-
Patronat LC
-
Patronat LC
-
Patronat LC
-
Patronat LC
Dzień Bibliotekarza, czyli o bibliotekach – prawdziwych świątyniach książek, pasji i mądrości
Instytucja, w której gromadzone, a następnie udostępniane są książki. Tak brzmi słownikowa definicja biblioteki. Pod tym pojęciem skrywa się też po prostu księgozbiór, czasami konkretny mebel na domową literaturę, a nawet określona seria wydawnicza. Biblioteka to jednak coś zdecydowanie więcej niż miejsce. Z okazji ogólnopolskiego dnia bibliotekarza i bibliotek postanowiliśmy przyjrzeć się samej idei księgozbiorów, pomówić o zbieractwie i kolekcjach, a także o tym, jak zmienia się świat czytelników za sprawą czytników, słuchowisk i audiobooków.
Biblioteka (z języka greckiego βιβλιοθήκη bibliotheke; βιβλίον biblion – książka, θήκη thēkē – zbiornik) to instytucja kultury, która gromadzi, przechowuje i udostępnia materiały biblioteczne. Taka definicja jest chyba najbardziej trafna, najczęściej wykorzystywana. Biblioteki to miejsca w dalszym ciągu niezwykłe, bo mogą stanowić kulturalne centrum spotkań. Chociaż spotkania autorskie coraz częściej rozgrywają się w czasie festiwali online, to jednak w bibliotekach znaleźć można przestrzeń, aby spotkać cenionych i ulubionych pisarzy i pisarki.
Centrum wiedzy, przeżyć, historii – idea bibliotek
Biblioteki przykuwają uwagę, choć oczywiście zmienia się ich ranga i znaczenie. Co ciekawe, pierwsze wzmianki o instytucjach znajdziemy już w trzecim tysiącleciu przed naszą erą, kiedy wczytamy się o bibliotekach w starożytnym Egipcie czy Chinach. Najsłynniejsze były jednak biblioteki w Aleksandrii – Biblioteka Aleksandryjska założona przez Ptolemeuszów oraz biblioteka Serapejon przy świątyni Serapisa.
W dawnych czasach służyły za prawdziwe centra wiedzy, czasami zakazanej, często bezcennej, niestety – w wielu przypadkach bezpowrotnie straconej. Ale czy na pewno? Wiedza to mądrość zapisywana przez pokolenia, a cywilizacje można odbudowywać w różny sposób.
Umberto Eco, prawdziwy erudyta, mistrz słowa, w książce „O bibliotece” uwrażliwia nas, że miłość do książek to wartość bezcenna – niesamowicie potężna. Autor „Imienia róży” zabiera nas na fascynującą wyprawę między regały pełne książek. Opowiada o tym, jak kształtowała się idea biblioteki. I jak zawsze w przypadku Eco nie brakuje humoru, inteligentnych dygresji, ciekawych aluzji. Eco, który przed laty zastanawiał się nad „Historią piękna” i „Historią brzydoty”, zbudował w swojej książce symboliczny obraz biblioteki, skarbnicy wiedzy. W praktyce funkcjonują biblioteki publiczne, biblioteki prywatne, biblioteki kościelne, szkół wyższych, narodowe, wojewódzkie czy lokalne i małomiasteczkowe. W każdej z nich możemy znaleźć prawdziwe skarby.
Największe biblioteki na świecie – miejsca do odkrywania światów
Centra kultury, w których przechowuje się perełki literatury, ale również innych form sztuki. Bo większość bibliotek w praktyce realizuje charakter mieszany. Co to znaczy w istocie? Najogólniej rzecz ujmując, biblioteki posiadają zbiory, które można pożyczać, i zbiory, które są dostępne wyłącznie w czytelni. Warto zauważyć, że w niektórych instytucjach przechowywane są też czasami zbiory, które nie są publicznie dostępne – stare druki, rękopisy, manuskrypty lub materiały objęte klauzulą tajności. Prawdziwe skarby przechowywane są chociażby w Bibliotece Watykanu, gdzie znajdują się ilustrowane manuskrypty i specjalne dokumenty dotyczące wszystkich państw i narodów.
