Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Ziemia niczyja […] to nostalgiczna opowieść, mająca cechy realizmu magicznego. Kupiona na Targach Książki we wrocławskiej Hali Stulecia musiała „dojrzeć” na półce, abym był gotów ją przeczytać. Spodziewając się trudnych tematów i przemyśleń związanych z fabułą nie raz zerkałem na zieloną okładkę z sudecką wiejską chałupą i górami w tle. Jeszcze nie, myślałem, zajrzę do niej jesienią, bo wtedy lepiej mi będzie zebrać myśli o trudnej historii. Wieczorem, gdy mgła za oknem, łatwiej mi cofnąć się w czasie i wyobrazić sobie pogranicze polsko - czesko – niemieckie, choć o Polakach jedynie się wspomina. Książka Berniga to poetycka próba odmalowania „krajobrazu po bitwie” i niełatwych rozrachunków z przeszłością. Nie ma tu zwycięzców. Zarówno Czesi, jak i Niemcy są ofiarami czasów, w których przyszło im żyć. Pokiereszowanie wojną i zmiany granic, a w konsekwencji uwikłanie w sytuacje bez wyjścia, determinują kolejne katastrofy w życiu bohaterów opowieści. Mimo wszystko złapałem się na tym, że nie potrafię współczuć Niemcom sudeckim wypędzonym z Czech po 1945 r. Myślę, że każdy Polak znający nieco historię relacji polsko – niemieckich będzie miał z tym problem. A może się mylę ? Nie jestem obiektywny. Czy polecam tę książkę ? Tak, ale bardziej koneserom historii najnowszej i Dolnoślązakom – lokalnym patriotom. Pozostali czytelnicy mogą nie chcieć zagłębiać się w ten często trudny do zniesienia gąszcz traumatycznych przeżyć bohaterów, choć pewne zjawiska i wnioski opisane w książce są uniwersalne. Specyficzny sposób narracji również często nie zachęca do kontynuowania lektury (brak interpunkcji, rwane wypowiedzi, retrospekcja). Ze wstępu tłumaczki wiadomo, że był to celowy zabieg autora, dzięki czemu przekład na język polski stanowił wyzwanie. Jednakże dla poszukujących czytelników Opowieść sudecka (być może) będzie stanowiła atrakcyjny obiekt ich doświadczeń. Do przeczytania na własne ryzyko.