Idy marcowe 2050 lat później

Oddajemy do rąk Czytelnika zbiór studiów polskich badaczy poświęconych upamiętnieniu 2050 rocznicy zamachu na Juliusza Cezara. Jego śmierć miała ratować republikę, okazało się jednak, że ostatecznie pchnęła państwo rzymskie w kierunku monarchii. Żaden zamach polityczny nie odegrał takiej roli w uświadamianej pamięci zbiorowej jak właśnie zabójstwo Cezara. Tę świadomość mieli już jemu współcześni, umacniała się ona wraz z upływem wieków. Oddziaływał wprost magicznie, stając się – po dzień dzisiejszy – obiektem zaciętych sporów: od bezgranicznej gloryfikacji do całkowitego potępienia. Widziano w nim uosobienie geniuszu i cynizmu, karierowiczostwa i patriotyzmu, czyniono z niego wizjonera, który od początku miał wyraźną koncepcję polityczną, i na którym ześrodkowywała się cała historia Rzymu, stanowił jej punkt kulminacyjny, a zarazem narzędzie ślepego Losu, któremu bezwiednie się poddawał; już w starożytności widziano w nim ludobójcę i zwykłego przestępcę, zimnego, wyrachowanego gracza, ale także postać opatrznościową, ratującą Rzym przed chaosem i ostateczną zagładą.

W przedstawionych materiałach autorzy starali się pokazać Idy Marcowe zarówno w relacji źródeł starożytnych, jak i stosunek do nich i ich tragicznego bohatera na przestrzeni wieków. Stanowią one pokłosie niezwykłej konferencji naukowej, która miała miejsce w Poznaniu w dniach 14-15 marca 2007 r. Obradom i dyskusji przyświecało motto, które także wpisuje się w ideę niniejszego tomu, pełniejszego zrozumienia wydarzeń sprzed dwóch tysięcy pięćdziesięciu lat i ich oddziaływania na wieki późniejsze.



(ze wstępu, Leszek Mrozewicz)