Niektóre biblioteki przypominają prawdziwe twierdze, w których poukrywane są tajemnicze i wielkie dzieła. Do największych bibliotek na świecie należy zaliczyć Bibliotekę Brytyjską, gdzie znajduje się około 150 milionów dokumentów, w tym około 14 milionów książek. Niewiele mniejsza jest Biblioteka Kongresu Stanów Zjednoczonych, a na uwagę zasługują również Biblioteka Rosyjskiej Akademii Nauk, Chińska Biblioteka Narodowa, Niemiecka Biblioteka Narodowa – w każdej z nich znajdziemy od kilkunastu do kilkudziesięciu milionów dzieł ze skarbca światowej literatury.
Znani bibliofile, czyli o idei kolekcjonerstwa – miłość do literatury
W historii świata znajdowało się wielu niezwykłych kolekcjonerów, którzy dbali o historyczną pamięć, poszerzając tym samym księgozbiory. Jednym z nich był na przykład Giacomo Casanova, słynny kochanek, podróżnik, awanturnik i literat, który w swoim życiu pełnił funkcję sekretarza weneckiego ambasadora, aby po jego śmierci zatrudnić się jako bibliotekarz na zamku Dux, gdzie opiekował się europejskim księgozbiorem.
Uznanie w oczach potomnych powinien zyskać również Gottfried Wilhelm Leibniz, niemiecki prawnik, historyk i dyplomata, który bibliotekarzem był przez 40 lat swojego życia, pracując w bibliotece księcia Hanoweru, gdzie wymyślił stosowany także współcześnie biblioteczny system katalogowy.
Nieoceniona jest również rola braci Grimm, niemieckich bajkopisarzy i językoznawców, badaczy starożytności, którzy byli członkami Akademii Nauk w Berlinie, a przez wiele lat pełnili funkcję bibliotekarzy w bibliotece króla w Kassel. W historii zapisał się również nasz narodowy wieszcz, Adam Mickiewicz, który pracował w paryskiej Bibliotece Arsenału, Maria Kownacka, polska pisarka, tłumaczka z języka rosyjskiego, która po pierwszej wojnie światowej, razem z Marią Dąbrowską, organizowała niejako od samych podstaw bibliotekę Ministerstwa Reform Rolnych, w której wprowadzono nowy system katalogowania czasopism.
Warto pamiętać o tym, jak ważną rolę spełniają kolekcjonerzy, bibliofile i bibliotekarze, którzy sprawują pieczę nad pamięcią i naszym dziedzictwem.
Nowa forma, niezmienna idea – cyfrowe biblioteki
Zmieniają się czasy, zmieniają obyczaje. Idea biblioteki również zyskała nową formę, chociaż idea związana z kolekcjonowaniem, przechowywaniem i dzieleniem się wiedzą pozostaje niezmienna. Żyjemy jednak w czasach tak zwanej cyfrowej rewolucji, w której na znaczeniu zyskują projekty multimedialne, ogólnodostępne. Do najbardziej znanych realizacji należy zapisać Projekt Gutenberg, a więc szczególną inicjatywę, która polega na udostępnieniu w internecie elektronicznych wersji książek istniejących w tradycyjnej formie papierowej. Co ciekawe, projekt został rozpoczęty jeszcze w roku 1971 przez Michaela Harta znanego jako wynalazca książki elektronicznej.
Ciekawa jest również Światowa Biblioteka Cyfrowa – projekt realizowany pod patronatem UNESCO i Biblioteki Kongresu. Zadaniem biblioteki jest promowanie międzynarodowego i międzykulturowego zrozumienia oraz powiększanie objętości i różnorodności treści kulturowych w internecie. Warto zwrócić uwagę również na Książki Google – wyszukiwarka książek wykorzystująca technologię OCR, a także projekt Europeana – bardzo nietypowa biblioteka cyfrowa, wirtualne muzeum i archiwum mające za cel udostępnienie dziedzictwa kulturowego i naukowego Europy, które współpracuje z ponad 3000 instytucji kultury na Starym Kontynencie.
Oczywiście trzeba zaznaczyć, że niektóre biblioteki cyfrowe działają na zasadach otwartego dostępu, natomiast do innych dostęp jest ograniczony dla zarejestrowanych użytkowników lub określonych instytucji. Biblioteki cyfrowe mogą spełniać różne funkcje, a to w zależności od tego, czy w danej bibliotece cyfrowej dochodzi do masowej digitalizacji treści, czy jednak stopniowego selekcjonowania dzieł. Nie zmienia to jednak faktu, że w takiej cyfrowej przestrzeni odnajdą się zarówno hobbyści, pracownicy naukowi i studenci, jak i bibliofile, pisarze i wszyscy, którzy pragną poszerzyć swoje horyzonty.
