Drzwi percepcji. Niebo i piekło
publicystyka literacka, eseje
142 str.
- Tytuł oryginału:
- The Doors Of Perception. Heaven And Hell
- Data wydania:
- 2012-04-01
- Data 1. wyd. pol.:
- 1991-01-01
- Liczba stron:
- 142
- Język:
- polski
- ISBN:
- 9788360685150
- Tłumacz:
- Marta Mikita
- Wydawnictwo:
- Wydawnictwo Cień Kształtu
- Kategoria:
- publicystyka literacka, eseje
- Tagi:
- meskalina lsd narkotyki psychodeliki halucynacje eksperyment podróż hippisi the doors filozofia
- Tytuł oryginału:
- The Doors Of Perception. Heaven And Hell
- Data wydania:
- 2012-04-01
- Liczba stron:
- 142
- Język:
- polski
- ISBN:
- 9788360685150
- Tłumacz:
- Marta Mikita
- Wydawnictwo:
- Wydawnictwo Cień Kształtu
- Kategoria:
- publicystyka literacka, eseje
- Tagi:
- meskalina lsd narkotyki psychodeliki halucynacje eksperyment podróż hippisi the doors filozofia
Meskalina – substancja o właściwościach halucynogennych, występująca w naturze w niektórych gatunkach kaktusów, np. w pejotlu, znana była Indianom od stuleci. W laboratorium wytworzono ją pod koniec XIX wieku, ale jej działanie długo jeszcze pozostawało dla naukowców zagadką. Aldous Huxley (1894–1963) – brytyjski powieściopisarz, poeta i eseista – postanowił osobiście poznać skutki jej zażycia i wyruszyć w najdalszą podróż wgłąb własnego umysłu, do świata wizji i znaczeń ukrytych przed naszym codziennym wzrokiem.
Co wynikło ze zderzenia niezwykle wrażliwego umysłu pisarza z halucynogenną substancją?
Owocem tego eksperymentu stały się eseje Drzwi percepcji (1954) i Niebo i piekło (1956). Huxley dokładnie opisał i zinterpretował swoje wizje. Wyciągnął z nich daleko idące wnioski, a samo psychodeliczne doświadczenie na zawsze odmieniło jego sposób patrzenia na otaczającą go rzeczywistość, religię, sztukę i innych ludzi. Bowiem czy drzwi percepcji, które raz zostaną uchylone, można będzie całkowicie zamknąć?
Tekst ten stał się biblią hippisów, a Jim Morrison pod wpływem jego lektury postanowił nazwać swój zespół „The Doors”. Zatem weźmy tę książkę do rąk i uchylmy raz jeszcze za Aldousem Huxleyem owe tajemnicze drzwi percepcji...
Kup książkę
Polecane księgarnie
Pozostałe księgarnie
Informacja
Książki autora
Podobne książki
Recenzje oficjalnych recenzentów
Nowe wspaniałe światy
„Gdyby oczyścić drzwi percepcji, każda rzecz ukazałaby się człowiekowi, jaka jest: nieskończona”.
William Blake
W 1886 roku niemiecki farmakolog, Louis Lewin, opublikował pierwszą wyczerpującą monografię kaktusa, który dla pierwotnych religii oraz Indian z Meksyku i z południowo-zachodniej Azji był odwiecznym przyjacielem. A właściwie czymś więcej niż przyjacielem. Oni jedzą korzeń, który nazywają pejotlem i który czczą, jakby był bóstwem. Dlaczego mieliby czcić go jak bóstwo? To już w roku 1953 stanie się jasne dla Aldousa Huxleya, angielskiego powieściopisarza, nowelisty, eseisty i poety, który przeprowadzi eksperyment z meskaliną, aktywnym związkiem chemicznym, występującym w pejotlu.
Pewnego jasnego majowego poranka połknąłem cztery dziesiąte grama meskaliny rozpuszczonej w połowie szklanki wody i usiadłem, by czekać na rezultat. Huxley, chętny do bycia królikiem doświadczalnym (dodatkowo posiłkujący się argumentem, że meskalina jest substancją, o której właściwie bardzo niewiele wiadomo), spodziewał się ujrzeć wielobarwne geometryczne kształty, ożywioną architekturę i krajobrazy z heroicznymi postaciami. W rzeczywistości (hmmm... czy to aby odpowiednie słowo?) jego doznania okazały się nieco inne. Jakie? O tym właśnie traktuje dzieło „Drzwi percepcji”. Dostajemy całą masę zadziwiająco plastycznych opisów: począwszy od ochoczych przygotowań do eksperymentu, po szczegółowe przedstawienie jego przebiegu. Czynności takie jak wpatrywanie się w bukiet kwiatów i studiowanie nóg krzesła nigdy jeszcze nie były tak fascynujące: (...) te nogi krzesła były nogami krzesła i zarazem były św. Michałem i wszystkimi aniołami. Pod wpływem narkotyku czas i przestrzeń tracą jakiekolwiek znaczenie; liczy się tylko to, że można poznać i s t o t ę świata, bez niepotrzebnego filtra w postaci rozumu ludzkiego. Czy to miłe? - ktoś spytał (...). Ani miłe, ani niemiłe - odpowiedziałem. - Po prostu j e s t.
