Zdzisław Najder

"Etos rycerski" Zdzisława Najdera czyta się ekspresowo, czego powodów widzę kilka. Książka to zbiór 60 felietonów/esejów mających po około 2 strony, łatwo więc wywnioskować, że prawdziwego tekstu jest plus minus 120 stron. Jeśli ktoś przed zakupem nie zajrzał do środka i nie przekartkował jej, to może się później nieco zdziwić. Same artykuły są napisane lekko i z polotem - oglądamy na nich zmiany Etosu na przestrzeni stuleci, od starożytności po drugą wojnę światową. Poznajemy dawne obyczaje, widzimy różnice w pojmowaniu moralności w różnych państwach europejskich, podobieństwa między europejskimi rycerzami a japońskimi samurajami. Książka jest bogata w ciekawostki historyczne i dobrze dobrane ilustracje poprzedzające każdy artykulik. Przybliża nam też sytuację Polaków walczących o niepodległość podczas zaborów, którzy według autora, byli spadkobiercami rycerskiej tradycji, a ona sama była żywa w naszym narodzie aż do lat 50' ubiegłego wieku. W ogóle wiele rozdziałów poświęconych jest właśnie historii Polski, ale nie brakuje też takich o literaturze europejskiej, życiu średniowiecznych bohaterów, a na sam koniec autor zostawia nas z refleksją, co dla nas dziś znaczą takie rzeczy jak "lojalność", "honor", czy "wierność ideałom". Cnoty, wartości, którymi żyły pokolenia naszych przodków, które my - dziś żyjący traktujemy jak anachronizmy, ceniąc bardziej "praktyczność", czy "umiejętność dostosowania się". Warto się pochylić nad tą lekturą, a następnie nad samym sobą.