Tekst opublikowano po raz pierwszy w 2022 roku.
komentarze [24]
Bibliotekarz należy do zawodów sympatycznych. Pracę z książkami i ludźmi którzy je czytają, lubią i są ciągle spragnieni nowych z nimi kontaktów, postrzegam jako bardzo przyjemną i mogącą dawać dużo satysfakcji. Pozdrowienia dla wszystkich pracowników bibliotek. Życzę uśmiechu mimo przeciwności.
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Dziękuję wszystkim Bibliotekarkom i Bibliotekarzom, których stać na uśmiech i zaangażowanie, gdy staje przed nimi czytelnik.
Dziękuję za błysk zadowolenia, satysfakcji i aprobaty w spojrzeniu, gdy zauważacie nas stałych książkholików. Bez waszego uśmiechu biblioteka - skarbnica niezwykłych światów - byłaby tylko bezduszną instytucją.
Super sprawa - być bibliotekarzem i mieć swój dzień 😄 Jakoś się lepiej człowiekowi robi
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Jako bibliotekarka ubolewam bardzo nad tym, jak mocno niedoceniona jest moja praca. I nie mówię tu u czytelnikach, którzy naprawdę potrafią przyjść z sercem na dłoni i szerokim uśmiechem, ale o tym, jak praca jest wynagradza. Wymaga się od nas "na starcie" naprawdę wiele, wykształcenie z tytułem naukowym to dopiero początek, a później chce się, żebyśmy na swoich barkach...
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
Nie tylko bibliotekarze muszę żyć za najniza krajowa, wiele innych zawodów też mniej i bardziej odpowiedzialnych.
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Praca bibliotekarza, owszem chwalebna i pożyteczna, ale nie przesadzajmy. Nie jest stresująca ani męcząca fizycznie. Nie wymaga wielkiej odpowiedzialności. Normowane godziny pracy pozwalają na całkiem udane zorganizowanie sobie życia rodzinno-prywatnego. Z tym wykształceniem naukowym też bywa różnie. W większych instytucjach magister czy nawet doktorat jest wymagany, ale w...
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
Rozumiem rozczarowanie, ja też pracuję za najniższą krajową, fizycznie i na zmiany, wstaję przed czwartą i po ośmiu godzinach fizycznej pracy nie wiem jak się nazywam, bolą mnie stawy a kręgosłup wysiada, i też ubolewam nad tym że mnie nikt nie docenia. Takie jest życie
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Trzy osoby, które odpowiedziały przede mną na komentarz Rysavy bardzo proszę o niebranie mojego komentarza do siebie, bo jego celem nie jest urażenie ich. Nie mogę się jednak powstrzymać przed wyrażeniem zdziwienia ich podejściem - nam jest źle, więc autorka komentarza nie ma co narzekać. O ile lepszym mógłby stać się nasz kraj, gdybyśmy zamiast równania wszystkich w dół,...
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
@reader Czy ja wiem, czy taka mało stresująca... owszem są placówki, gdzie jest fajnie, lekko i przymnie, ale nie powie tego ten co np. pracował w takiej mediatece na dworcu. Lista wymagań i obowiązków rośnie z ogłoszenia na ogłoszenie. Widziałam takie gdzie w jeden etat było upchnięte kilka: bibliotekarz, marketingowiec, samorządowiec, księgowy... i jeszcze tak umowę...
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
Prawda jest taka że nie ważne jaką pracę wykonujemy stres i tak nas nie ominie ,i w każdej pracy a zwłaszcza z ludźmi grozi nam wypalenie zawodowe, a jak płacą mało, wymagają dużo i nas nie doceniają to przepis na depresję gotowy. A punkt widzenia zależy od punktu siedzenia.
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
@Marta
W pełni zgadzam się z Twoim stwierdzeniem.
Każda praca ma blaski i cienie.
Nie chodzi o to, aby się licytować kto ma gorzej w pracy.