Esej „Niebo i piekło”, następstwo „Drzwi percepcji", stanowi próbę wyjaśnienia, czego Huxley właściwie doświadczył i dlaczego wyglądało to tak, a nie inaczej. Dla kogoś, w kim nigdy nie zapaliła się spontanicznie 'świeca widzenia', doświadczenie meskalinowe jest podwójnie oświecające - stwierdził. W słowach eseju próbuje zaprezentować, mniej lub bardziej systematycznie, rezultaty tego nowego zrozumienia. Skupia się na wyszczególnianiu związków między światłem, kolorem i kształtem. Kluczowe są tutaj „antypody” - pewne rejony umysłu, które człowiek może odkryć dzięki medytacji, hipnozie, odczuć jako skutek niedoboru witamin czy z pomocą substancji takich jak meskalina albo LSD. Rejony, w których jesteśmy mniej lub bardziej wyzwoleni z języka, przebywamy poza systemem myślenia pojęciowego. Autor uważa, że eksperiencje mistyczne i wizyjne to dwie zupełnie różne kwestie: Doświadczenie mistyczne znajduje się poza dziedziną przeciwieństw. Zaś doświadczenie wizyjne ciągle w niej pozostaje. Niebo nie góruje nad piekłem i 'pójść do nieba' oznacza nie większe wyzwolenie niż zstąpienie w otchłań. Niebo jest tylko dogodniejszym punktem, z którego jaśniej widać boskie terytorium niż z poziomu zwykłej, indywidualnej egzystencji.
Kultowe utwory Huxleya wciąż pozostają aktualne, skłaniając do stawiania nowych pytań oraz refleksji nad rolą środków psychoaktywnych we współczesnym świecie. Odwołania do religii, filozofii i sztuki czynią dzieło niezwykle ciekawym, wnikliwym i wielowymiarowym. Dość trudny, pełen specjalistycznych pojęć język wymaga od czytelnika pełnej uwagi i skupienia, jednak kiedy już „poczujemy klimat”, eseje czyta się naprawdę przyjemnie. Ogromna erudycja autora oraz sprawna żonglerka myślami robi wrażenie. Osobiście wynotowałam sobie pokaźną listę intrygujących huxleyowskich spostrzeżeń. Oprócz powyższych, dla przykładu: Widzimy więc, że chrześcijaństwo i alkohol nie mogą i nie idą ze sobą w parze. Znacznie bardziej kompatybilne wydaje się chrześcijaństwo i meskalina.
„Drzwi percepcji” oraz „Niebo i piekło”, przetłumaczone na nowo i wydane - zieloną czcionką - w jednym tomie przez Wydawnictwo Cień Kształtu (wraz z atrakcyjnymi załącznikami, w których spotykamy m.in. 'malarza koni i wariatów' Théodore'a Géricaulta), tworzą interesujący i bogaty obraz początków tego, co z całą mocą wybuchnie w latach sześćdziesiątych, kiedy rewolucja narkotykowa stanie się faktem. Czy jest to biblia hippisów czy nie i bez względu na to, co wywnioskował z niej Jim Morrison - warto poeksperymentować z Huxleyem.
Marta Gęsigóra
Cytaty za: „Drzwi percepcji. Niebo i piekło”, Aldous Huxley, Wydawnictwo Cień Kształtu, 2012.
18 Popieram
Link do recenzji
926
60
41
Oceny
Dyskusje
Książka na półkach
- 1 972
- 1 307
- 372
- 76
- 54
- 38
- 11
- 7
- 7
- 7
Wypożycz z biblioteki
Cytaty
W świecie, w którym edukacja jest w głównej mierze słowna, bardzo wykształceni ludzie nie są w stanie skierować uwagi na cokolwiek poza słowami i pojęciami. (...) Nawet w naszej erze technik...
