Jesteśmy społecznością, która kocha książki

„Histeria” to pierwsza publikacja Kim Yideum na polskim rynku wydawniczym. Na okładce książki widnieje informacja, że jest to zbiór wierszy, jednak – według mnie – wiersze to tylko nieliczne teksty zawarte w tej książce. Większość można by raczej uznać za prozę poetycką bądź fragmenty tudzież obrazki przedstawiające konkretne sytuacje. Jakkolwiek byśmy jednak nie nazwali tych tekstów, nie zmienia to faktu, że są one bardzo oryginalne, odważne, bezkompromisowe i kontrowersyjne. Poetka, nim została uznana w Korei Południowej za ważną autorkę-feministkę, mierzyła się z dość dotkliwą krytyką. Jej teksty, jak głosi blurb, były traktowane jako „brudne” i „antyintelektualne”. Ja jednak myślę, że w dużej mierze są one nowatorskie i bardzo chętnie poczytałabym je w prowadzonej przez autorkę w podseulskim Ilsan Café Yideum. „Histeria” to zbiór tekstów podzielonych na trzy części, pierwsza zawiera dziewiętnaście utworów, druga – siedemnaście, zaś trzecia – czternaście. Naprawdę trudno posądzić autorkę o wzniosłość i patos, przedstawia ona świat i rzeczywistość takie, jakie są. Nie boi się podejmować tematów trudnych, sięga po środki, które uwypuklają brutalność zachowania i języka spotykanych przez nią ludzi. Są tu zwerbalizowane różnego rodzaju emocje, są wulgaryzmy, rozczarowania, zaskakujące porównania obrazujące surowość świata, w którym przyszło żyć południowokoreańskiej poetce. Tak właściwie to „Histerię” można traktować nawet jako swego rodzaju manifest poetycki, który piętnuje skostniałe normy społeczne, ograniczenie światopoglądowe, brak czułości i zrozumienia, a także barbarzyńską stagnację polegającą tylko i wyłącznie na zaspokajaniu potrzeb iście pierwotnych. Już pierwsza część zbioru otwiera czytelnika na rozterki i refleksje o niezbyt pozytywnym wydźwięku, który nie traci na intensywności w kolejnych częściach. W pierwszej części bodaj najbardziej uderzającym motywem jest menstruacja jako symbol złych wydarzeń rozgrywających się w życiu. Autorka wprost zestawia krew menstruacyjną z krwią ofiar, które ucierpiały w starciach podczas stanu wojennego. Jest to oczywiście pośrednie nawiązanie do masakry w Gwangju, która miała miejsce w roku 1980. Autorka pisze o przemijaniu, obojętności i braku celu w życiu. Stwierdza, że – owszem – złe doświadczenia z przeszłości kształtują naszą przyszłość, ale trzeba się podnosić po każdym życiowym upadku. Trzeba celebrować zwykłą codzienność. Kim Yideum nie zamyka jednak oczu na okrucieństwo tego świata. Dostrzega, że niektórzy ludzie są wykluczani z wielu obszarów życia, wprost wskazując, że do takich ludzi należą osoby chore, stare i słabe. Nie zgadza się na takie traktowanie. Zwraca się także do wszystkich tych, którzy wciąż czekają na jakąś specjalną okazję, twierdząc, że należy żyć w pełni już teraz i cieszyć się tym wszystkim, co się ma. Talenty zaś trzeba wykorzystywać, by nigdy się nie zmarnowały. Poetka krytykuje takie postawy życiowe, które nakazują pójście na ustępstwa i kompromisy, dostosowywanie się do oczekiwań świata, nawiązując pośrednio do obecnej w Korei Południowej kultury pokłonów. Ludzi obrazuje jako okrutnych, raniących innych niczym naostrzone ostrza, które niosą ze sobą cierpienie, ale i wykorzystywanie, i molestowanie, o których poetka bynajmniej nie pisze w zawoalowany sposób. Część druga to właśnie wybuch złości, wściekłości, agresji i tytułowej histerii spowodowany niczym innym jak wspomnianym już wcześniej molestowaniem seksualnym, ale także samotnością i świadomością odrzucenia. Poetka jest świadoma faktu, że słowa są głównym budulcem jej pracy, a jednocześnie to właśnie słowa ranią, kłamią i mamią. Kim Yideum pochyla się także na własnym losem poetki, która pisze, a więc poniekąd sprzedaje całą swą intymność. Jest więc emocjonalną prostytutką, kisaeng. Poezja jest z kolei źródłem szaleństwa. Być może to właśnie dlatego autorka nie chce, by wspominano ją po śmierci. Boli ją przemijanie i samotność, która uwypukla naszą zależność od innych ludzi i może spowodować śmierć. Rozczarowaniem jest także miłość, która w większości przypadków jest toksyczna. Świat się zmienia i obojętnieje. Otwartym pozostaje pytanie, czy nasze życie nie jest aby przypadkiem jednym wielkim performansem. Motyw ten poetka kontynuuje w części trzeciej, stwierdzając, że każdy z nas gra w swoim życiu pewną rolę i często marzy o tym, by być kimś innym. W tej części Kim Yideum podejmuje także tak trudne tematy, jak charytatywne przekazywanie zwłok na wiwisekcję tudzież przekazywanie organów do transplantacji. Wreszcie, poetka nazywa pisanie wiersza popełnianiem przestępstwa, a nadawanie wierszowi tytułu zestawia z nazywaniem tego przestępstwa. Równolegle do tworzenia pojawia się impotencja twórcza i seksualna, a także substytuty szczęścia i bliskości finalizujące się w kontekście poetyckim w pytaniu, czy w ogóle istnieje coś takiego jak obiektywne arcydzieło rozpoznawalne w całkowitym oderwaniu od jego twórcy. Podmiotem mówiącym zdecydowanej większości tekstów jest kobieta, czasem, jeśli rodzaj podmiotu nie jest dookreślony, to nadal można domniemywać, że jest nim kobieta. Jednak zaledwie w jednym tekście ze zbioru podmiotem mówiącym jest mężczyzna. Jest to „Strażnik plaży”, który dodatkowo potęguje feministyczny wydźwięk całej „Histerii”. Mężczyzna na świecie, owszem, jest, ale jego rola i znaczenie nie wydają się w żaden sposób istotne. „Histeria” Kim Yideum to zbiór tekstów godny uwagi czytelnika, wszak feministycznych głosów z Korei Południowej na polskim rynku wydawniczym wciąż jest zbyt mało. Według mnie, czas przeznaczony na lekturę nie jest stracony. Trzeba mieć jednak świadomość, że są to teksty trudne, nerwowe, poszarpane, głośne i agresywne. Taka jest cała „Histeria” i potencjalny jej czytelnik musi się przygotować na emocjonalny rollercoaster. Polecam. https://www.facebook.com/literackakorea/posts/pfbid0ADygyJrUJ7UjXnD8kGoubaV9868G3f9cm8KFEuTvfBMyyrnTC75dYY1twKu8svKCl