Gdybyśmy, jako społeczeństwo, szanowali i doceniali się wzajemnie, żyłoby nam się lepiej i czulibyśmy się szczęśliwsi.
Akurat biblioteki mają coraz więcej cieni. Długo by pisać. Trzeba obskoczyć parę placówek, filii i mediatek by zobaczyć co się tam odprawia 😆 Podziwiam moje koleżanki co siedzą w tym zawodzie i jednej firmie 30-40 lat. Lubię pracę w biblio. Serio. Ale zaczynam wymiękać. Nawet nie o kasę chodzi a o dymanie bibliotekarzy na każdym kroku oraz żerowaniu na ich domniemanym...
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
Ten mój komentarz pochodzi z tamtego roku. Nic się nie zmieniło, dalej jest jak było. Nie sądziłam, że poruszy on Was aż tak negatywnie. To nie jest tak, że uważam, że życie bibliotekarza jest najgorsze i tylko on ma prawo narzekać. Uważam jednak, że rodzaj pracy i łączenie kilku rzeczy ze sobą (bycie bibliotekarzem, animatorem, specjalistą ds. cyfryzacji [mamy centrum...
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
Marta, mnie się wydaje, że w naszym kraju właśnie wszyscy dążą do równania w górę. Kazdy patrzy na tych co wyżej, każdy chce się zrównać z tymi, co mają więcej. Wiem, ambitne podejście. Ale właśnie to rodzi frustrację i niezadowolenie. Czasem lepiej spojrzeć na tych co są niżej i mają naprawdę ciężkie życie. Wtedy nawet wielozadaniowy etat bibliotekarza wyda się przyjemniejszy.
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Zgadzam się z tymi, którzy są rozżaleni niedocenieniem lub nawet deprecjonowaniem ich pracy. Boli to tym bardziej, im więcej serca wkładamy w to, co robimy zawodowo. Pracując jako nauczyciel, wypaliłam się z powodu nadmiaru stresu i chorych wymagań rodziców uczniów. Gdy zaczęłam pracę w bibliotece publicznej, odżyłam, ponieważ rzeczywiście w tym zawodzie presja jest...
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
Zawód dla pasjonatów, bo wyżyć z pensji bibliotekarza chyba się nie da. Jakże ubogie w wiedzę byłoby nasze życie, gdyby nie biblioteki. Pozdrawiam wszystkich bibliotekarzy i bibliofilów.
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Uwielbiam chodzić do biblioteki. Zawsze najpierw sprawdzam w e- katalogu dostępność książek, które zamierzam wypożyczyć, a kiedy wchodzę do wypożyczalni to mam ochotę wziąć wszystko. Czuję się jak w cukierni- wszystko kusi. Wszystkim bibliotekarzom życzę satysfakcji z pracy i wielu doceniających Wasz trud czytelników. Dziękuję, że jesteście.
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Jedna z poznańskich filii to niemal mój drugi dom, a osoby, które kiedyś tam pracowały, to cudowni, empatycznie pracownicy, którzy ufają drugiemu człowiekowi. Teraz filia zmienia miejsce, ale do starych kątów na pewno będę odczuwać sentyment. Wszystkiego dobrego dla znawców książek:)))))))))))))))))))))))
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Z okazji Dnia Bibliotekarza życzę wszystkim Pracownikom Bibliotek niegasnącego entuzjazmu, wytrwałości i kreatywności w propagowaniu czytelnictwa.
Satysfakcji z wykonywanej pracy i wszelkiej pomyślności w życiu osobistym.
Dziękuję jako bibliotekarka :) Oto mój niedościgniony ideał :) wiesz może, z jakiego filmu jest ta postać? Już znalazłam - jak to bibliotekara 😈
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Najlepsze życzenia.Samych ładnych książek.I bardzo wysokich pensji
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
W imieniu bibliotekarzy - dziękuję, a co do pensji - warto marzyć 😄
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Wszystkiego, co najlepsze dla wszystkich bibliotekarzy w dniu Waszego święta. Oby nigdy nie zabrakło Wam czytelników i aby półki nie porastały kurzem. Piękny zawód, trochę niedoceniony w tym zagonionych czasach, gdzie prawie wszystko odbywa się w wirtualnym świecie. Niech ta praca przyniesie Wam radość i spełnienie, a książki będą inspiracją, pasją i przyjemnością.
Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post