powieść: praca u podstaw, praca jako wartość, pracowitość przynosi oczekiwane rezultaty itp. Bohaterowie są albo idealni, krystaliczni, albo negatywni - hulaki i lenie. Taki podział wydaje się oderwany od rzeczywistości. Nie ma przecież idealnych ludzi, każdy ma jakieś wady. Ale może właśnie tego potrzebujemy? Prostych wzorców w tym świecie, w którym nie ma już jasnego podziału na dobro i zło? Potrzebujemy z książki dowiedzieć się, co jest pozytywne, a co jest wadą?

Historia miłosna piękna w swej prostocie. Niemal od początku było wiadomo, jaki będzie finał, a mimo to czytało się z zapartym tchem. Pod koniec prawie zwątpiłam w udane zakończenie, więc autorka zrobiła swoją pracę naprawdę świetnie.

Początek powieści nieco trudny, trzeba było zaznajomić się z bohaterami, miejscami i sytuacją, a nazwy brzmiały dość obco, do tego dochodzi odrobionę archaiczna mowa, jednak już po trzech rozdziałach powieść mnie porwała.
Jest to typowo pozytywistyczna powieść: praca u podstaw, praca jako wartość, pracowitość przynosi oczekiwane rezultaty itp. Bohaterowie są albo idealni,...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Kiedyś mama czytała Rodziewiczównę, ale ja wolałam Hłaskę i Kosińskiego. Ostatnio u rodziców pomyszkowałam po półkach i znalazłam ją. „Dewajtis” to dla mnie powrót do czasu, kiedy mama była młoda. Odeszło bezpowrotnie. Tak jak szlachecki świat Żmudzi. Jak pokrzepiająca to lektura! Kraina, gdzie szumią stare dęby niezagrożone przez Szyszkę i jego równie czule nastawionego do natury następcę, gdzie dolegliwości leczy się anyżem biedrzeńcem, gdzie stara ciotka hoduje pszczółki. Nie wiem, czy ja się starzeję? Ale z wielką satysfakcją czytam podobne historie. Nad Dubissą leżą osady, majątki, folwarki Czertwanów: Skomonty, Budrajcie, Ejniki i bezpańskie Poświcie, należące do Kazimierza Orwida, który wyjechał za Ocean. A Kowno to już metropolia z hotelami i koleją. Stary Czertwan umierając rozdaje majątek dzieciom, a najmniejszą część daje najbardziej pracowitemu synowi, Markowi. Trochę to wygląda jak w baśniach. W finale to jednak „głupi Jasio” triumfuje, lecz bez satysfakcji, bo jest bezgranicznie dobry, uczciwy i skromny. Dodatkowo ojciec wiąże go przysięgą i biedny Marek, który się nigdy nie skarży, musi strzec do nie wiadomo kiedy majątku Orwidów. Pozostaje mu pracować i jeszcze raz pracować, żyć w przeciwieństwie do rodziny z dworu, w zaściankowej chacie i czekać na kogoś z Orwidów, kto może się pojawi i uwolni od ciężaru, a może nigdy nie. Budzi podziw i irytację główny bohater. Z jednej strony jest pracowity, wytrwały, nie użala się nad sobą, tylko robi swoje, ma małe wymagania, kocha przyrodę, jest wierny swej ziemi i – jak się okazuje – ma talent do interesów. Z drugiej – jest mrukiem, trudno mu okazywać uczucia, nawet gdy się zakocha, to nie da po sobie poznać, kuli ogon pod siebie i nie potrafi walczyć o swoje. Jednak jego zalety przeważają i zostają w finale wynagrodzone królestwem i ręką królewny. Na początku jednak Marek ma 28 lat i pozostaje w zawieszeniu: „Strach! Co to się dzieje teraz. Ja w tym wieku czworo dzieci już miałem, tylko że mi umierały jak na komendę, aż żadnego nie zostało! No, ma się rozumieć, miałem olej w głowie, nie bałem się macochy ani słuchałem każdego! Toteż i wyszedłem na człowieka.” – mówi sąsiad Marka. A jego przyjaciel (przesympatyczny Rymko Ragis): „Byłby z ciebie człowiek, żebyś miał własną ziemię, własną żonę i własnego brata. Kto tego nie ma, ten, bracie, opadnie jak liść jesienny, omszeje bezużyteczny jak dziki kamień! I z tobą tak będzie!”. Aż łza się w oku kręci, gdy czyta się o takim pojmowaniu świata (w Lipcach u Reymonta słowo „obieżyświat” to obelga), o mężczyźnie pracowitym, odpowiedzialnym i niedoświadczonym w sprawach damsko-męskich, o dziewiczej naturze i bliskości z nią człowieka (zupełnie naturalne slow life). I o świecie, gdzie dane słowo i honor coś jeszcze znaczyły. Co nie znaczy, że chciałabym się przenieść w czasie i przestrzeni.

Kiedyś mama czytała Rodziewiczównę, ale ja wolałam Hłaskę i Kosińskiego. Ostatnio u rodziców pomyszkowałam po półkach i znalazłam ją. „Dewajtis” to dla mnie powrót do czasu, kiedy mama była młoda. Odeszło bezpowrotnie. Tak jak szlachecki świat Żmudzi. Jak pokrzepiająca to lektura! Kraina, gdzie szumią stare dęby niezagrożone przez Szyszkę i jego równie czule nastawionego do...

więcej

mniej

Pokaż mimo to

Uwielbiam starą, dobrą, polską klasykę.
Dewajtis to stare drzewo, jedyny powiernik boleści Marka, a w życiu spotka go ich nie mało. Jednak los się musi odmienić! Nienawidzę patrzeć, jak dobrego człowieka spotyka nieszczęście i wszystko mu się wali, ale cudownie jest obserwować, jak na ruinach powstaje coś pieknego.
Zauważyłam tylko, że projektant okładki miał w nosie wygląd przepołowionego sygnetu i walnął sobie Dewajtisa zamiast Panny z niedźwiedziem.

Uwielbiam starą, dobrą, polską klasykę.
Dewajtis to stare drzewo, jedyny powiernik boleści Marka, a w życiu spotka go ich nie mało. Jednak los się musi odmienić! Nienawidzę patrzeć, jak dobrego człowieka spotyka nieszczęście i wszystko mu się wali, ale cudownie jest obserwować, jak na ruinach powstaje coś pieknego.
Zauważyłam tylko, że projektant okładki miał w nosie wygląd...

więcej

mniej

Pokaż mimo to