Rozwiń
Zobacz więcej
Systematyczne rozumowanie jest czymś, bez czego nie możemy, jako gatunek lub indywidualności, się obyć. Jednak jeśli chcemy pozostać przy zdrowych zmysłach, nie możemy również obyć się bez b...
Rozwiń
Zobacz więcej
Niezliczona liczba ludzi jest spragniona autotranscendencji i z zadowoleniem odnalazłaby ją w kościele. Ale, niestety, "głodne owieczki czekają, lecz pozostają nie nakarmione". Biorą udział ...
Rozwiń
Zobacz więcej
Opinie [56]
Jestem osobą bez doświadczeń psychodelicznych, pomimo to książka była dla mnie zrozumiała i z jakiegoś powodu potrafiłam wyobrazić sobie, czy też wczuć się w przeżycia autora.
Pokaż mimo toPrzyznam, że znacznej części utworu nie zrozumiałem. Mnogość odniesień do malarstwa jest przytłaczająca, choć towarzyszy uczucie ogromnej wartości przedstawionych refleksji. Ocenę wystawię dopiero, gdy pojmę odrobinę wyższy poziom postrzegania rzeczywistości.
Pokaż mimo toMoim zdaniem każdy mniej lub bardziej doświadczony amator przeróżnych psychodelików (a w szczególności meskaliny właśnie lub LSD), mniej lub bardziej rezonuje z przemyśleniami autora. Całą książkę uśmiechałam się czy wręcz śmiałam w głos, bynajmniej nie wyśmiewając treści, ale jedynie ciesząc się tym, jakie to jest trafne.
więcejNiestety myślę, że gdybym nie miała doświadczenia...
Przyznam szczerze że byłam bardzo nakręcona na tą książkę, głównie ze względu na powiązanie z moim ukochanym zespołem The Doors. I się nie zawiodłam, w nieprzekoloryzowany sposób przedstawia temat. Nie mówi o tym pod kątem imprezowym, lecz czysto filozoficznym. Co więcej mam wrażenie że wydanie nadaje dodatkowych "efektów" dzięki nietypowemu kolorowi fontu.
Pokaż mimo toDość dawno temu.
więcejOba eseje Aldousa Huxley`a powstały dawno temu. Jakby w innym świecie. Pierwszy w 1954 roku, a drugi w 1956. Świat od tego czasu zmienił się bezpowrotnie. Nie chodzi tylko o technologiczne rekwizyty, ale również stan wiedzy jaki posiadamy. Łapanie się na lep tego, że Jim Morrison kiedyś przeczytał to i nagrał parę znakomitych kawałków, to zbyt duża...
Na wstępie zaznaczę, że czytanie owej książki może być przyczyną licznych retrospekcji spowodowanych treścią rozważań autora, eksperymentatora. Nie, nie doświadczyłam pejotla, nawet odrobina meskaliny mi nigdy nie skapnęła do umysłu. Ale działanie ma podobne do przemian zachodzących w ludzkim organizmie na wskutek wewnętrznych procesów chemicznych. Powstają wielkie i...
więcejKsiążeczka zawiera dwa eseje Huxleya. W Drzwiach percepcji opisuje on swoje doświadczenia po zażyciu meskaliny. Niebo i piekło to w pewnym sensie kontynuacja, Huxley prowadzi rozważania nad doświadczeniem wizyjnym w ogóle, które stanowić ma bramę do Innego Świata.
więcejW latach 50-tych, kiedy te eseje powstawały, musiały być dużym szokiem. Huxley otwarcie uważa meskalinę za...
Książka ta bezpośrednio nie opisuje stanu "odlotu" po meskalinie, próbuje raczej porównać towarzyszące mu doznania do wielu dzieł sztuki. Jeśli ktoś zna się na malarstwie lub ma ochotę na zapoznanie się z przytoczonymi przez autora książki obrazami i analizę ich, lektura może okazać się wartościowa, w innym przypadku będzie raczej męcząca.
Pokaż mimo toSpodziewałem się zupełnie czegoś innego po tej książce, inspirowała przecież pokolenie bitników i m.in Jima Morrisona. A mamy tu deklarację idealizmu poznawczego, naiwną wiarę w terapeutyczne właściwości narkotyków i jakieś nachalne odniesienia do kościoła. Wszystko to sprawia wrażenie uproszczonego i pomieszanego zestawu pojęć stworzonego tylko w celu zdjęcia z narkotyków...
więcejCo za pióro!
Pokaż mimo to