Jedna okładka, jeden przekaz

Zuch Zuch
27.02.2013

Globalna wioska to więcej niż idea - to już od dawna nasza rzeczywistość. Prawie cały świat podłączony jest do sieci. Wielkie firmy ze swoimi komunikatami starają się dotrzeć do każdego. Działają globalnie, często mając jeden, uniwersalny przekaz, taki sam (lub prawie taki sam) w każdym zakątku ziemi.

Jedna okładka, jeden przekaz

Temu trendowi poddają się też wielkie wydawnictwa. Pompują spore pieniądze w promocje konkretnych tytułów. I jeśli mają zarabiać na sprzedaży książki nie tylko w USA, ale też we Francji czy w Polsce, to przekaz musi być jednolity.

Jak to robią? Projektują jedną okładkę, która musi obowiązywać w każdym kraju. Oczywiście dopuszczalny jest jakiś margines ingerencji lokalnych wydawnictw, chociażby ze względu na tytuł, który zwykle jest tłumaczony (albo zmieniany, a tego zabiegu nie bardzo rozumiem). Niemniej jednak możemy powiedzieć, że okładki są takie same. Oczywiście nie jest to kwestią lenistwa ani tym bardziej ograniczonego budżetu. W największych zachodnich wydawnictwach budżet na projekt okładki jest co najmniej zacny. Za takim posunięciem stoi nie oszczędność, a marketing i siła jednolitego przekazu.

Pierwszy przykład z brzegu – nowa książka J.K. Rowling. Mocna i charakterystyczna (przy okazji nieco kontrowersyjna w formie). Na kilka miesięcy przed światową premierą (i całe lata świetlne przed premierą polską) w sieci pojawiały się zdjęcia okładki. Okładki, która wzbudza skrajne emocje. No ale o to chodzi. Dyskusje i kłótnie toczyły się aż miło. Informacja o tym, jak książka będzie wyglądać, dotarła zapewne do części czytelników w Polsce. Tak więc potencjalny nabywca na miesiąc - dwa przed premierą wiedział czego ma szukać w księgarni. Taka czerwona z żółtym i białym napisem. I wszystko jasne.

Podobnie wygląda sprawa z innymi światowymi hitami czy „hitami”. E L James i jej książki o niejakim Greyu. Nawet na zagranicznych wycieczkach można na pierwszy rzut oka odnaleźć bratnią duszę (opcjonalnie można też zawczasu się ewakuować). Okładki takie same na całym świecie... no, prawie całym. Na rynku niemieckim funkcjonują dwie okładki. Przyznam, że to mnie zaskoczyło.

 

Jednak nawet zachowując mocne podobieństwo, mając konkretny wzór, można okładkę zepsuć. Ostatnio widziałem okładkę (tylko okładkę, bo nie czytałem i nie podejrzewam, żeby miał kiedykolwiek przeczytać) książki Sherry Argov "Why men love bitches". W wersji polskiej „Dlaczego mężczyźni kochają zołzy” (zołzy?!? seriously?).

 

Pomińmy treść, bo ja nie o tym piszę. Okładka nie jest jakoś specjalnie rewelacyjna, ale wersja polska – niby taka sama – jest znacznie uboższa. Zwróćcie uwagę, że w oryginale dopisek zrobiony jest szminką, a w wersji polskiej tego smaczku brakuje, jest za to brzydki cień.

Osobiście uważam, że spójność okładek wydawanych w różnych krajach to bardzo dobre rozwiązanie. Pomijam kwestie marketingowe, gdzie argumenty są zawarte w tabelkach excela i ciężko z nimi dyskutować, zamiast tego oceniam ten zabieg jako czytelnik (choć niekoniecznie tytułów, które w tym tekście wymieniłem). Przy tych okładkach pracują specjaliści, którzy znają się na swoim zawodzie. Oczywiście każdy Polak zna się na projektowaniu, podobnie jak na polityce, ekonomii, piłce nożnej, skokach narciarskich, współczesnej kinematografii itd. Każdy też zrobiłby te okładki lepiej. Prawda jest jednak taka, że to, co nam się wydaje banalne, faktycznie zabiera nawet kilka miesięcy pracy i bywa poparte żmudnymi badaniami focusowymi. Bardzo często wydania oryginalne są osobiście akceptowane przez autora powieści. Dzięki temu te książki wyglądają dokładnie tak, jak mają wyglądać.

Firmy nie zmieniają swoich logotypów w zależności od kraju, na którego rynek wchodzą. My nie zmieniamy nazwiska, gdy udajemy się w podróż za granicę. Chyba logicznym więc jest, że dobrze się dzieje, kiedy książki też zachowają swój zewnętrzny wizerunek. Wizerunek oryginalnego wydania jest międzynarodową twarzą książki. Po co więc to zmieniać? Po zmianie efekt często jest taki, że trzymając w ręce polskie wydanie czuję się, jakbym wyskoczył z Narnii.

