Jej nazwisko zna każdy miłośnik kryminałów. Elegancki styl, wyrafinowane postaci, zaskakujące zakończenia – to jej cechy charakterystyczne. Niezwykłą popularność przyniosły Christie dzieła, gdzie pierwsze skrzypce grał Herkules Poirot – detektyw, który charakteryzował się genialnym umysłem i małą skromnością. Był bohaterem ponad 30 jej książek i wielu opowiadań. Przez kolejne lata pisarka nieco znużyła się tą postacią, nazywając Belga o charakterystycznych wąsach „nieznośnym”, lecz niewątpliwie stała na straży jego charakteru i moralności. Nie zabiła też tej postaci u szczytu jej popularności (jak z Sherlockiem Holmesem uczynił Arthur Conan Doyle), a pożegnanie z Poirotem zaplanowała dopiero po latach…

Tymczasem w 2020 roku świętowaliśmy sto lat z Poirotem! Dokładnie tyle czasu minęło od ukazania się powieści „Tajemnicza historia w Styles”, w której detektyw pojawia się po raz pierwszy. Wtedy zapoczątkowana została jego legenda oraz uwielbienie czytelników z całego świata. Ukazujące się w polskich księgarniach nowe wydania powieści Christie to świetna okazja, by wrócić do jego przygód – aż do tej ostatniej, opisanej w książce „Kurtyna”.

Sto lat z Poirotem. Nowe wydania kultowych powieści

Jubileusz stu lat od czasu wydania pierwszej książki z Herkulesem Poirotem w roli głównej to przyczynek do powstania luksusowej kolekcji Wydawnictwa Dolnośląskiego, które postanowiło zaprezentować czytelnikom zbiór dziesięciu najlepszych tekstów Królowej Kryminału z belgijskim detektywem w roli głównej. Twarda oprawa i okładki w stylu ponadczasowej elegancji będą ozdobą biblioteczki każdego miłośnika kryminałów. Dodatkowo powieści opatrzone są posłowiem prof. Anny Gemry z Uniwersytetu Wrocławskiego, która przybliża czytelnikom niuanse fabuły i ujawnia tajniki pracy Dame Agathy.

W kolekcji planowo miało ukazać się dziesięć tytułów – pięć zaproponowanych przez wydawcę i ekspertów, a pięć kolejnych wskazanych przez czytelników, głosujących w specjalnym plebiscycie przeprowadzonym w grudniu 2019 roku. „Morderstwo w Orient Expressie”, „Śmierć na Nilu” oraz „ABC” wydane zostały w listopadzie 2019 roku, a „Tajemnicza historia w Styles”, „Dwanaście prac Herkulesa” oraz „Morderstwo w Boże Narodzenie” jesienią 2020 roku. Kolejne trafiają na księgarniane półki od początku 2021 roku. Dodatkowo wydawca podjął decyzję, że wzbogaci kolekcję o jedenasty tom pt. „Zbrodnie zimową porą” – antologię klasycznych opowiadań, których motywem przewodnim jest zima. To bonusowy tom ekskluzywnej kolekcji.

To jednak nie koniec niespodzianek! Zbiór ponadczasowych powieści Christie został gorąco przyjęty przyjęty przez jej fanów, którzy zaczęli domagać się wydania kolejnych książek. Wydawnictwo Dolnośląskie nie pozostało nieczułe na prośby (wysyłane setkami!) i zdecydowało się poszerzyć kolekcję. Na razie nie ujawniono kolejnych tytułów, można być jednak pewnym, że będą równie zaskakujące i mrożące krew w żyłach jak te, które już są dostępne.

Klasyka literatury detektywistycznej

A są wśród nich prawdziwe kryminalne perełki. Wspomniana już „Tajemnicza historia w Styles” to lektura obowiązkowa, wprowadzająca w świat czytelnika postać Herkulesa Poirota. Wydana w 1920 roku książka nawiązuje do I wojny światowej (przedstawia detektywa jako rannego belgijskiego uchodźcę), a jej akcja dzieje się w posiadłości w Styles, w angielskim Essex. Zamordowana zostaje seniorka rodu, Emilia Cavendish, a podejrzenia padają na jej męża – antypatycznego mężczyznę, który miał ożenić się z nią, licząc na rychły spadek. O tym, czy w istocie jest on winny zabójstwa, zdecyduje Poirot (w asyście kapitana Artura Hastingsa) oraz jego małe, szare komórki…