PS Rzecz jasna od każdej reguły istnieją odstępstwa i nie mam z nimi problemu, o ile są dobrze uzasadnione.


komentarze [15]

Sortuj:
więcej
Niezalogowany
Aby napisać wiadomość zaloguj się
avuca  - awatar
avuca 03.03.2013 18:55
Moderator globalny

Wydaje mi się, że większość wydań zagranicznych ma ładniejsze okładki niż wydania polskie, lecz niestety nie wiem, czym to tłumaczyć - gustami czytelników? badaniami opinii? Bo przecież są w Polsce okładki świetne, więc jak się chce, to można. I faktycznie można zauważyć, że wydawnictwa powoli zaczynają dostrzegać, że słaba okładka może zniechęcić do kupna.

Czasami dobre...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
alice  - awatar
alice 02.03.2013 18:25
Czytelniczka

Nie cierpię kiedy zostaje drastycznie zmieniony tytuł książki, czy filmu, a co do okładek to w zasadzie nie mam zdania.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Monika  - awatar
Monika 01.03.2013 10:14
Czytelnik

Hubert: Kompletnie nie zwracam uwagi na okładki książek. Okładka to element użytkowy chroniący kartki z treścią. Na okładce wystarczy mi autor i tytuł.

Pierwsza myśl po przeczyatniu: wreszcie ktoś myśli jak ja.
Chwila zastanowienia i już aż tak bardzo się nie zgadzam. Kiedy znam już tytuł lub autora i wiem, że chcę coś przeczytać, okładka nie ma znaczenia, przeczytam...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
Kalevala  - awatar
Kalevala 28.02.2013 19:03
Czytelniczka

Haha, zabawnie wygląda to w wersji niemieckiej Greya - nie dość, że okładka zmieniona niezbyt fortunnie, to jeszcze w rogu miniatura oryginalnej - czyli "pokombinujmy, ale niech się jakoś kojarzy".

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
ultramarina  - awatar
ultramarina 27.02.2013 21:51
Czytelniczka

Bardzo ciekawy problem.
Nad tym samym zastanawiałam się, biorąc do ręki "Wyznaję" - ale tu chodziło raczej chyba o osobiste życzenie autora. Liternictwo leżało już w gestii poszczególnych wydawców.
Problem widzę w pewnej unifikacji stylu. Jak dotąd łatwo można było odróżnić okładkę, powiedzmy, niemiecką od francuskiej. Amerykańskie są kompletnie inne. Polskie również....

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
dancing-in-dystopia  - awatar
dancing-in-dystopia 27.02.2013 21:26
Czytelniczka

A ja uważam, ze okładki jak najbardziej powinny być różne, przynajmniej jeśli chodzi o kolejne wydania książek (rozumiem zabieg marketingowy przy pierwszym wydaniu ale potem to już serio przestaje wg mnie mieć znaczenie). Raz, że nowa grupa projektantów/grafików/modeli/itp. może się wykazać a dwa, fajnie mieć po prostu wybór.
Tylko z różnymi wydaniami jest problem - czasem...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
Boogna  - awatar
Boogna 27.02.2013 21:21
Czytelniczka

Wolę jedną okładkę jednego tytułu, niż 10 różnych wydań tego samego tytułu.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Paprotkowa  - awatar
Paprotkowa 27.02.2013 21:15
Czytelniczka

Bardziej niż różne wersje okładek, bolą mnie różne wersje tytułów. Wiadomo, że czasami nie da się wszystkiego przetłumaczyć słowo w słowo, ale niekiedy polskie wersje tytułów brzmią bardzo dziwnie i głupio, albo nijak mają się do treści. Nie znam się na tych mechanizmach - nie wiem, kto wymyśla tytuł oryginału [autor? wydawca?], ale wydaje mi się, że kto by to nie był,...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
GłowaKsiążek  - awatar
GłowaKsiążek 27.02.2013 21:10
Czytelniczka

Hubert: Kompletnie nie zwracam uwagi na okładki książek. Okładka to element użytkowy chroniący kartki z treścią. Na okładce wystarczy mi autor i tytuł.


Ależ mnie zawiodłeś - ja tam uwielbiam okładki. Nawet te w wydaniu e-. Podkreślają klimat książki, tak jak idealnie dobrane ilustracje. Zestawiam wyobrażenia kogoś z moimi ;).

A nawiązując do tematu. Jednolity przekaz...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
Rockmargot  - awatar
Rockmargot 27.02.2013 19:57
Bibliotekarka

Wystarczy wziąć pod lupę wszystkie wydania "Hobbita", którego w tym momencie mamy zalew. Powstaje pełno koszmarków, typu kieszonkowego. Zdarzają się też wersje z reprintem ilustracji samego Tolkiena czy też Alana Lee.
Czasami zdarza mi się sięgnąć po książkę, która kompletnie nie współgra z okładką, np. Ars Magica
Z jednej strony się...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
 Ars Magica