To właśnie mózg Poirota jest jego najważniejszym narzędziem pracy. Inteligentny Belg udowadnia to również w „Zabójstwie Rogera Ackroyda” – bodaj najsłynniejszej powieści kryminalnej, w której Agatha Christie zakwestionowała prawidła gatunkowe, czyli rodzaj przykazań, według których należało konstruować powieści detektywistyczne. Po ukazaniu się książki na rynku Christie rzekomo została wyrzucona z Klubu Detektywów (stowarzyszenia skupiającego pisarzy kryminałów). Jak jednak podkreśla prof. Anna Gemra w posłowiu do książki, to tylko legenda. Powieść ukazała się bowiem drukiem w 1926 roku, tymczasem Klub powołano do życia dwa lata później, a oficjalnie działalność zaczął dopiero w 1930 roku.

W kolekcji nie brakuje również książki, na którą oddano najwięcej głosów we wspomnianym wcześniej plebiscycie czytelników. To „Pięć małych świnek” – tytuł ten Christie zaczerpnęła z dziecięcej wyliczanki. W tym dziele autorka zabawiła się koncepcją, że kluczowe dla odnalezienia zabójcy są pierwsze dwie doby po dokonaniu morderstwa, gdy można (i trzeba!) zebrać wszystkie ślady. Poirot otrzymuje zadanie zgłębienia tajemnicy słynnego malarza 16 lat po jego śmierci. I z tym wyzwaniem sobie poradzi, dowodząc, że jest wyśmienitym psychologiem, a prawdę można odnaleźć w słowach świadków (i mordercy).

Zapada „Kurtyna”, czyli pożegnanie z Poirotem

Czytelnikowi, który – czytając kolejne tomy z kolekcji Wydawnictwa Dolnośląskiego – przypomina sobie kolejne chwile triumfu Poirota, może być trudno rozpoczynać lekturę „Kurtyny”. Belgijski detektyw jest już stary i schorowany; niegdyś cieszący się tężyzną i kipiący energią, obecnie wychudzony i bezsilny. Porusza się na wózku, a jego zdrowie rujnują ataki serca. Poirot wraca do Styles gdyż, jak pisze w liście do Hastingsa:

Sentymenty Poirota to jednak niejedyny powód obecności na dawnym miejscu zbrodni. Detektyw dowodzi, że w Styles zostanie popełnione morderstwo. Co więcej, on wie już, kim jest morderca, ale zadanie złapania go na gorącym uczynku musi scedować na kapitana Hastingsa. Przyjaciel i druh Poirota wnika zatem w towarzystwo zebrane w pensjonacie, głowiąc się nad pytaniem: kto ma motyw, środki i sposobność?

„Kurtyna” to powieść będąca zwieńczeniem kariery Herkulesa Poirota. Co ciekawe, autorka napisała ją jeszcze w czasie II wojny światowej, ale zastrzegła, że opublikować będzie ją można dopiero po latach – do tego czasu rękopis spoczywał w sejfie. Książka trafiła na rynek dopiero w 1975 roku, na krótko przed śmiercią samej pisarki, która odeszła w styczniu 1976 roku.

Na oficjalnej stronie Agathy Christie możemy przeczytać, że wielu fanów Herkulesa Poirota wciąż rezygnuje z sięgnięcia po tę pozycję, odmawiając konieczności ostatecznego z nim pożegnania. Nic dziwnego, bo Poirot był podziwiany i szanowany na całym świecie, a w zakończeniu jego losów Dame Agatha dowodzi swojej maestrii. Belgijski detektyw pozostaje też jedyną postacią literacką, której nekrolog ukazał się w „The New York Timesie”. Jestem pewna, że obecność na pierwszej stronie tej prestiżowej gazety na pewno połechtałaby jego ego. Pewnie uznałby ją za kolejne przekroczenie granic tego, co możliwe – w końcu dokonywał tego na kartach każdej powieści, której był bohaterem. Chapeau bas, monsieur Poirot!

Przeczytaj fragment książki „Kurtyna”

Kurtyna

Issuu is a digital publishing platform that makes it simple to publish magazines, catalogs, newspapers, books, and more online. Easily share your publications and get them in front of Issuu's millions of monthly readers.

Książki w kolekcji Wydawnictwa Dolnośląskiego są już dostępne w księgarniach online. 

Artykuł na podstawie książki „Kurtyna” we współpracy z Wydawnictwem Dolnośląskim